Życiorys
Mackiewicz pochodził ze zubożałej polskiej rodziny ziemiańskiej pieczętującej się herbem Bożawola.Jego ojciec Antoni,pochodzący z polskiej rodziny szlacheckiej był dyrektorem i współwłaścicielem petersburskiej firmy importującej wina„Fochts i Spółka”.Matka,Maria z Pietraszkiewiczów,pochodziła z Krakowa.Był starszym bratem pisarza Józefa Mackiewicza.Jego siostra Seweryna była matką pisarza Kazimierza Orłosia i babką aktora i dziennikarza Macieja Orłosia.Jako dziecko wykazywał duże zdolności.W 1907 r.rodzina Mackiewiczów przeniosła się do Wilna,gdzie Stanisław uczęszczał do Gimnazjum im.Cara Aleksandra I,a od 1910 r.do prywatnego Gimnazjum im.N.A.Winogradowa.W 1913 r.przerwał naukę w gimnazjum i wyjechał do Krakowa,gdzie był wolnym słuchaczem Uniwersytetu Jagiellońskiego.W maju 1914 r.powrócił do Wilna.Od 1916 r.był członkiem Związku Młodzieży Polskiej„Zet”,w 1917 r.związał się z Polską Organizacją Wojskową.Podczas wojny polsko-bolszewickiej(1919–1920)wstąpił ochotniczo do partyzanckiego oddziału jazdy mjr.Władysława Dąbrowskiego(późniejszy 13 Pułk Ułanów Wileńskich).W 1920 r.ożenił się z Wandą Krahelską,z którą miał dwie córki:Barbarę Rzepecką i Aleksandrę Niemczykową.W latach 1922–1939 był założycielem,wydawcą i redaktorem naczelnym wydawanego w Wilnie dziennika„Słowo”,popieranego i finansowanego przez kresowe środowisko ziemiańskie,głównie przez Jana Tyszkiewicza.W 1931 r.odbył podróż po Związku Radzieckim,której owocem była publicystyczna książka Myśl w obcęgach,rzetelnie opisująca i krytykująca tamtejsze stosunki.Stanisław Mackiewicz był zwolennikiem Józefa Piłsudskiego;po przewrocie majowym(1926 r.)doprowadził do spotkania Piłsudskiego z arystokracją na zamku w Nieświeżu 25 października 1926.W okresie od 1928 do 1935 r.był posłem na Sejm z ramienia BBWR.Po śmierci Józefa Piłsudskiego znajdował się w opozycji wobec ostatnich rządów sanacji,za co 22 marca 1939 został aresztowany i przez 17 dni osadzony w obozie w Berezie Kartuskiej pod zarzutem osłabiania ducha obronnego Polaków,gdyż ostro krytykował politykę obronną i zagraniczną ówczesnych władz(szczególnie ministra spraw zagranicznych Józefa Becka).Po agresji ZSRR na Polskę,wobec zbliżania się Armii Czerwonej do Wilna i opuszczenia miasta przez polski garnizon,przekroczył 18 września 1939 w mundurze oficera rezerwy granicę polsko-litewską i znalazł się na uchodźstwie.Przez Estonię odpłynął do Francji,gdzie znalazł się 31 października 1939.We Francji mianowany przez prezydenta RP Władysława Raczkiewicza członkiem Rady Narodowej RP substytutu parlamentu przy władzach RP na uchodźstwie.Funkcję członka Rady pełnił do 3 września 1941 rozwiązania I Rady Narodowej RP w związku z jej sprzeciwem wobec układu Sikorski-Majski.Był ostrym i wytrwałym przeciwnikiem polityki gen.Władysława Sikorskiego,a później Stanisława Mikołajczyka,uważając ją za kapitulancką wobec Stalina i ZSRR.W latach 1946–1950 wydawał w Londynie tygodnik„Lwów i Wilno”.Był premierem Rządu na Uchodźstwie od 7 czerwca 1954 do 21 czerwca 1955.W sierpniu 1955 r.został zarejestrowany przez Departament I Komitetu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego jako kontakt operacyjny Rober,co nie dowodzi,że podjął agenturalną współpracę.Dzięki pomocy bezpieki wydał broszurę Od małego do wielkiego Bergu.Od marca do czerwca 1956 r.otrzymał od oficera Departamentu I 1085 funtów,później jeszcze 300 dolarów amerykańskich.Po uzgodnieniach z władzami PRL 14 czerwca 1956 powrócił do Polski.W swych książkach wydanych w PRL atakował polską emigrację.W 1957 r.wydał Londyniszcze,w 1958 r.Zielone oczy.Oczerniał także polityków emigracyjnych w swej publicystyce,np.wicedyrektora Sekcji Polskiej Radia Wolna Europa Tadeusza Żenczykowskiego nazywał ozonowskim Goebbelsem.Po powrocie do kraju Mackiewicz publikował głównie w Instytucie Wydawniczym„Pax”,a od początku lat 60 pisywał też,pod pseudonimem„Gaston de Cerizay”,do paryskiego miesięcznika„Kultura”.W 1964 r.był sygnatariuszem Listu 34 intelektualistów protestujących wobec władz PRL przeciwko cenzurze i polityce kulturalnej władz.Odmówił wycofania podpisu pod protestem.W konsekwencji wytoczono mu proces o działalność na szkodę socjalistycznego państwa poprzez publikacje w„Kulturze”.Proces oparty był na informacjach agenturalnych i został umorzony ze względu na śmierć oskarżonego.Pseudonim Cat zaczerpnął z opowiadania Rudyarda Kiplinga O kocie,który chadzał własnymi drogami.Wedle innej wersji pseudonim miał być wyrazem jego katolicyzmu.Posługiwał się również pseudonimami:Gallieni Gallus,Quand meme,Gaston de Cerizay.
Odznaczenia
- Krzyż Niepodległości z Mieczami
- Krzyż Walecznych
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Węgierski Krzyż Zasługi II klasy
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz