Życiorys
Urodził się jako trzecie dziecko Stanisława i Amelii,z domu Łubieńska.Prawnuk siostry Aleksandra Fredry.Dzieciństwo spędził w Bratkówce.Naukę pobierał w domu rodzinnym,w Krośnie i w latach 1909-1914 w Zakładzie Naukowo-Wychowawczym Ojców Jezuitów w Chyrowie,gdzie wstąpił do Sodalicji Mariańskiej.Po zdaniu matury w 1914 r.rozpoczął studia prawnicze na Wydział Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego,lecz naukę uniemożliwił mu wybuch I wojny światowej.15 września 1914 został zmobilizowany do armii austriackiej.Po ukończeniu szkoły oficerskiej,od 28 czerwca 1915 w szeregach pułku artylerii polowej walczył na froncie wschodnim w Rosji,gdzie brał udział w walkach o Lwów i Przemyśl.3 marca 1918 przeniesiony został na zachód i walczył na froncie włoskim nad rzeką Piane.Po powrocie do Polski,1 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego.W stopniu podporucznika uczestniczył w formowaniu Wojska Polskiego w Krakowie,następnie w czasie wojny polsko-ukraińskiej(1918-1919)na stanowisku dowódcy baterii walczył o Przemyśl,bronił cytadeli lwowskiej podczas walk o Lwów.Od czerwca 1919 r.współdziałał przy formowaniu 9 Pułku Artylerii Polowej w Rembertowie.Następnie jako porucznik w jego szeregach od 3 grudnia 1919 uczestniczył w wojny polsko-bolszewickiej,a w jej trakcie w wyprawie kijowskiej oraz w bitwie warszawskiej 1920 r.Za bohaterskie zasługi na polu walki w postaci obrony dokonanej ze swoją baterią konną otrzymał Krzyż Walecznych i Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari,nadane przez gen.Władysława Sikorskiego.Został awansowany do stopnia kapitana,po zakończeniu walk ciężko zachorował na czerwonkę,a ponadto pozostały mu dolegliwości nóg.W lipcu 1921 r.został zdemobilizowany i przeniesiony do rezerwy.24 sierpnia 1921 poślubił w Łabuniach z Marię Szeptycką(1894-1976,prawnuczkę Aleksandra Fredry w linii prostej),z którą zamieszkali w majątku we wsi Łaszczów,który stanowił jej ślubny posag.Mieli sześcioro dzieci:Ignacy(1922 r.)Aleksander(1923-1944,poległ w powstaniu warszawskim),Maria(1925 r.)Stanisław(1927 r.)Elżbieta(1929 r.)Andrzej(1931 r.)Nie podjął studiów prawa,natomiast ukończył kurs rolniczy.Działał wówczas społecznie i charytatywnie,wspierał finansowo kształcenie katolików świeckich,zorganizował ośrodek szkoleniowo-rekolekcyjny,stworzył Koło Porad Sąsiedzkich,salę teatralną dla Kółka Miłośników Sceny,organizował Koła Inteligencji Katolickiej i zainicjował ich zjazdy,we wrześniu 1934 r.współorganizował diecezjalny Kongres Eucharystyczny w Chełmie.Działał głównie w ramach Akcji Katolickiej,od 1932 r.był wiceprezesem,a od 1935 r.prezesem Diecezjalnego Instytutu AK w Lublinie.Uczestniczył w międzynarodowych kongresach kościelnych.W 1934 r.papież Pius XI nadał mu tytuł szambelana papieskiego.Po wybuchu II wojny światowej w czasie kampanii wrześniowej 1939 r.jego dom był schronieniem dla uciekinierów.Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 i wkroczeniu wojsk radzieckich na tereny Lubelszczyzny,jego dwór był rabowany przez Sowietów,a Stanisław Starowieyski i jego brat Marian zostali aresztowani.Początkowo osadzeni w areszcie,następnie oswobodzili się uciekając podczas transportu do Tomaszowa Lubelskiego.Po wycofaniu się Sowietów za linię Bugu Starowieyski powrócił pod koniec września 1939 r.do swojego majątku.Podczas okupacji niemieckiej działał charytatywnie,wspierał Kurię Diecezjalną w Lulinie.19 czerwca 1940 został aresztowany przez gestapo i uwięziony w rotundzie zamojskiej,potem na Zamku w Lublinie,po czym przewieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego Sachsenhausen,gdzie otrzymał numer 25711 i został umieszczony w bloku 49.We wrześniu 1940 r.został przewieziony do obozu w Dachau,gdzie otrzymał numer 16532(inne źródło podaje 22403) i trafił do bloku 23.Wśród współwięźniów prowadził działalność apostolską oraz udzielał im pomocy.Jako przedstawiciel ziemiaństwa i działacz katolicki był surowiej prześladowany w obozie.Jego stan zdrowia ulegał pogorszeniu,miał obrzęki nóg i krwotoki z żylaków,a w tym stanie został pobity przez funkcjonariuszy obozowych.Zmarł w nocy z Wielkiej Soboty na Niedzielę Wielkanocną 13 kwietnia 1941.Urna z jego prochami została przesłana rodzinie przez władze obozu,po czym pochowana w grobowcu rodzinnym w Łabuniach.Papież Jan Paweł II beatyfikował go 13 czerwca 1999 w Warszawie w grupie 108 błogosławionych męczenników.Dziadek Małgorzaty Starowieyskiej,stryj Marka,Kazimierza i Franciszka Starowieyskich.
Odznaczenia
- Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari V klasy(nr 4469,za bohaterstwo w wojnie polsko-bolszewickiej)
- Krzyż Walecznych
- Odznaka Honorowa„Orlęta”
- Gwiazda Przemyśla
Upamiętnienia
Stanisław Kostka Starowieyski jest patronem Akcji Katolickiej w Polsce.Patronat jego imienia i nazwiska został nadany placówkom edukacyjnym:Szkoła Podstawowa w Bratkówce i Liceum Ogólnokształcące w Łaszczowie(obecnie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz