Wacław Stachiewicz

Wacław Teofil Stachiewicz(ur.19 listopada 1894 we Lwowie,zm.12 listopada 1973 w Montrealu)generał dywizji Wojska Polskiego,szef Sztabu Głównego(1935–1939),pisarz wojskowy,wolnomularz,członek loży wolnomularskiej Tomasz Zan w Wilnie.
Życiorys
Dzieciństwo i młodość
Był uczniem V Gimnazjum we Lwowie.Jerzy Kirchmayer tak scharakteryzował przyszłego generała:„Wacek był tylko o rok starszy ode mnie.Delikatnego zdrowia,mniej przystojny od swego starszego rodzeństwa,wyróżniał się nieprawdopodobnymi postępami w naukach.Z roku na rok miewał na świadectwach tylko stopnie bardzo dobre i celujące z odznaczeniem.Stopień dobry uważałby za klęskę.Mówiono o nim,że jest najlepszym uczniem nie tylko w V gimnazjum,do którego uczęszczał,ale w ogóle w całym Lwowie.Wacek cierpiał na bóle głowy i wujostwo Teofilowie obawiali się,że powodem tego jest zbyt forsowna nauka.Dlatego byli radzi,ilekroć mogli go przywieźć na Pasieki.Bawiliśmy się wówczas w Indian,dzielnych Osagów i złych Pawnisiów,w Wołodyjowskich,Longinusów i Kmiciców.Były to kochane czasy”.Po ukończeniu gimnazjum rozpoczął studia w zakresie geologii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego.W 1912 r.wstąpił do Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego,w którym ukończył szkołę podoficerską i niższą oficerską.Z racji posiadanego wykształcenia specjalizował się w wykorzystywaniu kartografii i topografii dla potrzeb wojskowych.
Służba w Legionach Polskich i C.K.Armii
Po wybuchu I wojny światowej,w sierpniu 1914 r.wstąpił do Legionów Polskich.Dowodził plutonem w V batalionie 1 Pułku I Brygady Legionów.9 października 1914 awansowany do stopnia podporucznika.Następnie na dwa miesiące oddelegowany do tworzenia struktur niepodległościowej organizacji na terenie Królestwa Polskiego.W lutym 1915 r.przeniesiony do 5 Pułku Legionów,w którym walczył na froncie dowodząc 4 kompanią.Został ranny w bitwie pod Konarami w maju 1915 r.W Legionach pełnił m.in.funkcje dowódcy batalionu i adiutanta(szefa sztabu)pułku.W marcu 1917 r.ukończył Kurs Oficerów Sztabu Generalnego przy Inspektoracie Polskich Sił Zbrojnych w Warszawie.Po kryzysie przysięgowym w sierpniu 1917 r.został wcielony do armii austriackiej w stopniu sierżanta i odkomenderowany na front włoski.W marcu 1918 r.na rozkaz Komendanta Głównego POW,Edwarda Śmigłego-Rydza,zdezerterował z frontu i dotarł do Warszawy,gdzie objął stanowisko szefa sztabu Komendy Naczelnej nr I POW.
Służba w Wojsku Polskim
W odrodzonym Wojsku Polskim pełnił funkcje szefa Oddziału I i zastępcy szefa sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego Warszawa,oficera łącznikowego Naczelnego Dowództwa WP przy Dowództwie III Korpusu Armii Polskiej we Francji,szefa wydziału w Departamencie I Ministerstwa Spraw Wojskowych,szefa Sekcji Organizacyjnej w Oddziale I Sztabu MSWojsk.Podczas ofensywy sowieckiej,w maju 1920 r.został szefem Oddziału I,a następnie II Sztabu Armii Rezerwowej gen.Sosnkowskiego.Pełnił tam także funkcje oficera operacyjnego.Po rozwiązaniu Armii Rezerwowej wrócił do ministerstwa jako szef Sekcji Organizacyjnej,a następnie Wydziału Organizacyjnego Oddziału I Sztabu Generalnego WP.W październiku 1921 r.rozpoczął studia w Wyższej Szkole Wojennej(Ecole Superieure de Guerre)w Paryżu i staż liniowy we Francji.Do kraju wrócił w styczniu 1924 r. i objął stanowisko asystenta w Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie.3 listopada 1925 przesunięty został ze stanowiska asystenta na stanowisko wykładowcy.W kwietniu 1926 r.objął stanowisko szefa Oddziału I Sztabu Generalnego.25 czerwca 1927 został mianowany I oficerem sztabu Inspektoratu Armii.Następnie,został skierowany do służby liniowej.Od stycznia 1928 r.był dowódcą 27 Pułku Piechoty w Częstochowie.28 stycznia 1929 mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie.12 grudnia 1933 mianowany dowódcą 7 Dywizji Piechoty w Częstochowie.26 stycznia 1935 Prezydent RP, na wniosek Ministra Spraw Wojskowych,awansował go do stopnia generała brygady.Była to ostania nominacja generalska podpisana przez Marszałka Piłsudskiego.5 czerwca 1935 Prezydent RP mianował go szefem Sztabu Głównego WP.Został jednym z najbliższych współpracowników nowego generalnego inspektora sił zbrojnych,gen.dyw.Edwarda Śmigłego-Rydza.Na tym stanowisku podjął intensywne prace nad opracowaniem planu przebudowy i modernizacji wojska,nadzorował prace nad nowym planem mobilizacyjnym oraz koordynował prace nad planem wojny z Rosją(Plan Wschód),a od 4 marca 1939 także z Niemcami(Plan Zachód).W okresie II RP został osadnikiem wojskowym w powiecie kosowskim.W momencie wybuchu wojny automatycznie objął stanowisko szefa Sztabu Naczelnego Wodza,marsz.Śmigłego-Rydza.Po ewakuacji Naczelnego Wodza do Brześcia,gen.Stachiewicz pozostał w Warszawie do 9 września w celu koordynacji obrony linii środkowej Wisły,po czym dołączył do sztabu w Brześciu.Na rozkaz Naczelnego Wodza,18 września 1939 przekroczył ze sztabem granicę rumuńską,gdzie został internowany w Stanic-Prahova koło Ploeszti.W styczniu 1940 r.uciekł z internowania i przez Bukareszt trafił do Jugosławii gdzie na rozkaz gen.Kukiela udał się do Algieru.Na skutek nacisków gen.Sikorskiego został internowany przez władze francuskie w Algierze.6 listopada 1943 został wezwany przez nowego Naczelnego Wodza,gen.Kazimierza Sosnkowskiego do Londynu,gdzie jednak przebywał do końca wojny bez jakiegokolwiek przydziału.Po wojnie,w grudniu 1946 r.został zdemobilizowany.W grudniu 1948 r.przeniósł się do Kanady,do Montrealu,gdzie poświęcił się pracy pisarskiej i badawczej nad polskimi przygotowaniami do wojny.Naczelny Wódz,gen.broni Władysław Anders mianował go generałem dywizji ze starszeństwem z 1 stycznia 1964.Zmarł w Montrealu 12 listopada 1973 i został tam pochowany.W 2004 r.został patronem Dyżurnej Służby Operacyjnej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Rodzina
Syn Teofila,lekarza i Anieli z Kirchmayerów(stryjecznej siostry Kazimierza Kirchmayera,ojca Jerzego).Brat Marii i Juliana.Jego żoną była Wanda z d.Abraham(siostra gen.Romana Abrahama),miał dwóch synów(Bogdana i Juliusza) i córkę(Ewę).
Awanse

• chorąży 29 września 1914
• podporucznik 5 marca 1915
• porucznik 2 lipca 1915
• kapitan
• major
• podpułkownik 11 czerwca 1920 zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w piechocie,„w grupie byłych Legionów Polskich”,3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów piechoty
• pułkownik Sztabu Generalnego 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 31 lokatą w korpusie oficerów piechoty
• generał brygady 26 stycznia 1935 ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 1 lokatą w korpusie generałów
• generał dywizji ze starszeństwem z 1 stycznia 1964 w korpusie generałów

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari Nr 4934(1921 r.)
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski(1938 r.)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski(1928 r.)
• Krzyż Niepodległości z Mieczami
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski(2 maja 1922)
• Krzyż Walecznych czterokrotnie(po raz pierwszy 1921 r.)
• Złoty Krzyż Zasługi(1928 r.)
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Odznaka za Rany i Kontuzje
• Odznaka„Za wierną służbę”
• Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych 12 maja 1936
• Order Białego Lwa III klasy(Czechosłowacja)
• Order Krzyża Orła I klasy(Estonia,1937 r.)
• Kawaler Legii Honorowej(Francja,zezwolenie w 1922 r.)
• Wielki Oficer Legii Honorowej
• Order Korony Jugosłowiańskiej I klasy

Publikacje

• Wierności dochować żołnierskiej,Wydawnictwo Rytm,Warszawa 1998 r.ISBN 83-86678-71-2,832
• Pisma,Tom I:Przygotowania wojenne w Polsce 1935-1939,Instytut Literacki,Paryż 1977 r.
• Pisma,Tom II:Rok 1939,Instytut Literacki,Paryż 1979 r.
• Z relacji szefa Sztabu Naczelnego Wodza.Zasadnicze decyzje Naczelnego Wodza w ciągu kompanii wrześniowej W:Wrzesień 1939 r.w relacjach i wspomnieniach,wybór i oprac.Mieczysław Cieplewicz,Eugeniusz Kozłowski,Wydawnictwo MON,Warszawa 1989 r.ISBN 83-11-07709-6, ss.54-77