czwartek, 7 lipca 2016

Bohdan Arct

Pseudonimy:Hoffer H.Prestone J.(ur.27 maja 1914 w Warszawie,zm.11 maja 1973 w Siedlcach)polski pilot myśliwski II wojny światowej,pisarz,autor książek wspomnieniowych i o tematyce batalistycznej.Syn pisarki Marii Buyno-Arctowej.

Życiorys
Uzyskał maturę w gimnazjum im.Ziemi Mazowieckiej w 1933 r.W 1934 r.ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Dęblinie.W 1935 r.podjął studia na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych,na kierunku grafika użytkowa.Ponadto odbywał loty w 1 pułku lotniczym w Warszawie i w ciągu kolejnych lat korzystał z tej możliwości,latając na Potezach XV i XXVII.W 1936 r.awansowany został na podporucznika pilota.Jako podporucznik we wrześniu 1939 r.został zmobilizowany do służby w lotnictwie.Dowodził Plutonem Łącznikowym nr 10 przydzielonym Armii„Łódź”.6 września został pilotem łącznikowym Naczelnego Wodza i w tej służbie został zestrzelony 10 września.Poprzez Rumunię przedostał się do Francji.Od marca 1940 r.przebywał w Algierze,zaś po kapitulacji Francji(22 czerwca 1940 r.)przedostał się do Casablanki,skąd drogą morską trafił do Wielkiej Brytanii.Po przeszkoleniu na samolotach brytyjskich latał jako tzw.ferry pilot,dostarczając samoloty do walczących jednostek,zaś w październiku 1941 r.został przydzielony do 306 Dywizjonu Myśliwskiego Toruńskiego.W dywizjonie tym służył do lutego 1943 r.Następnie wszedł w skład Polskiego Zespołu Myśliwskiego.W Afryce zestrzelił pierwszy samolot niemiecki(20 kwietnia 1943 1 Bf-109)oraz zaliczono mu 1 zestrzelenie prawdopodobne i dwa samoloty uszkodzone.W lipcu 1943 r.powrócił do Dywizjonu 306 w Wielkiej Brytanii.11 sierpnia został dowódcą eskadry B w Dywizjonie 303.17 sierpnia 1943 uzyskał kolejne zestrzelenie tym razem FW-190.31 stycznia 1944 r.został przydzielony do Dowództwa Obrony Powietrznej Wielkiej Brytanii(Air Defence of Great Britain).Obejmując dowództwo nad 316 Dywizjonem Myśliwskim(26 czerwca 1944 r.)został pierwszym oficerem rezerwy w polskim lotnictwie na takim stanowisku.Trzecie zestrzelenie uzyskał 14 sierpnia 1944 r.(Bf-109),lecz już 6 września,w czasie operacji Ramrod 1260,po awarii silnika skakał nad terytorium Holandii w pobliżu Nijmegen.Dostał się do niemieckiej niewoli i w obozie przebywał do końca wojny.Po II wojnie światowej wrócił do Polski.W 1951 r.jego prace Gdy zamilkły silniki...:powieść lotnicza,Messerschmitty w słońcu,Zwichnięte skrzydła:niewola na wesoło oraz W pogoni za Luftwaffe:polscy myśliwcy w pustyniach Tunisu zostały wycofane z polskich bibliotek oraz objęte cenzurą.W roku 1952 zamieszkał w domku letniskowym Arctów w Dobrzanowie.Ostatnie lata swego życia spędził w Siedlcach,poświęcając się pracy pisarskiej.Tam też zmarł.Został pochowany na Cmentarzu Centralnym.
Zwycięskie walki powietrzne
Na liście Bajana sklasyfikowany został na 71 pozycji z 3 zwycięstwami pewnymi,1 prawdopodobnym oraz 2 uszkodzeniami samolotów nieprzyjaciela:
  • Bf-109(pewne 20 kwietnia 1943)
  • FW-190(pewne 17 sierpnia 1943)
  • Bf-109 (pewne 6 września 1944)
  • Mc-202(prawdopodobne 18 kwietnia 1943)
  • Bf-109(uszkodzony 2 kwietnia 1943)
  • Bf-109(uszkodzony 21 kwietnia 1943)
Ponadto zestrzelił dwa pociski V-1.Wykonał ogółem 131 lotów bojowych.
Ważniejsze odznaczenia bojowe
  • Srebrny Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari(nr 08491)
  • Krzyż Walecznych(4-krotnie)
Twórczość literacka
Debiutował w 2 połowie lat 30 na łamach prasy młodzieżowej jako prozaik.
Po powrocie do kraju(1946 r.)pisząc popularyzował problematykę i wiedzę lotniczą:
Publikacje
  • W pogoni za Luftwaffe(1946 r.Księgarnia S.Arcta)
  • Messerschmitty w słońcu(1947 r.Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik),z drzeworytami autora
  • Zwichnięte skrzydła(1948 r.Księgarnia S.Arcta)
  • Gdy zamilkły silniki(1949 r.Księgarnia S.Arcta),powieść
  • Ekipa pokoju(1950 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej),opowiadania
  • Lot o świcie(1952 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej)
  • Dla dobra człowieka(1952 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej),opowiadania
  • Ludzie powietrza(1954 r.Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik),powieść
  • Skradziony człowiek(1954 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej)
  • Wielki dzień dywizjonu 303(1956 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej:Biblioteka Żółtego Tygrysa;1958 r.wyd.2)
  • W pogoni za V-1(1957 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej:Biblioteka Żółtego Tygrysa;1958 r.wyd.2)
  • Niebo w ogniu(1957 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej;1960 r.wyd.2;1970 r.wyd.3)
  • W podniebnej chwale(1958 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej)
  • Cyrk Skalskiego(1958 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej:Biblioteka Żółtego Tygrysa)
  • Odyseja Hansa Schmidta(1958 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej:Biblioteka Żółtego Tygrysa,pseud.H.Hoffer)
  • Lew pustyni w potrzasku(1958 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej:Biblioteka Żółtego Tygrysa,pseud.J.Prestone)
  • Bimber(1960 r.Wydawnictwo Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza),powieść
  • Pomoc musi nadejść(1960 r.Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia),opowieści
  • Rycerze biało-czerwonej szachownicy(1960 r.Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia:Klub 7 Przygód;1966 r.wyd.2),opowieści dla młodzieży
  • Kamikadze,boski wiatr(1961 r.Wydawnictwo Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza;1962 r.wyd.2),powieść
  • Alarm w St.Omer(1962 r.Wydawnictwo Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza;1971 r.wyd.2),opowieści lotnicze
  • Podniebne asy(1962 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej),opowiadania
  • Ucieczki(1963 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej),opowiadania
  • Bohaterowie nieba(1963 r.Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia:Klub 7 Przygód),powieść
  • Cena życia(1964 r.Wydawnictwo Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza;1965 r.wyd. 2;1967 r.wyd.3;1968 r.wyd.4),powieść
  • Na progu kosmosu(1965 r.Wydawnictwo Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza),opowieść
  • Trzecie pokolenie(1965 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej;1966 r.wyd.2),powieść
  • Polacy w bitwie o Anglię(1967 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej:seria Bitwy,Kampanie,Dowódcy)
  • Śladem samolotu(1969 r.)
  • Powietrze pełne śmiechu(1970 r.Wydawnictwo Łódzkie)
  • Polskie skrzydła na Zachodzie(1970 r.Wydawnictwo Interpress)
  • Obce niebo(1971 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej:Biblioteka Żółtego Tygrysa)
  • Polacy w walce z bronią V(1972 r.)
  • Atferro łączy kontynenty(1973 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej:Biblioteka Żółtego Tygrysa)
  • Trzysta pierwszy nad celem(1975 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej:Biblioteka Żółtego Tygrysa)
  • Pamiętnik pilota(2003 r.)
Opracowania
  • Samoloty Świata(1959 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej),informator
  • Szturmowcy Warszawy(1964 r.Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej:seria Druga Wojna Światowa)
  • Skrzydła nad Warszawą(1965 r.Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia),zarys historii lotnictwa warszawskiego
  • Poczet wielkich lotników(1966 r.Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia)
Upamiętnienie
Osoba i twórczość Arcta budzą po latach zapomnienia na nowo zainteresowanie.W październiku 2006 r.w Siedlcach otwarto Gabinet Twórczości Bohdana Arcta przy Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach.Jego imieniem nazwano także Szkołę Podstawową w Kotuniu,a także jedno z rond w Siedlcach.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz