sobota, 2 kwietnia 2016

Witold Zechenter

Ur.29 grudnia 1904 w Krakowie,zm.28 kwietnia 1978 tamże polski poeta,prozaik,publicysta,autor książek dla dzieci oraz tekstów piosenek,tłumacz,twórca radiowych felietonów i słuchowisk znany był przede wszystkim jako fraszko pisarz i parodysta,chociaż sam uważał się głównie za liryka.
Życiorys
Był synem znanego krakowskiego dziennikarza i nowelisty,współzałożyciela pierwszego(jeszcze przed I wojną światową)na ziemiach polskich Syndykatu Dziennikarzy,Edmunda Zechentera i Heleny z Klemensiewiczów.Po śmierci matki wychowywała go jej siostra,Teresa Klemensiewicz,publicystka i autorka opowiadań.Wyrastał więc w atmosferze literackiej,wśród ludzi tworzących kulturę ówczesnego Krakowa,do których należeli:Tadeusz Boy-Żeleński,Witold Noskowski,Kazimierz Przerwa-Tetmajer,Stanisław Mróz i wielu innych.Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim na wydziale filozofii,był członkiem koła literackiego„Helion”,a później„Litart”,biorąc aktywny udział w spotkaniach literackich,jako ich organizator i uczestnik.W połowie 1927 r.wyjechał na dalsze studia do Paryża.Studiował literaturoznawstwo porównawcze na Sorbonie,utrzymując się z tłumaczeń(m.in.powieści Edgara Wallace'a,Maurice'a Leblanca,Thei von Harbou,Kiplinga)oraz korespondencji wysyłanych do„Ilustrowanego Kuriera Codziennego”.Po powrocie do Krakowa w 1932 r.pracował aż do wybuchu wojny w„IKC”.Podczas okupacji był dwukrotnie aresztowany.Prowadził księgarnię„Czytelnik”przy ulicy Łobzowskiej 6(do jego współpracowników należeli m.in.Kornel Filipowicz,Ignacy Fik i Stanisław Czarniecki,późniejszy geolog).Po wojnie był w grupie założycieli pierwszego krakowskiego pisma„Dziennika Polskiego”.Był też pomysłodawcą i redaktorem pierwszej popołudniówki,ukazującej się przez wiele lat„Echa Krakowa”.Po wojennej przerwie brał udział w uruchomieniu krakowskiej rozgłośni Polskiego Radia.Pełnił też obowiązki naczelnika Wydziału Kultury Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie.Wydawał swoje wiersze liryczne,satyry,fraszki i parodie literackie.Był też autorem wielu książek dla dzieci(kilkadziesiąt tytułów) i młodzieży.Pracował jako kierownik literacki Teatru Młodego Widza w Krakowie oraz Teatru Polskiego w Bielsku-Białej,z którym z końcem lat czterdziestych wyjeżdżał do ówczesnej Czechosłowacji(w teatrze tym grywał ponad dziewięćdziesięcioletni Ludwik Solski).W 1952 r.z grupą satyryków zorganizował Teatr Satyryków(1952-1955).Był też kierownikiem artystycznym krakowskiej Estrady(1961-1963).Przez długie lata był recenzentem teatralnym,a do końca życia felietonistą w krakowskim radio.Jego książka wspomnieniowa,zatytułowana Upływa szybko życie(I wyd.1971 r.II wyd.1975 r.)jest żywą kroniką czasów sprzed pierwszej wojny,okresu dwudziestolecia międzywojennego,okupacyjnych pięciu lat i odradzania się Krakowa po wojnie.Należał do związków twórczych,jeszcze jako uczeń klasy maturalnej w 1924 r.został przyjęty do Syndykatu Dziennikarzy Krakowskich,w 1926 r.do Związku Zawodowego Literatów Polskich(późniejsze SDP i ZLP).Był też członkiem polskiego oddziału PEN-clubu(od 1927 r.).W 1975 r.otrzymał Nagrodę Miasta Krakowa,w 1978 r.nagrodę jubileuszową Ministra Kultury i Sztuki.Był odznaczony Krzyżem Kawalerskim(1971 r.) i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski(1975 r.)Zmarł 28 kwietnia 1978 w Krakowie.Został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Rakowickim.
Wybrane publikacje książkowe

  • "Ręka na sterze"poezje,F.Hoesick,Warszawa 1929 r.
  • "Niebieskie i złote"poezje,Biblioteka„Dwutygodnika Literackiego”,Poznań 1932 r.
  • "Linia prosta"poezje,Biblioteka„Dwutygodnika Literackiego”,Poznań 1932 r.
  • "Srebrny ekran wzywa"opowieść,Pallas,Kraków 1936 r.
  • "Inne chwile"poezje,F.Hoesick,Warszawa 1939 r.
  • "Guzy dla muzy"fraszki,satyry,parodie,Książnica Atlas,Warszawa,1939 r.
  • "Bajdy krasnoludkowe"opowieść dla dzieci,S.A.Krzyżanowski,Kraków 1942 r.
  • "Strzępy okupacji"(1939-1945)poezje,S.A.Krzyżanowski,Kraków 1945 r.
  • "Wilk z partyzantki"opowieść,L.J.Jaroszewski,Kraków 1946 r.
  • "W babskim domku"powieść dla młodzieży,L.J.Jaroszewski,Kraków 1946 r.
  • "Bajki o matce"opowiadania dla dzieci,L.J.Jaroszewski,Kraków 1947 r.
  • "Opowieści ptaszęce"opowiadania dla dzieci,Biblos,Kraków 1947 r.Liga Ochrony Przyrody,Warszawa 1957 r.
  • "W krakowskiej legendzie"opowieść dla młodzieży,Biblos,Kraków 1947 r.
  • "W mojej razurze"satyry,Wydawnictwo Literackie,Kraków 1954 r.
  • "Kraków Główny"proszę wysiadać przewodnik,Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne,Warszawa 1957 r.
  • "Parodie",Wydawnictwo Literackie,Kraków 1957,1960
  • "Avaxara"powieść,Iskry,Warszawa 1958 r.
  • Fraszki,Wydawnictwo Literackie,Kraków 1962 r.
  • "Z pegazem pod gazem"satyry,Wydawnictwo Literackie,Kraków 1965 r.
  • "Wiersze wybrane",Wydawnictwo Literackie,Kraków 1967 r.
  • "Trzecie parodie",Wydawnictwo Literackie,Kraków 1969 r.
  • "Drobiażdżki z przejażdżki"satyry,Wydawnictwo Literackie,Kraków 1970 r.
  • "Upływa szybko życie"wspomnienia,Wydawnictwo Literackie,Kraków 1971 r.1975 r.(wyd.popr. i uzup.)
  • "Grymasy z komentarzem"satyry,Wydawnictwo Literackie,Kraków 1973 r.
  • "Gabinet uśmiechów"parodie,Iskry,Warszawa 1975 r.
  • "Godzina zmierzchu"poezje,Wydawnictwo Literackie,Kraków 1976 r.
  • "Nasze sny rzucają długie cienie"poezje,Wydawnictwo Literackie,Kraków 1978 r.
  • "Gra w otwarte żarty"Fraszki,satyry,humoreski,Wydawnictwo Literackie,Kraków 1981 r.
  • "Rozmowa z sobą"(układ wierszy i wspomnienie o ojcu Elżbieta Zechenter-Spławińska),Księgarnia Akademicka,Kraków 2003 r.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz