Życiorys
Dzieciństwo i młodość
Urodził się w rodzinnym majątku w Niwerce pod Kamieńcem Podolskim na Podolu.Podczas I wojny światowej wstąpił do armii rosyjskiej i ukończył kurs podoficerski.Walczył z Niemcami,brał udział m.in.w ofensywie na Wilno w grudniu 1917 r.W 1918 r.wstąpił do formowanego w Rosji I Korpusu Polskiego gen.Dowbor-Muśnickiego.Po rozbrojeniu Korpusu przez Niemców w maju 1918 r. i jego demobilizacji,przedostał się na Ukrainę.Służył krótko w armii ukraińskiej(URL).
Dwudziestolecie międzywojenne
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości przyjechał w jej nowe okrojone granice i wstąpił do nowo tworzonego Wojska Polskiego,walczył w kawalerii podczas wojny polsko-bolszewickiej.Uzyskał następnie przeniesienie do lotnictwa.W 1920 r.podczas ofensywy radzieckiej,zachorował na tyfus,lecz zdołał wyzdrowieć.Ukończył następnie Niższą Szkołę Pilotów w Bydgoszczy,po czym wyższą szkołę pilotażu.W 1923 r.stał się instruktorem w Wyższej Szkole Pilotów w Grudziądzu.Szczególnie interesował się akrobacją lotniczą,będąc mistrzem w jej wykonywaniu.W dniach od 27 sierpnia do 25 września 1926,na samolocie Bréguet 19 A2,Orliński wraz z mechanikiem Leonardem Kubiakiem dokonali kilkuetapowego przelotu z Warszawy do Tokio,na trasie długości 10300 km oraz z powrotem,pomimo uszkodzenia śmigła i dolnego płata w trasie(ostatnie 6680 km trasy pokonali samolotem z częściowo obciętym lewym dolnym skrzydłem),oraz bardzo zużytym(w wyniku utraty oleju)silnikiem.W Japonii polscy lotnicy spotkali się z entuzjastycznym przyjęciem.Za przelot Orliński otrzymał japoński cesarski Order Wschodzącego Słońca VI klasy oraz Złoty Medal Cesarskiego Towarzystwa Lotniczego,a po powrocie został awansowany na kapitana.Za swój przelot otrzymał on także od miasta Warszawa działkę przy ul.Racławickiej 94 przy forcie Mokotów,gdzie wzniósł swój dom.W 1927 roku wystąpił w niemym filmie fabularnym"Orlę"zagrał Janka Kuklińskiego,lotnika wojskowego.W 1928 r.wystąpił ze służby wojskowej,po czym został pilotem doświadczalnym w Państwowych Zakładach Lotniczych.Pod koniec 1928 r.wykonał jako pierwszy loty na nowym prototypie polskiego myśliwca PZL P.1 konstrukcji Zygmunta Puławskiego,przy czym po uszkodzeniu skrzydła w locie zamiast skakać ze spadochronem,zdołał bezpiecznie wylądować,ratując samolot.Oblatywał następnie jako pierwszy wszystkie kolejne myśliwce PZL:P.6,P.7,P.8,P.11,P.24 i P.50 Jastrząb(w 1939 r.)oraz liczne samoloty cywilne, sportowe PZL.19,PZL.26 i pasażerskie PZL.4,PZL.44 Wicher,a także łącznikowy PZL Ł.2.Oprócz lotów jako pilot-oblatywacz brał udział w licznych mityngach lotniczych i prezentacjach zagranicznych polskich samolotów,a także krajowych i zagranicznych zawodach lotniczych.W maju 1930 r.pilotując PZL Ł.2,zdobył pierwszą nagrodę w międzynarodowym mityngu lotniczym w Brnie.W lipcu 1930 r.na samolocie PZL.5 wziął udział w międzynarodowych zawodach samolotów turystycznych Challenge 1930 lecz odpadł 26 lipca na skutek awarii silnika.W grudniu 1930 r.prezentował myśliwiec PZL P.6 w locie na paryskim salonie lotniczym Le Bourget.W dniach 29 sierpnia–7 września 1931 Orliński zwyciężył na PZL P.6 w amerykańskich zawodach lotniczych National Air Races w Cleveland,pokonując znanych pilotów światowych,w tym Ernsta Udeta.Uznanie wzbudziły zwłaszcza jego brawurowe akrobacje.W 1932 r.ponownie wziął udział w zawodach samolotów turystycznych Challenge 1932,tym razem na PZL.19,lecz 23 sierpnia musiał wycofać się z lotu okrężnego na skutek choroby.28 czerwca 1934 ustanowił na PZL P.24 światowy rekord prędkości dla samolotów myśliwskich z silnikiem gwiazdowym 414 km/h.W 1936 r.oblatywał prototyp LWS-4 zwanego Żubrem,w późniejszym okresie znanego jako LWS-6 Żubr.Jako pilot doświadczalny Orliński uczestniczył w kilku wypadkach lotniczych:jesienią 1931 r.w okolicach Częstochowy musiał ratować się skokiem ze spadochronem z PZL P.6,któremu w locie urwał się silnik.W lipcu 1932 r.udając się prototypem myśliwca PZL P.8 na mityng lotniczy do Zurychu,skapotował koło Końskich z powodu awarii silnika,a następnie rozbił się na drugim prototypie,lądując w Innsbrucku.Podczas prób PZL P.7 1 września 1932 musiał ponownie ratować się skokiem ze spadochronem na skutek urwania lotek w locie nurkowym w wyniku flatteru,łamiąc nogę.Tuż przed wybuchem II wojny Orliński jako pierwszy z Polaków został przeszkolony na samolot myśliwski Supermarine Spitfire przeznaczony dla Polski.Maszynę o brytyjskim numerze rejestracyjnym L1066 pierwszy raz prowadził 25 lipca 1939 roku.
II wojna światowa
Po wybuchu II wojny światowej Bolesław Orliński zgłosił się ochotniczo do wojska.8 września 1939 został wysłany do Rumunii w celu odebrania 11 brytyjskich myśliwców dla Polski.Samoloty te jednak nie zostały tam dostarczone.W grudniu 1939 r.dotarł przez Rumunię,Jugosławię,Włochy i Francję do Wielkiej Brytanii,gdzie odtwarzano Polskie Siły Powietrzne.Z uwagi na zaawansowany wiek nie mógł zgodnie ze swoją prośbą zostać przyjęty do lotnictwa myśliwskiego i służył w polskim szkolnictwie wojskowym jako instruktor.Został przeszkolony na samolocie Wellington,jednakże maszyna ta nie odpowiadała Orlińskiemu swymi cechami lotnymi.Na skutek swoich starań,w 1943 r.w stopniu majora został przydzielony do 305 Dywizjonu Bombowego.W końcu 1943 r.przeszedł przeszkolenie na samolocie myśliwsko-bombowym De Havilland Mosquito.Wykonał na nim loty bojowe,zajmował się też szkoleniem pilotów(m.in.w awaryjnym lądowaniu na jednym silniku).Od 1 sierpnia 1944 do 31 stycznia 1945,w brytyjskim stopniu Wing Commander był dowódcą tego dywizjonu,którego zadania wówczas polegały na samotnych nocnych misjach bombowych nad terenem wroga na samolotach Mosquito.Łącznie Orliński wykonał 49 lotów bojowych o czasie 246 godzin 50 minut.1 lutego 1945 został skierowany na odpoczynek od latania bojowego.
Lata powojenne
Po wojnie pozostał na emigracji,osiadł w Kanadzie.Podczas swojej kariery lotniczej latał na 92 typach samolotów,spędzając w powietrzu siedem tysięcy godzin.
Upamiętnienie
Trumnę z prochami Bolesława Orlińskiego sprowadzono do Polski i pochowano w rodzinnym grobie na wrocławskim cmentarzu na Sępolnie.We Wrocławiu jedną z ulic nazwano jego imieniem.Jest patronem Aeroklubu Wrocławskiego oraz szkoły podstawowej nr 118 we Wrocławiu.W Krakowie,niedaleko pasa startowego nieczynnego lotniska w Czyżynach,powstała ulica imienia B.Orlińskiego.
Odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi dwukrotnie
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 1928 r.
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości 1928 r.
- Medal Lotniczy czterokrotnie
- Odznaka Pilota Wojskowego
- Odznaka I Korpusu Polskiego w Rosji
- Odznaka Pilota Wojskowego Czechosłowacja
- Chevalier Legii Honorowej Francja
- Srebrne Promienie Orderu Wschodzącego Słońca Japonia,1926 r.
- Złoty Medal Cesarskiego Towarzystwa Lotniczego Japonia,1926 r.
- Oficer Orderu Korony Rumunii Rumunia
- Distinguished Flying Cross Wielka Brytania
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz