środa, 30 marca 2016

Jalu Kurek

Ps."mafarka",Jan Skowron(ur.27 lutego 1904 w Krakowie jako Franciszek Kurek,zm.10 listopada 1983 w Rabce)polski poeta i prozaik,przedstawiciel tzw.Awangardy Krakowskiej.Laureat Nagrody Młodych Polskiej Akademii Literatury za powieść społeczno-obyczajową z życia ówczesnej wsi małopolskiej Grypa szaleje w Naprawie.
Życiorys
Absolwent I Liceum Ogólnokształcącego im.Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie oraz Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego(filologia polska i romańska).Studia pogłębił na uniwersytecie w Neapolu.Był wieloletnim przyjacielem F.T.Marinettiego.Silnie związany z rodzinnymi Beskidami(jego matka pochodziła z Naprawy),którym poświęcił kilka powieści.Największą sławę przyniosły mu"Grypa szaleje w Naprawie"z 1934 r. i "Woda wyżej"z 1935 r.Jest autorem wielu liryków,poematów,opowiadań i powieści.Przez długie lata pracował jako dziennikarz i redaktor,czego pozostałością są jego reportaże,felietony,eseje i artykuły.Autor licznych przekładów poezji włoskiej(m.in.Sonetów do Laury Franciszka Petrarki).Jako tłumacz z języka włoskiego przyczynił się do popularyzacji w Polsce dorobku włoskich futurystów.W latach 1931-33 redaktor awangardowej"Linii".Zajmował się również teatrem i filmem(OR Obliczenia Rytmiczne z 1933 r.jeden z pierwszych polskich filmów eksperymentalnych).Malował obrazy,wędrował po górach(był taternikiem),uprawiał sport.Osobliwe imię Jalu było dziecięcym przezwiskiem pisarza,nadanym mu przypadkowo,ale używanym nawet w domu(pochodziło od nazwy rzeki Yalu,granicznej rzeki między Chinami i Koreą).Franciszek Kurek używał tego imienia najpierw w pseudonimie literackim,a później urzędowo zmienił sobie imię.W 1957 r.wraz z żoną Hanną Ablewicz-Kurek(również pisarką)pisarz rozpoczął budowę drewnianego domu w Naprawie.Dom stanął w miejscu,w którym stała kiedyś chałupa matki Kurka(Rozalii Kurek,z domu Panek).Literat miał dwoje dzieci:Ewę i Grzegorza.
Publikacje(wybrane wydania)

  • Mount Everest,Warszawa 1924 r.
  • Upały,1925 r.
  • Śpiewy o Rzeczypospolitej,1929 r.
  • Kim był Andrzej Panik?Andrzej Panik zamordował Amundsena,nakładem"Zwrotnicy",Kraków 1926 r.
  • SOS(Zbaw Nasze dusze!)nakładem"Zwrotnicy",Kraków 1927 r.
  • Mohigangas,1934 r.
  • Grypa szaleje w Naprawie,1934 r.
  • Woda wyżej,1935 r.
  • Drzewo boleści,1938 r.
  • Zamurowana rzeka,Lwów 1939 r.
  • Młodości,śpiewaj!wydawnictwo"Rój",Warszawa 1939 r.
  • Janosik.tom 1-3,1945-48
  • Ocean Nie-Spokojny,Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza,1951 r.
  • Węzeł Garmo,Wydawnictwo Literackie,Kraków 1953 r.
  • Nad Czorsztynem się błyska,Państwowy Instytut Wydawniczy,1953 r.
  • Dzień dobry,Toporna,Wydawnictwo"Iskry",1954 r.
  • Księga Tatr,Wydawnictwo"Iskry",Warszawa 1955 r.
  • Wiersze wybrane,Kraków 1956 r.
  • Strumień goryczy,Warszawa 1957 r.
  • Gwiazda Spada,Wydawnictwo"Iskry",1959 r.
  • Pepe kanarek,Wydawnictwo"Iskry",1961 r.
  • Zabijcie Barabasza,PAX,1961 r.
  • Kantata profesora Wróbla,Wydawnictwo Literackie,1962 r.
  • Mój Kraków,Wydawnictwo Literackie,1963 r.
  • Eksplodują ogrody,1964 r.
  • Uważaj,żmija!Wydawnictwo Literackie,Kraków 1965 r.
  • Rzecz niepodległa,Wydawnictwo Literackie,1966 r.
  • Posągi z wiatru,Warszawa 1966 r.
  • Pod przełęczą,Wydawnictwo Literackie,Warszawa 1968 r.
  • Świnia Skała,Warszawa 1970 r.
  • Syn Róży,1970 r.
  • Wysoka Gierlachowska,Warszawa 1970 r.
  • Bestia,1973 r.
  • Ludowa lutnia,Warszawa 1975 r.
  • Planeta,Wydawnictwo Literackie,Kraków 1975 r.
  • Zmierzch natchnienia?1976 r.
  • Godzina X.Rzecz o umieraniu,1978 r.
  • Księga Tatr wtóra,Wydawnictwo Literackie,Kraków 1978 r.
  • Boże mojego serca,Kraków 1983 r.
  • Najkamienniejsze;Wiersze tatrzańskie,Warszawa 1984 r.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz