wtorek, 29 marca 2016

Władysław Żeleński(prawnik)

Ur.11 lipca 1903 w Parchaczu,zm.25 czerwca 2006 w Paryżu polski prawnik,historyk i publicysta,mieszkający we Francji od zakończenia II wojny światowej.
Życiorys
Syn Stanisława Gabriela Żeleńskiego(brata Tadeusza Boya-Żeleńskiego) i Izabelli z Madeyskich.Wnuk kompozytora Władysława Żeleńskiego.Początkowo mieszkał w Krakowie,potem studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego w Warszawie.Przed II wojną światową był prokuratorem w warszawskim Sądzie Okręgowym.W 1935 r.był współoskarżycielem w procesie o zabójstwo ministra spraw wewnętrznych II Rzeczypospolitej płk.Bronisława Pierackiego.Od września 1939 r.podchorąży w Armii Polskiej we Francji.W 1940 r.walczył w Lotaryngii i Wogezach.Awansował do stopnia porucznika,internowany w Szwajcarii.Po zakończeniu wojny zamieszkał w Paryżu.Działał społecznie,wraz z żoną,Marią Adelą Żeleńską z d.Bohomolec(1897–1997,m.in.tłumaczką literatury polskiej na j.francuski)w Towarzystwie Opieki nad Polskimi Zabytkami i Grobami Historycznymi we Francji,dzięki niemu odrestaurowano wiele grobów na różnych cmentarzach francuskich(zwłaszcza na cmentarzu Les Champeaux w Montmorency).Był także działaczem Stowarzyszenia polskich Kombatantów.Wieloletni współpracownik paryskiej"Kultury" i wydawanych przez Jerzego Giedroycia Zeszytów Historycznych.Jego archiwum znajduje się obecnie w Archiwum Emigracji Biblioteki UMK w Toruniu,Archiwum Akt Nowych w Warszawie i Instytucie im.J.Piłsudskiego w Londynie,a część swojej biblioteki przekazał Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu,(1200 egz.książek i czasopism,gł.poloników wydawców emigracyjnych).Był bratankiem Tadeusza Boya-Żeleńskiego.Jego wypowiedzi o Boyu emitowane były m.in.w filmie dokumentalnym pt."Biografie Tadeusz Boy-Żeleński"(Polska 1993 r.Scenariusz:Tomasz Kamiński).To on właśnie po wybuchu II wojny światowej zaproponował Boyowi wyjazd na wschód,mimo woli przyczyniając się w ten sposób,jak sam uważał,do śmierci pisarza,jednego z profesorów polskich wyższych uczelni i ich rodzin,zabitych przez Niemców we Lwowie w lipcu 1941 r.W latach 70 opublikował w londyńskich"Wiadomościach"szereg artykułów na temat tej zbrodni.W niemieckim piśmie"Die Welt"sprostował informację,jakoby mord dokonany na profesorach(w tym na Boyu)był na tle rasowym,(tj.że zamordowani mieliby być Żydami).W latach 90 złożył w Archiwum Akt Nowych nieznane dotychczas dokumenty procesowe niemieckich organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości,dotyczące zabójstwa,dzięki czemu 25 lutego 2003 w oddziale IPN w Rzeszowie podjęto ponownie,umorzone wcześniej(w 1969 r.)śledztwo w tej sprawie.Został pochowany 30 czerwca 2006 r.na cmentarzu w Montmorency(Francja).
Twórczość(wybór)

  • Władysław Żeleński Zabójstwo ministra Pierackiego[publikacja książkowa](Paryż 1973 r.Biblioteka"Kultury";wydanie krajowe:Iskry 1995 r.)
  • Władysław Żeleński Odpowiedzialność za mord profesorów lwowskich Wiadomości,nr 17(1466)Londyn 1974 r.s.1
  • Władysław Żeleński By skończyć ze zmową milczenia Wiadomości,nr 18(1467),Londyn 1974 r.s.2
  • Władysław Żeleński Czy mord profesorów lwowskich będzie wyjaśniony Wiadomości,nr 42(1491),Londyn 1974 r.s.3
  • Władysław Żeleński Podróże lwowskich profesorów do Moskwy w r.1940 Wiadomości nr 23(1523),Londyn 1975 r.s 4
  • Władysław Żeleński Cuda i dziwy w sprawie o mord profesorów Wiadomości nr 49(1549),Londyn 1975 r.s.2
  • Władysław Żeleński Ungeklaerter Mord in Lemberg,Die Welt,5-6.07.1975(Odpowiedź na artykuł W.Kahla i W.Pfuhla,Krach zwischen"DDR"und Polen wegen Rehabilitation Oberlaenders,Die Welt,4.07.1975 r.)
Ponadto:liczne teksty w pismach:"Kultura" i "Zeszyty Historyczne"(Paryż).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz