Władysław Niedoba

Ur.22 marca 1914 r.w Nawsiu,zm.12 marca 1999 tamże polski reżyser,scenarzysta i aktor teatralny,autor widowisk o tematyce regionalnej,działacz społeczny i kulturalny na Zaolziu w Czechosłowacji,a następnie w Czechach.Znany najszerzej pod scenicznym pseudonimem„Jura spod Grónia”.Był bratem Adama Niedoby.Najmłodszy syn z pierwszego małżeństwa Ewy z domu Sikora i Pawła Niedoby,na wiejskiego gazdy.Jego dom rodzinny stał w centrum wsi trzysta metrów od stacji kolejowej,nieopodal kościoła ewangelickiego,szkoły i gospody gminnej.Według tradycji rodzinnej,„królewskie”imię nadano mu za namową starszych braci,którzy argumentowali:„Mamulko,niechejmy mu pański nazwisko,my go dómy sztudyrować[gwarowo:uczyć] i bydzie panym”.W 1937 r.został zaangażowany do morawsko śląskiego teatru narodowego w Ostrawie.Wkrótce powierzono mu pierwszą rolę solową:partię księcia w„Fauście”.Po zajęciu Zaolzia przez Polskę w 1938 r.Niedoba został stypendystą katowickiego konserwatorium muzycznego.Wybuch II wojny światowej przerwał mu studia i uniemożliwił wyjazd na stypendium do Włoch.We wrześniu 1939 r.wraz z miejscową kompanią Obrony Narodowej przeszedł podkarpacki szlak bojowy 21 Dywizji Piechoty Górskiej i jak część z jej żołnierzy po rozbiciu Dywizji został zagarnięty przez wojska sowieckie.Po ucieczce z rosyjskiej niewoli wrócił w rodzinne strony,gdzie został wcielony do Wehrmachtu.Ucieczka z wojska niemieckiego nie powiodła się:Niedoba został zesłany do obozu karnego na adriatyckiej wyspie Korfu.Dopiero stąd udało mu się zbiec.Z fałszywymi dokumentami przewędrował Albanię i Grecję wrócił do rodzinnego Nawsia.Po wojnie zrezygnował z kariery śpiewaka operowego na rzecz pracy nad utrzymaniem i propagowaniem kultury polskiej na Zaolziu.W 1951 r.doprowadził do powstania w Czeskim Cieszynie Sceny Polskiej Těšínského divadla jedynego poza granicami kraju stałego polskiego teatru zawodowego,w którym do 1960 r.był kierownikiem artystycznym,a także reżyserem,scenarzystą i aktorem.Był felietonistą polskojęzycznego czasopisma„Głos Ludu”,pisał słuchowiska radiowe oraz widowiska dla założonego w 1947 r.zespołu„Gorol”w Jabłonkowie,w którym z Ludwikiem Cienciałą„Jąkałą Maciejem”stworzył duet,bawiący publiczność gwarowymi dialogami.Obok Karola Piegzy był przez 50 lat animatorem corocznej polskiej imprezy folklorystycznej w Czechosłowacji,a następnie w Czechach„Gorolskiego Święta”w Jabłonkowie.Był odznaczony m.in.Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej(16 marca 1994 r.)Spoczywa na cmentarzu w rodzinnej miejscowości.