Tadeusz Szeligowski

Ur.13 września 1896 we Lwowie,zm.10 stycznia 1963 w Poznaniu polski kompozytor,pedagog,prawnik i animator życia muzycznego.
Życie i twórczość
Studia muzyczne odbył w Konserwatorium Polskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie w latach 1910-1914,gdzie studiował grę fortepianową pod kierunkiem Villema Kurza,a następnie w Krakowie,gdzie kształcił się w zakresie gry fortepianowej u A.Petersa oraz w zakresie kompozycji u Bolesława Wallek-Walewskiego.Studiował ponadto muzykologię na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz prawo,z którego uzyskał w 1922 roku na UJ doktorat.Studia muzyczne uzupełniał w latach 1929-1931 w Paryżu u Nadii Boulanger(kompozycja) i Paula Dukasa(instrumentacja).W okresie międzywojennym działał w Wilnie jako adwokat,wykładowca w Konserwatorium Muzycznym i animator życia muzycznego.Po zakończeniu II wojny światowej przebywał początkowo w Lublinie,a od 1947 r.do końca życia w Poznaniu.W latach 1947-1950 był kierownikiem Państwowej Wyższej Szkoły Operowej.Z jego inicjatywy utworzona została Filharmonia Poznańska,której w latach 1947-1949 był dyrektorem.Ponadto,był inicjatorem festiwalu muzyki współczesnej Poznańska Wiosna Muzyczna oraz jednym z organizatorów Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im.H.Wieniawskiego.Od 1932 roku prowadził klasę kompozycji w konserwatorium w Wilnie,a w 1950 roku w Państwowych Wyższych Szkołach Muzycznych w Poznaniu i w Warszawie.Do licznej grupy jego absolwentów kompozycji należą m.in.Zbigniew Bargielski,Augustyn Bloch,Joanna Bruzdowicz,Henryk Czyż,Jan Fotek,Benedykt Konowalski,Andrzej Koszewski,Włodzimierz Kotoński,Wojciech Łukaszewski,Tadeusz Wojciech Maklakiewicz,Bernadetta Matuszczak,Bolesław Ocias,Zbigniew Penherski,Witold Rudziński,Marek Sart,Władysław Słowiński,Aleksander Szeligowski,Antoni Szuniewicz.Zmarł w 1963 roku w Poznaniu i pochowany został na cmentarzu górczyńskim.W 1965 roku jego trumnę przeniesiono do Krypty Zasłużonych Wielkopolan w podziemiach kościoła św.Wojciecha w Poznaniu.Tadeusz Szeligowski prowadził także aktywną działalność organizatorsko-społeczną.W latach 1951-1954 pełnił funkcję prezesa Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich.Od 1953 roku działał w Radzie Programowej Polskiego Wydawnictwa Muzycznego,Radzie Centralnej COPSA oraz Radzie Kultury przy Ministerstwie Kultury i Sztuki.Zajmował się także publicystyką muzyczną.Pisał na łamach„Kuriera Wileńskiego”,„Tygodnika Wileńskiego”,„Muzyki” i „Kuriera Poznańskiego”.
Za twórczość kompozytorską Tadeusz Szeligowski otrzymał szereg nagród:

• 1949 r.nagroda na II Konkursie Kompozytorskim im.F.Chopina za Sonatę fortepianową
• 1949 r.II nagroda na Konkursie Polskiego Radia za utwór Panicz i dziewczyna
• 1950 r.Nagroda Państwowa II stopnia za utwory:Paw i dziewczyna,Arion,Wesele lubelskie
• 1951 r.Nagroda Państwowa I stopnia za operę Bunt żaków
• 1957 r.Nagroda Prezesa Rady Ministrów za twórczość muzyczną dla dzieci i młodzieży
• 1963 r.Nagroda ZKP za całokształt twórczości

Otrzymał ponadto szereg nagród o charakterze państwowym.
Należą do nich m.in.:

• Nagroda Muzyczna Miasta Poznania
• Złoty Krzyż Zasługi
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Na domu przy ul.Chełmońskiego 22 w Poznaniu,w którym mieszkał od 1947 r.w roku 1966 odsłonięto tablicę pamiątkową(proj.Józef Kopczyński)
• W kraju znajdują się Szkoły Muzyczne Jego imienia

Kompozycje
Instrumentalne
Orkiestrowe

• Z chłopa król uwertura do komedii Piotra Baryki na orkiestrę(1926 r.)
• Kaziuki suita na orkiestrę(1928-29)
• Koncert na orkiestrę(1930 r.)
• Suita archaiczna na orkiestrę(1930 r.)
• Mała suita na orkiestrę(1931 r.)
• Koncert klarnetowy(1933 r.)
• Andante na klarnet i orkiestrę(1933 r.)
• Niebieski ptak suita na orkiestrę(1936 r.)
• Epitafium na śmierć Karola Szymanowskiego na orkiestrę smyczkową(1937 r.)
• Suita kolędowa na orkiestrę smyczkową(1939 r.)
• Koncert fortepianowy(1941 r.)
• Suita lubelska na małą orkiestrą(1945 r.)
• Kupałowa noc suita na orkiestrę(1945 r.)
• Nokturn na orkiestrę(1947 r.)
• Uwertura komediowa na małą orkiestrę symfoniczną(1952 r.)
• Paw i dziewczyna,suita baletowa na orkiestrę(1953 r.)
• Cztery tańce polskie na orkiestrę symfoniczną(1954 r.)

Kameralne

• Pieśń litewska na skrzypce i fortepia (1928 r.)
• Kwartet smyczkowy nr 1(1928-29)
• Ricercar na 4 głosy instrumentalne lub wokalne(1931 r.)
• Kwartet smyczkowy nr 2(1934-35)
• Trio na obój,altówkę i wiolonczelę(1935 r.)
• Rybi bal,pieśń na zespół dziecięcy(1937 r.)
• Air grave et air gai na rożek angielski i fortepian(1940 r.)
• Nokturn na wiolonczelę i fortepian(1943 r.)
• Taniec na wiolonczelę i fortepian(1943-45)
• Poemat na wiolonczelę i fortepian(1943-45)
• Pastorale na wiolonczelę i organy(1943-45)
• Sarabanda na wiolonczelę i organy(1943-45)
• Orientale na wiolonczelę i fortepian(1945 r.)
• Kwintet na instrumenty dęte(1953 r.)
• Sonata na flet i fortepian(1953 r.)
• Na łące,suita na 2 fortepiany(1955 r.)
• Trio na skrzypce,wiolonczelę i fortepian(1955-56)
• Polskie piosenki miłosne na flety proste(1959 r.)

Solowe(fortepianowe)

• Wariacje na temat pieśni ludowej na fortepian 1927 r.)
• Gitary z Zalamei na fortepian(1938-39)
• Sonatina na fortepian(1940-41)
• Taniec rosyjski na fortepian(1942 r.)
• Sonata d-moll na fortepian(1949 r.)
• Dwie etiudy na podwójne dźwięki na fortepian(1952 r.)
• Drobne utwory na fortepian(1952 r.)
• Drobiazgi na 4 ręce na fortepian(1952 r.)

Wokalne
Na głosy solowe

• Nos qui sumus motet na 2 głosy męskie(1929 r.)
• O vos omnes motet na 3 głosy żeńskie(1929 r.)
• Timor et tremor motet na kontralt i tenor(1929 r.)
• Missa de Angelis na 3 głosy żeńskie(1942 r.)
• Ave Maria na 3 głosy żeńskie(1943 r.)
• Regina coeli laetare na 3 głosy żeńskie(1943 r.)
• Popule meus na 3 głosy żeńskie(1943 r.)
• Veni Creator na 3 głosy żeńskie(1943 r.)

Na chór a cappella

• Dwie pieśni białoruskie na chór mieszany(1930 r.)
• Pod okapem śniegu kolęda na chór mieszany(1933-34)
• Angeli słodko śpiewali motet na chór mieszany(1934 r.)
• Przepióreczka białoruska pieśń ludowa na chór męski(1934 r.)
• Regina coeli laetare na chór mieszany(1934 r.)
• Już nam czas na chór męski(1935 r.)
• Pieśń żeglarzy na chór mieszany(1938 r.)
• Psalm radosny in memoriam Guillaume Dufay na chór mieszany(1938 r.)
• Msza na chór żeński(1942 r.)
• Stabat Mater na chór mieszany(1943 r.)
• Pange lingua na chór mieszany(1943 r.)
• Pięć pieśni ludowych z Lubelszczyzny na chór żeński lub dziecięcy(1945 r.)
• Pięć pieśni ludowych z Lubelszczyzny na 3-głosowy chór mieszany(1945 r.)
• Cztery pieśni weselne z Lubelszczyzny na chór mieszany(1945 r.)
• Koszałki-opałki,scherzo na chór męski(1946 r.)
• A wyjrzyjcież,pacholęta,pieśń na chór mieszany(1948 r.)
• Pieśń 10-lecia[wersja II]na chór mieszany a cappella(1955 r.)
• Psalm CXVI„Laudate Dominum”na chór mieszany lub chłopięcy(1960 r.)

Wokalno-instrumentalne
Na głos i fortepian

• Wanda,pieśń na głos i fortepian(1927 r.)
• Pieśni ludowe litewskie na głos i fortepian(1927 r.)
• Pieśni zielone na głos i fortepian(1929 r.)
• Lilie ballada na głos i fortepian(1929 r.)
• Dęby elegia na głos i fortepian(1929 r.)
• W olszynie idylla na głos i fortepian(1929 r.)
• Chmiel pieśń weselna na głos i fortepian(1929 r.)
• Alegorie kwietne na głos i fortepian(1934 r.)
• Piosenki do słów Jarosława Iwaszkiewicza na głos i fortepian(1945 r.)
• Zielona brzózko,piosenka na głos i fortepian(1947 r.)
• Dziewczyno moja,pieśń na głos i fortepian(1947 r.)
• Od Różana trakt,piosenka na głos i fortepian(1947 r.)
• Arion na tenor z fortepianem(1949 r.)
• Demon na tenor z fortepianem(1949 r.)
• Gołębie na sopran i fortepian(1949 r.)
• Ballada o Kostce Napierskim na głos i fortepian(1951 r.)
• Piosenka o trzech Mauretankach na głos i fortepian(1953 r.)
• Soledad na głos i fortepian(1960 r.)

Na różne zespoły wokalno-instrumentalne

• Psalm XVI oratorium(1931 r.)
• Msza łacińska na chór mieszany i organy(1932 r.)
• Wiśnia blues na głos,wiolonczelę i fortepian(1934 r.)
• Ave Maria na sopran,chór żeński i organy(1943 r.)
• Aria na sopran i organy(1943 r.)
• Siadajcie wszyscy wokoło z nami,suita 12 pieśni popularnych z lat 1810-1875 na chór mieszany(lub sopran i alt) i fortepian(1945 r.)
• Tryptyk na sopran i orkiestrę(1946 r.)
• Kantata o sporcie„100 m”na głos solo,chór i orkiestrę(1948 r.)
• Suita weselna na sopran,tenor,chór żeński,chór mieszany i fortepian(1948 r.)
• Wesele lubelskie na sopran,chór mieszany i małą orkiestrę symfoniczną(1948 r.)
• Panicz i dziewczyna,dialog muzyczny na sopran,baryton,chór mieszany i orkiestrę lub fortepian(1948-49)
• Rapsod na sopran i orkiestrę(1949 r.)
• Karta serc,kantata na sopran,chór mieszany i orkiestrę symfoniczną(1952 r.)
• Zosia,suita na chór z towarzyszeniem orkiestry(1952 r.)
• Renegat,ballada na bas i orkiestrę lub fortepian(1953 r.)
• Pieśń 10-lecia wersja I na chór mieszany z fortepianem(1955 r.)
• Odys płaczący i opuszczony,opera-oratorium radiowe na głosy recytujące,chór i orkiestrę symfoniczną(1962 r.)

Rex inclitus(Rex gloriosus)utwór niedokończony,kantata na głosy solowe,chór i orkiestrę symfoniczną(1962 r.)
Sceniczne

• Paw i dziewczyna,balet w 3 obrazach(1948 r.)
• Bunt żaków,opera w 4 aktach(1951 r.)
• Krakatuk,opera w 3 aktach z prologiem(1954 r.)
• Mazepa,balet w 3 aktach(1957 r.)
• Teodor Gentleman,opera w 2 aktach(1960 r.)

Odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski(1952 r.)
• Złoty Krzyż Zasługi