Nauka i praca zawodowa
W 1912 r.po ukończeniu Seminarium Nauczycielskiego w Łęczycy rozpoczął pracę w szkole we wsi Zajączki k.Częstochowy,a od 1914 r.pracował jako nauczyciel szkół łódzkich.W okresie okupacji hitlerowskiej pracował od 1940 do 1945 r.(aż do wyzwolenia)w szkole powszechnej w Michałowie,pow.skierniewicki oraz prowadził tajne nauczanie w Michałowie i w Puszczy Mariańskiej na kompletach gimnazjalnych jako nauczyciel geografii.Mimo zupełnie niesprzyjających w tym czasie okoliczności organizował dla młodzieży w niewielkich grupach tajne wycieczki krajoznawcze po najbliższej okolicy.Od 1945 r.do przejścia na emeryturę w 1961 r.był kierownikiem Szkoły Podstawowej nr 19 w Łodzi,a następnie do 1968 r.pracował jako kierownik Szkolnego Ośrodka Krajoznawczo-Turystycznego dla dzielnicy Łódź-Polesie.Od momentu powstania Wojewódzkiego Ośrodka Doskonalenia Kadr Oświatowych(WODKO)aż do jego likwidacji brał czynny udział w Sekcji Geografii wygłaszając tam na zebraniach referaty na tematy dotyczące krajoznawstwa i metodyki wycieczkowania.Z ramienia WODKO dwukrotnie brał udział w szkoleniu instruktorów i nauczycieli geografii na kursach Ministerstwa Oświaty w Otwocku(1952 r.) i Sulejówku.
Działalność pozazawodowa
W 1918 r.był organizatorem Łódzkiego Oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego,sekretarzem pierwszego zarządu i kierownikiem sekcji pedagogiczno-odczytowej,prowadził też wycieczki krajoznawcze dla nauczycieli.Wówczas w Łodzi było zatrudnionych ok.50% nauczycieli spoza Łodzi,w większości z Małopolski,należało ich zintegrować,zainteresować krajoznawstwem i turystyką w regionie łódzkim.Jako zapalony krajoznawca i turysta prowadził wycieczki po Łodzi i okolicach,a także dalsze(do Warszawy,Krakowa i Wieliczki,Poznania,Gniezna i jeszcze dalej).Te pierwsze wycieczki miały nie tylko cele poznawcze i kształcące,lecz także zbliżały członków ZNP z byłych trzech zaborów w jednej rodzinie związkowej.W 1924 r.z ramienia ZNP i Kuratorium Okręgu Szkolnego Łódzkiego zapoczątkował pierwsze w Łodzi wyjazdy wakacyjne dzieci szkół powszechnych na kolonie letnie i do 1934 r.przez 10 lat w czasie wakacji letnich pełnił bezinteresownie trudne i odpowiedzialne obowiązki generalnego kierownika i lustratora tych kolonii.W latach 1931–1939 prowadził Komisję Wycieczkową przy Inspektoracie Szkolnym miasta Łodzi i organizował specjalne pociągi wycieczkowe,wożące młodzież łódzką do ciekawych miejsc w całej Polsce.Była to pierwsza tego typu planowa akcja w kraju a wzięło w niej udział ponad 25000 uczniów.Prasa szeroko opisywała te wycieczki,ilustrując je zdjęciami.W latach 1937–1939 był aktywnym członkiem zarządu Ligi Popierania Turystyki.Opracował wtedy liczne trasy wycieczkowe i marszruty,a w 1939 r.w czasie od 23 do 29 czerwca prowadził z ramienia Zarządu Okręgu ZNP kurs dla kierowników wycieczek z terenu całej Polski("Głos Nauczycielski"nr 37 z 1939 r.s.871 kurs dla kierowników wycieczek)subsydiowany przez Ligę Popierania Turystyki.Za akcję kolonijną Bronisław Szwalm zostaje odznaczony 9 maja 1925 Medalem 3 Maja,a za akcję wycieczkową Srebrnym Krzyżem Zasługi(21 października 1938).Był autorem 2 podręczników dla szkół podstawowych oraz ponad 20 prac z dziedziny krajoznawstwa i turystyki szkolnej.O działalności Bronisława Szwalma napisano ponad 40 artykułów w prasie.
Działalność pozazawodowa w krajoznawstwie
Do Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego wstąpił w 1912 r.Od 1914 r.był jego aktywnym działaczem prowadząc w Oddziale Łódzkim PTK odczyty krajoznawcze i wycieczki.W latach 1915–1918 mimo okupacji,PTK organizuje odczyty krajoznawcze,a później wycieczki,w których brał bardzo czynny udział.Odtąd w pracy krajoznawczej łączyły go bliższe stosunki z prezesem Zarządu PTK dyrektorem Janem Czeraszkiewiczem,mec.J.Adamowiczem,Fr.Lenartowiczem,redaktorem K.Fiedlerem,inż.K.Izydorczykiem.Ci krajoznawcy i turyści odgrywali w PTK wielką,wiodącą rolę.W 1919 r.brał aktywny udział w zorganizowaniu przy Oddziale Łódzkim PTK Muzeum Krajoznawczego,którego eksponaty zostały później przekazane Miejskiemu Muzeum Etnograficznemu w Łodzi.W latach 1919–1924 był przez kilka lat członkiem Zarządu Oddziału PTK.W tym czasie organizował liczne wycieczki po całej Polsce,wciągając do tej akcji nauczycieli z ZNP.W 1945 r.jako jeden z pierwszych przyczynił się do reaktywowania Oddziału PTK i wszedł w skład jego zarządu.Organizował w szkołach koła krajoznawcze(w 1949 r.było ich w Łodzi 112 drugie miejsce w Polsce)."Był przewodniczącym okręgu łódzkiego KKMS(Koła Krajoznawcze Młodzieży Szkolnej) i wchodził w skład Zarządu Komisji KKMS"przy PTK.Po fuzji Towarzystw przestała funkcjonować Komisja KKMS.Pozostały idee i wzorce pracy wśród młodzieży.Działało wtedy 600 kół".Wanda Skowron Czy można było dokonać więcej?Ostatnie powojenne lata działalności PTK 1945–1950.W 1948 r.był z ramienia PTK organizatorem i kierownikiem kursu dla przewodników pierwszego po wojnie i w 1950 r.kolejnego kursu.W grudniu 1950 r.nastąpiło w Warszawie połączenie Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego z Polskim Towarzystwem Krajoznawczym w PTTK był delegatem Oddziału Łódzkiego na ów Zjazd połączeniowy PTK i PTT.W Łodzi połączenie to nastąpiło w marcu 1951 r.powstał wtedy okręg łódzki,z którego z czasem wyodrębniły się oddziały,w tym Oddział Łódzki.Bronisław Szwalm w 1951 r.wszedł w skład pierwszego Zarządu Okręgu PTTK w Łodzi jako odpowiedzialny za pracę Towarzystwa wśród młodzieży.W 1955 r.został członkiem prezydium Zarządu Okręgu PTTK i przewodniczącym Komisji Krajoznawczej,którą prowadził do 1968 r.Działał także w ogniwach Zarządu Głównego PTTK.W imiennym składzie Plenum Komisji Krajoznawczej ZG PTTK z 10 stycznia 1969 jego nazwisko znajdujemy w następujących zespołach:organizacyjnym,programowo-szkoleniowym,popularyzacji,regionalizmu,dokumentacji i inwentaryzacji.Opracował kilka wzorcowych szlaków wycieczkowych po województwie łódzkim.Szlak:Dolina Bzury umieszczony został w Informatorze Turystycznym Ministerstwa Oświaty wydanym w 1957 r. i w piśmie"Poznaj swój kraj"w 1961 r.nr 7/8.Artykułem pt."Kartki z dziejów krajoznawstwa łódzkiego"zapoczątkował w 1968 r.w roczniku PTK"Ziemia"nowy dział pod nazwą"Z dziejów krajoznawstwa i turystyki".Wtedy też opracował historię turystyki łódzkiej i krajoznawstwa łódzkiego pionierską pracę,której ustalenia przed laty wykorzystywali ci,którzy zajmowali się tą tematyką,bowiem rękopis pracy pozostawił przed pójściem do szpitala w 1969 r.do wykorzystania w Łódzkim Oddziale PTTK.Swoim bogatym doświadczeniem organizacyjnym służył do ostatnich dni swego życia w pracach Szkolnego Wojewódzkiego Ośrodka Krajoznawczo-Turystycznego(SWOKT)oraz Zarządu Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych.Pełnił funkcję Społecznego Opiekuna Zabytków PTTK(legitymacja nr 3942 ZG PTTK w Warszawie).Od 1967 r.działał w celu utworzenia Oddziału Nauczycielskiego PTTK w Łodzi.Oddział powstał co prawda w 1969 r.ale tego już Bronisław Szwalm nie doczekał.Oddział od 1979 r.nosi imię Bronisława Szwalma.
Odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski(1959 r.)
- Złoty Krzyż Zasługi
- Srebrny Krzyż Zasługi(1938 r.)
- Medal Komisji Edukacji Narodowej
- Złota Odznaka„Zasłużony Działacz Turystyki”(1963 r.)
- Złota Honorowa Odznaka PTTK(1956 r.)
- Złota Odznaka PTSM(1965 r.)
- Medal Aleksandra Janowskiego(1966 r.)
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
- Honorowa Odznaka Miasta Łodzi(1959 r.)
- odznaczenia związkowe,resortowe i inne
Varia
- 1 lutego 1925,w kościele pw.Podwyższenia św.Krzyża w Łodzi Bronisław Szwalm i Halina z d.Pałkowska(1900–1993)zawarli związek małżeński.Mieli dwoje dzieci:Zofię(1926 r.) i Kazimierza(1928 r.)
- Pochowany na Starym Cmentarzu przy ul.Ogrodowej w Łodzi
- W 1986 r.Rada Narodowa m.Łodzi nadała ulicy na Olechowie nazwę Bronisława Szwalma(od ul.Zakładowej,równolegle do ul.Krystyny Niewiarowskiej i ul.Romana Kaczmarka)
- W 2000 r.Oddział Nauczycielski PTTK im.Bronisława Szwalma zgłosił jego kandydaturę do tytułu"Łodzianina stulecia"w plebiscycie zorganizowanym przez Dziennik Łódzki(Dz.Łódzki nr 22,27 stycznia 2000,str.3,tamże nr 26,1 lutego 2000,str.17)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz