Dom Towarowy Braci Jabłkowskich w Warszawie

Warszawski dom towarowy,wzniesiony w latach 1913–1914 przy ul.Brackiej 25.

Historia
Dom Towarowy Braci Jabłkowskich rozpoczął działalność 7 listopada 1914.Poprzez bezpośrednie zaopatrywanie się u producentów,spółka wyeliminowała łańcuch pośredników i mogła zaoferować klientom tańszy produkt.Aby uprzyjemnić zakupy,otwarto na trzecim piętrze kawiarnię,a w sezonie letnim,na tarasie mieszczącym się na dachu,serwowano kefiry i soki owocowe,propagując idee zdrowego żywienia.Lata największej świetności Dom Towarowy przeżywał w dwudziestoleciu międzywojennym.Do 1939 roku był jedynym tego typu domem handlowym w Warszawie oraz największym domem towarowym w Polsce;prowadził także sprzedaż wysyłkową.Pracownicy firmy wysyłani byli na pokazy mody do Paryża,aby tam podpatrywać najnowsze kolekcje mody.Obiekt czynny był również podczas okupacji.W czasie Powstania Warszawskiego firma wspierała powstańców,zaopatrując ich w odzież,obuwie i żywność.Produkowano tu także amunicję.Jako jeden z nielicznych budynków w tamtym rejonie Warszawy,Dom Towarowy Braci Jabłkowskich przetrwał szczęśliwie bombardowania miasta.W 1945 roku wznowiono sprzedaż oraz rozdzielano towary UNRRA.W maju 1950 roku odebrano budynek rodzinie Jabłkowskich i dom towarowy upaństwowiono.Od 1951 do 1970 roku w budynku mieścił się Centralny Dom Dziecka,następnie Dom Obuwia oraz siedziby biur,a od 1992 roku dom handlowy"Arka".W czerwcu 1996 roku reaktywowano firmę Bracia Jabłkowscy i zwrócono jej budynek handlowy przy Brackiej 25.W roku 2010 rozpoczęła się budowa nowego domu towarowego na rogu ulic Brackiej i Chmielnej,jednak zamiast sklepów planowany był tu budynek biurowy,który został oddany do użytku we wrześniu 2011 r.

Architektura
Modernistyczny gmach przy ulicy Brackiej 25 został wzniesiony w latach 1913-14,według projektu Karola Jankowskiego i Franciszka Lilpopa,na potrzeby powstałej pod koniec XIX wieku firmy"Bracia Jabłkowscy".Autorzy inspirowali się wielkimi francuskimi i niemieckimi domami towarowymi,a szczególnie zaprojektowanym przez Alfreda Messela domem Wertheima w Berlinie.Witryny rozdzielone są pokaźnymi,profilowanymi filarami,a wejście umieszczono we wnęce podpartej dwiema doryckimi kolumnami.Budynek wzniesiono na bazie konstrukcji szkieletowo-żelbetowej.W prostym,funkcjonalnym wnętrzu,na uwagę zasługuje reprezentacyjna klatka schodowa,oświetlona półkolistymi oknami z witrażami zaprojektowanymi przez Edmunda Bartłomiejczyka,a wykonanymi w pracowni W.Skibińskiego,przedstawiającymi wytworne mieszkanki miasta z różnych epok.W obiekcie zainstalowano pierwszą szklaną windę w Warszawie.
Nowy Dom Jabłkowskich

Nowy dom braci Jabłkowskich,projektu architektów Ryszarda Girtlera i Marii Girtler-Szymborskiej,liczy sześć kondygnacji nadziemnych,przy czym parter przeznaczony jest na usługi(salon telefonii komórkowej),a piętra na pomieszczenia biurowe.Przewidziano możliwość wykonania w stropie nad parterem dużego otworu na dźwig i schody ruchome,co pozwoliłoby wprowadzić usługi również na I piętro,a także ewentualnie do podziemia.Wejście do budynku znajduje się od strony ulicy Chmielnej.Elewacje budynku są utrzymane w skali zgodnej ze starym budynkiem Domu Towarowego.Zastosowano okładzinę z szarego piaskowca oraz z modrzewia syberyjskiego.Narożnik budynku zaprojektowano na planie łukowym,elewacje od ulic Brackiej i Chmielnej łączą się płynnie w całość.Budynek zaopatrzony jest w dwupoziomowy parking podziemny.