wtorek, 29 marca 2016

Igor Newerly

Właściwie Igor Abramow-Newerly(ur.24 marca 1903 w Zwierzyńcu koło Białowieży,zm.19 października 1987 w Warszawie)polski pisarz i pedagog,członek egzekutywy POP PZPR przy Zarządzie Głównym Związku Literatów Polskich w 1952 roku.
Życiorys
Urodzony w rodzinie rosyjsko-polskiej,syn Mikołaja Abramowa,(który był kapitanem 8 Pułku Estońskiego) i Wiery Teresy.Jego dziadek Józef Newerly,Czech,był wielkim łowczym cara Mikołaja II.Studiował prawo na Uniwersytecie Kijowskim(skąd został relegowany za poglądy) i pedagogikę na Wydziale Nauk Społecznych w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie.W latach 1918–1921 działał we Wszechzwiązkowym Leninowskim Komunistycznym Związku Młodzieży(Komsomole),z którego wystąpił razem z grupą kolegów.Po założeniu kółka socjaldemokratycznego w Kijowie aresztowany i zesłany do Odessy.Po wydrukowaniu z kolegą ulotki i rozrzuceniu jej przed giełdą pracy w Odessie skazany administracyjnie na zsyłkę,zbiegł w Kijowie w trakcie etapu z Odessy na Sołowki i przekroczył granicę na Horyniu koło Ostroga,opuszczając nielegalnie ZSRR.Od 1925 r.rozpoczął w Warszawie działalność w postępowym ruchu wychowawczym,nawiązując m.in.kontakt z Januszem Korczakiem.W 1926 r.został jego sekretarzem.W 1932 r.przejął od Korczaka redakcję Małego Przeglądu,który redagował do 1939 r.Debiutował w 1932 r.na łamach prasy jako publicysta pod nazwiskiem Jerzy Abramow.W czasie okupacji działacz podziemia,aresztowany w 1943 r.przez gestapo,do końca wojny przebywał w obozach koncentracyjnych na Majdanku,w Oświęcimiu,Oranienburgu i Bergen-Belsen.W 1945 r.ponownie podjął działalność społeczno-wychowawczą.Pracował w Robotniczym Towarzystwie Przyjaciół Dzieci,był redaktorem pisma dla młodzieży Świat Przygód.Po wojnie rozwinął działalność literacką,odgrywał dużą rolę w życiu i działalności środowiska literackiego,opiekował się Kołem Młodych Pisarzy,od 1964 roku przez dwie kadencje pełnił funkcję prezesa Warszawskiego Oddziału ZLP.W 1964 roku podpisał list pisarzy polskich,protestujących przeciwko listowi 34,wyrażając protest przeciwko uprawianej na łamach prasy zachodniej oraz na falach dywersyjnej rozgłośni radiowej Wolnej Europy,zorganizowanej kampanii,oczerniającej Polskę Ludową.Na podstawie powieści"Pamiątka z Celulozy"Jerzy Kawalerowicz zrealizował film fabularny w dwóch częściach pt."Celuloza" i "Pod Gwiazdą Frygijską".Na podstawie opowiadania powstał film telewizyjny"Kasztelanka".Powieści Newerlego zostały tłumaczone na wiele języków.W 1947 r.wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej,a od 1948 do 1966 r.należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.W geście pomocy dysydentom prześladowanym przez władze PRL fikcyjnie zatrudniał Jacka Kuronia jako swego osobistego sekretarza.Był żonaty z Barbarą Jarecką(od 14 kwietnia 1931).Ojciec pisarza i dramaturga Jarosława Abramowa-Newerlego.
Nagrody i uhonorowania

  • 1947 r.Srebrny Krzyż Zasługi
  • 1950 r.nagroda państwowa III stopnia za powieść Archipelag ludzi odzyskanych
  • 1952 r.nagroda państwowa I stopnia za powieść Pamiątka z Celulozy
  • 1954 r.Order Sztandaru Pracy I klasy
  • 1955 r.Medal 10-lecia Polski Ludowej
  • 1959 r.Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
  • 1979 r.nagroda I stopnia prezesa Rady Ministrów
  • Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Twórczość
Powieści i memuary

  • 1948 r.Chłopiec z salskich stepów
  • 1950 r.Archipelag ludzi odzyskanych.Opowieść historyczna z roku 1948
  • 1950 r.Pamiątka z Celulozy
  • 1960 r.Leśne Morze
  • 1967 r.Żywe wiązanie
  • 1978 r.Rozmowa w sadzie piątego sierpnia,Warszawa,Czytelnik
  • 1985 r.Za Opiwardą,za siódmą rzeką...,Warszawa,Czytelnik,ISBN 83-07-01165-5
  • 1986 r.Wzgórze Błękitnego Snu,Warszawa,Czytelnik,ISBN 83-07-01369-0
  • 1986 r.Zostało z uczty bogów,Paryż,Instytut Literacki,ISBN 2-7168-0085-5(pierwsze wydanie)

Ekranizacje i scenariusze filmowe

  • 1957 r."Król Maciuś I"(scenariusz według powieści Janusza Korczaka"Król Maciuś Pierwszy")
  • 1954 r."Pod gwiazdą frygijską"
  • 1953 r."Celuloza"

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz