Jan Twardowski

Jan Jakub Twardowski(ur.1 czerwca 1915 w Warszawie,zm.18 stycznia 2006 w Warszawie)polski ksiądz rzymskokatolicki,prałat honorowy Jego Świątobliwości,poeta,przedstawiciel współczesnej liryki religijnej.To z jego wiersza dedykowanego Annie Kamieńskiej pochodzi zdanie:Śpieszmy się kochać ludzi tak szybko odchodzą.

Życiorys
Dzieciństwo
Urodził się w Warszawie na ulicy Koszykowej 1 czerwca 1915.Miał trzy siostry dwie starsze,Halinę(ur.1911 r.) i Lucynę(ur.1912 r.)oraz młodszą,Marię(ur.1920 r.)Pięć tygodni później,4 lipca,został ochrzczony w warszawskim kościele parafialnym św.Aleksandra.Tego samego dnia,na mocy decyzji rosyjskich władz kolejowych,cała rodzina Twardowskich,podobnie jak inne rodziny warszawskich kolejarzy,została przymusowo ewakuowana w głąb Rosji.Powrót rodziny do Polski nastąpił dopiero po 3 latach(13 lipca 1918).Dwa lata później(1920 r.)Twardowscy przenieśli się do nowego mieszkania.1 września 1922 rozpoczął naukę w szkole powszechnej nr 22 przy ul.Elektoralnej.
Edukacja i wojna
Przyszły poeta wychowywał się w Warszawie.W 1922 r.Jan rozpoczął naukę w szkole podstawowej,a od 1927 roku uczęszczał do Gimnazjum im.Tadeusza Czackiego w Warszawie do klasy matematyczno-przyrodniczej.W latach 1933-1935 współredagował międzyszkolne pismo młodzieży gimnazjalnej„Kuźnia Młodych”,gdzie piastował funkcję redaktora działu literackiego.Na łamach tej gazetki miał miejsce jego debiut poetycki i prozatorski.Zaczął również prowadzić„Poradnik literacki”,drukował recenzje i wywiady oraz nawiązał szereg znajomości z utalentowanymi kolegami,m.in.z Kazimierzem Brandysem,Pawłem Hertzem,Janem Kottem,Tadeuszem Różewiczem.Maturę zdał w 1936 r.W 1937 r.ukazał się pierwszy tomik jego wierszy pt."Powrót Andersena,nawiązujący do poetyki Skamandra.W tym samym roku rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim.W 1939 r.uzyskał absolutorium,a w 1947 r.obronił pracę magisterską.W czasie II wojny światowej,podczas której zaginął cały jego wcześniejszy dorobek poetycki,był żołnierzem Armii Krajowej,uczestniczył w powstaniu warszawskim.Wskutek przeżyć wojennych,w tym zniszczenia jego domu rodzinnego,w 1943 r.postanowił zostać księdzem.
Okres powojenny
W trakcie wojny w marcu 1945 r.zaczął naukę w tajnym Seminarium Duchownym w Warszawie.Naukę w seminarium kontynuował z przerwami do 1948 r.kiedy to 4 lipca przyjął święcenia kapłańskie.W tym też roku uzyskał tytuł magistra filologii polskiej za pracę Godzina myśli.Zaraz po studiach w seminarium duchownym przybył do parafii w Żbikowie k.Pruszkowa,gdzie był wikarym przez trzy lata.Zajmował się nauczaniem religii w szkole specjalnej.Od 1959 r.aż do emerytury był rektorem kościoła sióstr Wizytek w Warszawie,gdzie głosił kazania dla dzieci,którym później zadedykował m.in.zbiory:Zeszyt w kratkę oraz Patyki i patyczki.Był również wieloletnim wykładowcą i wychowawcą pokoleń kleryków w warszawskim seminarium.Wcześniej,bo już pod koniec 1945 r.powrócił do publikowania wierszy.Jego twórczość trafiła wówczas m.in.na łamy„Tygodnika Powszechnego”.Wielką popularność przyniósł mu wydany w 1970 r.tom"Znaki ufności".
Śmierć
Zmarł wieczorem 18 stycznia 2006 w szpitalu przy ulicy Banacha w Warszawie.Pochowany w krypcie w Panteonie Wielkich Polaków,miejscu pochówku dla zasłużonych w Świątyni Opatrzności Bożej,zgodnie z życzeniem prymasa Polski kardynała Józefa Glempa,a wbrew ostatniej woli księdza Twardowskiego,który chciał być pochowany na warszawskich Powązkach.
Upamiętnienie
W maju 2011 r.Rada Warszawy nadała skwerowi położonemu u zbiegu ulic Karowej i Krakowskiego Przedmieścia nazwę ks.Jana Twardowskiego.10 października 2013 na skwerze odsłonięto pomnik ks.Jana Twardowskiego.Autorem rzeźby plenerowej wykonanej w brązie jest Wojciech Gryniewicz.W kościele Wizytek znajduje się niezwykłe epitafium ks.Jana Twardowskiego w formie klęcznika z wyrytym jego ostatnim wierszem napisanym przed śmiercią w szpitalu przy ul.Banacha oraz małą biedronką.Szkoła Podstawowa nr 2 w Białymstoku jako pierwsza uzyskała w 1993 roku zgodę ks.Twardowskiego na nadanie jej jego imienia.Ks.Jan w swej ujmującej skromności długo odmawiał,tłumacząc,że nie wypada nosić imienia patrona,który jeszcze żyje.We Wrocławiu imię ks.Jana Twardowskiego nosi Gimnazjum nr 17 przy ul.Ślężnej.W Czechowicach-Dziedzicach imię ks.Jana Twardowskiego nosi Gimnazjum nr 1.
W dniu 1 czerwca 2010 roku Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu monety upamiętniające 95 rocznicę urodzin księdza Twardowskiego,o nominałach:

