środa, 27 stycznia 2016

Rafał Abkowicz

Karaim.Refaeł Abkowicz;ur.16 marca 1896 w Trokach,zm.12 września 1992 we Wrocławiu ostatni hazzan karaimski w Polsce,założyciel wrocławskiej kienesy.
Biografia
Urodził się w Trokach w rodzinie karaimskiej,jako syn Abrahama Szemoela i Estery z domu Aranowicz.Był wnukiem Ananiasza Abrahama Abkowicza,starszego hazzana trockiego;miał brata Józefa oraz dwie siostry:Ninę i Zofię.W 1911 r.ukończył 4 klasową szkołę w Trokach i rozpoczął pracę w powiatowej kasie skarbowej.Jednocześnie przygotowywał się do egzaminu z zakresu 6 klasy gimnazjalnej oraz studiował teologię karaimską przy Duchownym Zarządzie Karaimskim.Jego nauczycielami byli starszy hazzan Bogusław Firkowicz oraz hazzan Zachariasz Mickiewicz.W lipcu 1915 r.zaciągnął się do armii rosyjskiej w charakterze ochotnika i po ukończeniu szkoły oficerskiej w Moskwie w marcu 1916 r.został przydzielony do 177 Izborskiego Pułku Piechoty.W jego szeregach,w charakterze dowódcy kompanii brał udział w I wojnie światowej.W 1918 r.po demobilizacji znalazł w Charkowie swoją rodzinę,a następnie jako obywatel litewski wrócił do Trok,gdzie zastał zrujnowane i zaniedbane zabudowania gminy karaimskiej.Sam zdecydował się na uporządkowanie midraszu,czyli religijnej szkoły karaimskiej.W 1919 r.po wkroczeniu wojsk polskich do Trok i utworzeniu Starostwa oraz inspektoratu szkolnego,na wniosek Abkowicza utworzono powszechną szkołę dla dzieci karaimskich z polskim językiem wykładowym.Został tam nauczycielem religii i języka karaimskiego.Szkoła istniała do sierpnia 1920 r.W lutym 1919 r.został wyświęcony przez Zachariasza Mickiewicza na ribbi,a w czerwcu tego samego roku został wybrany na stanowisko młodszego hazzana.W 1920 r.zrezygnował z tego stanowiska i podjął pracę jako pracownik biurowy,na którym to stanowisku pozostawał do 1925 r.W tym samym roku został wybrany na radnego miasta Troki,a następnie w latach 1925–1927 pełnił funkcję sekretarza Magistratu.W latach 1927–1929 pracował jako nauczyciel języka karaimskiego i religii w Wilnie.W latach 1929–1938 pełnił funkcję hazzana i nauczyciela religii w Łucku,a w latach 1938–1946 równorzędne stanowisko w Wilnie.Od 1938 r.był członkiem Towarzystwa Miłośników Historii i Literatury Karaimskiej w Wilnie.W marcu 1946 r.jako repatriant wraz z żoną i młodszymi synami znalazł się we Wrocławiu.Tam zorganizował Karaimską Gminę Wyznaniową oraz w swoim mieszkaniu prowadził jedyną w powojennej historii Polski kienesę,która czynna była do 1989 r.Był jedynym hazzanem w powojennej Polsce.Oprócz tego pracował także jako księgowy do emerytury w 1958 r.Rafał Abkowicz zmarł we Wrocławiu.Jest pochowany na cmentarzu karaimskim przy ulicy Redutowej 34 w Warszawie.Jego wnuczką jest Mariola Abkowicz,która we wspomnieniach napisała:Wyróżniał się silnym głosem,którym potrafił w drżenie wprawić ściany świątyni.Animator życia religijnego w Polsce powojennej,pełnił służbę duchowną aż do śmierci.Autor corocznie wydawanego kalendarza karaimskiego.
Publikacje

  • Karaj Łuchotłary jiłha 5691 jaratyłmysyndan dunjanym(1930-31)pol.Kalendarz karaimski na rok 5691 od stworzenia świata(1930-31),Karaj Awazy 1931 r.z.1,s.31–32
  • Ne anłatadłar biźniń moedłerimiz da eźge ajryksy kinłerimiz pol.Co oznaczają nasze święta i inne specjalne dni,w:Łuwachłar.Dert Jiłha pol.Kalendarz karaimski na 4 lata,red.Aleksander Mardkowicz,Łuck 1932 r.s.8-9(polski przekład w:Almanach Karaimski 2007 r.red.Mariola Abkowicz,Anna Sulimowicz.Wrocław 2007 r.ss.11-13)
  • Sany hazzanłarynyn Trok dzymatnyn pol.Lista hazzanów gminy trockiej,opr.Rafał Abkowicz,Karaj Awazy 1936 r.z.10,s.2-okładka
  • Wspomnienie,opr.Mariola Abkowicz,Awazymyz 1999 r.z.1(2),s.4-5

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz