Maria Mirecka-Loryś

Maria Eleonora Mirecka-Loryś,ps.Marta(ur.7 lutego 1916 w Ulanowie)działaczka podziemia narodowego w latach 1939-1945,członkini Narodowej Organizacji Wojskowej,Komendantka Główna Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet,członkini ZG Związku Polek w Ameryce oraz dyrektor Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej.

Życiorys
Jest siódmym z ośmiorga dzieci Dominika Mireckiego i Pauliny ze Ścisłowskich.Z rodzicami i siedmiorgiem rodzeństwa do piątego roku życia mieszkała w Ulanowie.W 1921 r.rodzina przeniosła się do Racławic koło Niska.Tu,w 1937 r.ukończyła gimnazjum i podjęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.Wstąpiła do Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska.Po wybuchu wojny zaangażowała się w działalność konspiracyjną.Wiosną 1940 roku została komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet w powiecie niżańskim,później całego NOWK Okręgu Rzeszowskiego.Równolegle była kierownikiem sekcji kobiecej w Zarządzie Okręgu Rzeszowskiego SN i kurierką Komendy Głównej NOW.Po scaleniu NOW z AK,awansowana na stopień kapitana,kierowała Wojskową Służbą Kobiet w rzeszowskim Podokręgu Armii Krajowej.Wiosną 1945 roku została Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet.W 1943 r.uczestniczyła w konspiracyjnym odnowieniu ślubów na Jasnej Górze,które w maju 1936 r.podczas pielgrzymki złożyła polska młodzież akademicka.W 36-osobowej grupie młodzieży Maria Mirecka reprezentowała Lwów,a obecny tam Karol Wojtyła Kraków.Po zakończeniu wojny wznowiła studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim.1 sierpnia 1945 r.została aresztowana w Nisku.Na wolność wyszła 1 września 1945 r.na mocy amnestii.Zagrożona ponownym aresztowaniem,w grudniu 1945 roku opuściła Polskę i z grupą kilkunastu działaczy narodowych dotarła do obozu 2 Korpusu gen.W.Andersa pod Ankoną.Tam poznała swego męża,oficera rezerwy,Henryka Lorysia,z którym w październiku 1946 r.wyemigrowała do Anglii.W styczniu 1952 r.z rodziną wyjechała do USA,najpierw do Toledo w stanie Ohio,a w 1954 r.do Chicago.Tam zaangażowała się w pracę w organizacjach polonijnych.Działała m.in.w Stronnictwie Narodowym,była członkiem ZG Związku Polek w Ameryce oraz Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej.Przez 32 lata była redaktorem„Głosu Polek”,organu Związku Polek w Ameryce.Od lat 70 XX w.zaangażowana jest w pomoc dla Polaków na dawnych Kresach.W grudniu 1999 r.została wiceprzewodniczącą Rady Naczelnej Stronnictwa Narodowego.Współpracuje z polonijnym radiem w Chicago,dla którego nagrywa cotygodniowe felietony z cyklu„Otwarty mikrofon”.Jest autorką 2 tomu"Historii Związku Polek w Ameryce"[od 1938 do 1958 roku] i książki„Odszukane w pamięci.Zapiski o rodzinie,pracy,przyjaźni”.W 2014 roku został zrealizowany film dokumentalny o Marii Mireckiej-Loryś pt."Szkic do życiorysu"w reż.Ewy Szakalickiej.
Życie osobiste
Jest matką dwojga dzieci.Młodszą siostrą Leona Mireckiego,Adama Mireckiego i Kazimierza Mireckiego.
Odznaczenia i nagrody
Maria Mirecka-Loryś została uhonorowana wieloma wysokimi odznaczeniami,są wśród nich:

• Srebrny Krzyż Zasługi
• Krzyż Walecznych
• Krzyż Partyzancki
• Krzyż Armii Krajowej
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski otrzymany 3 maja 2006 r.od Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego
• Medal Pro Patria 2016 r.
• Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej 2016 r.
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski 2016 r.