• 2 zł wykonaną stemplem zwykłym ze stopu Nordic Gold 
• 10 zł wykonaną stemplem lustrzanym w srebrze

W czerwcu 2015 r.na terenie kościoła parafialnego przy ulicy Alfreda Nobla w Warszawie(gdzie ks.Jan Twardowski był wikariuszem w latach 1957-1958)odsłonięto głaz pamiątkowy.
Nagrody i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Za wybitne zasługi w upowszechnianiu humanistycznych wartości,za osiągnięcia w twórczości literackiej(2006 r.pośm.)
• Nagroda PEN Clubu im.Roberta Gravesa za całokształt twórczości(1980 r.)
• Order Uśmiechu(1996 r.)
• Nagroda Literacka im.Władysława Reymonta(1996 r.)
• Medal Polonia Mater Nostra Est(1999 r.)
• Nagroda Złotego Feniksa(przyznana przez Stowarzyszenia Wydawców Katolickich)(1999 r.)
• Doktorat honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego(1999 r.)
• Order Ecce Homo(1999 r.)
• Nagroda Ikara(2000 r.)
• Dziecięca Nagroda SERCA(2000 r.)
• Nagroda TOTUS(2001 r.)
• Honorowe obywatelstwo Tarnowskich Gór(2003 r.)
• Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy(2005 r.)

Twórczość

Liryka księdza Twardowskiego traktuje zarówno o Bogu,jak i o ludziach i ich problemach.Dobrze widoczne są liczne odwołania i metafory dotyczące przyrody(także jako pochwała stworzenia).Wiersze tego autora często,poprzez apostrofy i inne środki stylistyczne,mają charakter modlitewny(np.słowa Boże po stokroć święty,Mocny i uśmiechnięty w Suplikacjach).
Ważniejsze utwory

• Wiersze(1959 r.tom wydany wspólnie z książką poetycką ks.Pawła Heintscha)
• O spacerze po cmentarzu wojskowym(1968 r.)
• Znaki ufności(1970 r.)
• Zeszyt w kratkę(1973 r.)
• Poezje wybrane(1979 r.)
• Niebieskie okulary(1980 r.)
• Rachunek dla dorosłego(1982 r.)
• Który stwarzasz jagody(1984,1988)
• Na osiołku(1986 r.)
• Nie przyszedłem pana nawracać(1986 r.)
• Patyki i patyczki(1988 r.)
• Sumienie ruszyło(1989,1990)
• Tak ludzka(1990 r.)
• Stukam do nieba(1990 r.)
• Nie bój się kochać(1991 r.)
• Niecodziennik(1991 r.)
• Nie martw się(1992 r.)
• Tyle jeszcze nadziei(1993 r.)
• Krzyżyk na drogę(1993 r.)
• Elementarz księdza Twardowskiego dla najmłodszego,średniaka i starszego(2000 r.)
• Pogodne spojrzenie(2003 r.)
• Mimo Wszystko(2003 r.)
• Na chwilę
• Święty gapa
• O maluchach
• Do moich uczniów
• Obiecanki Cacanki
• Podziękowanie...
• Trochę plotek o świętych