poniedziałek, 11 kwietnia 2016

Karol Olgierd Borchardt

Ur.25 marca 1905 w Moskwie,zm.20 maja 1986 w Gdyni polski pisarz i marynarz,kapitan żeglugi wielkiej.
Życiorys
Był synem lekarza i urzędniczki.W dzieciństwie wraz z matką wyjechał do Paryża.Po powrocie do kraju mieszkał w Wilnie,gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej,a potem do Gimnazjum Humanistycznego im.Adama Mickiewicza.Jako ochotnik uczestniczył(w wieku 15 lat)w wojnie polsko-bolszewickiej,podczas której został ranny i otrzymał po raz pierwszy Krzyż Walecznych.W 1924 roku zdał maturę i wstąpił na Wydział Prawa Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie.Rok później rozpoczął naukę w Szkole Morskiej w Tczewie,którą ukończył w roku 1928.Następnie pływał na pasażerskich transatlantykach armatora Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe SA,pełniąc kolejno funkcje oficerskie.W 1936 roku otrzymał dyplom kapitana żeglugi wielkiej.W 1938 r.rozpoczął pracę w Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni,obejmując stanowisko zastępcy komendanta żaglowca szkolnego Dar Pomorza.Wybuch II wojny światowej zastał go na Darze Pomorza w czasie rejsu szkolnego.Na polecenie władz udał się do Sztokholmu,a potem do Szkocji.Następnie wrócił do GAL-u i pływał na statkach pasażerskich przekształconych w transportowce.Został starszym oficerem polskiego flagowego statku pasażerskiego MS Piłsudski i w listopadzie 1939 r.przeżył jego zatopienie,podczas którego został poważnie ranny w głowę.Po wyleczeniu został starszym oficerem kolejnego transatlantyka,MS Chrobry i w 1940 r.przeżył jego zbombardowanie i zatopienie w kampanii norweskiej.Został ponownie ranny,odnowił mu się ciężki uraz z poprzedniego wydarzenia i wskutek tego stan zdrowia utrudniał mu potem służbę na morzu.Za ewakuację załogi Chrobrego otrzymał ponownie Krzyż Walecznych.W czasie pobytu w Wielkiej Brytanii,nie mogąc pływać,zaczął pisać opowiadania marynistyczne,które stały się istotą jego twórczości(wszystkie jego książki to zbiory opowiadań).Niemały wpływ na to miał fakt,że doznany uraz głowy spowodował u niego wielomiesięczną,całkowitą bezsenność,z której z trudem go wyprowadzono.Początkowo jednak nie publikował swoich tekstów.Po wyleczeniu w latach 1942–1945 pracował w różnych instytucjach brytyjskich.Po wojnie był organizatorem,a potem dyrektorem polskiego gimnazjum i liceum morskiego w Landywood w Anglii.Po odejściu ze szkoły pływał w angielskiej linii żeglugowej.W 1949 roku wrócił do kraju na pokładzie statku MS Batory,pełniąc funkcję starszego oficera.W Polsce,uznany ostatecznie za niezdolnego do pływania na statkach z przyczyn zdrowotnych,rozpoczął pracę dydaktyczną w Państwowym Centrum Wychowania Morskiego,następnie uczył w Technikum Rybołówstwa Morskiego w Gdyni(1951–1954) i w gdyńskiej Szkole Rybołówstwa Morskiego(1954–1968).1 września 1968 roku,po połączeniu Szkoły Rybołówstwa Morskiego z Państwową Szkołą Morską,powstała Wyższa Szkoła Morska w Gdyni,w której wykładał aż do przejścia na emeryturę w listopadzie 1970 r.W Gdyni dostał przydział mieszkania w składającej się z dwu pomieszczeń„nadbudówce”(nazwanej przez Borchardta„Siódme niebo”),umieszczonej na dachu odebranej przedwojennym właścicielom willi w Kamiennej Górze.Obecny właściciel rozbudował willę,tworząc na miejscu tej nadbudówki dodatkowe piętro,tak,że obecnie tylko odtworzony z pietyzmem w Muzeum Obrony Wybrzeża gabinet kpt.Borchardta przypomina minione czasy.Od 1958 roku publikował artykuły w czasopismach„Morze”,„Tygodnik Morski”,„Litery”.W 1960 roku wydał książkę Znaczy Kapitan,która cieszyła się dużą popularnością i przyniosła autorowi wiele nagród i wyróżnień.Pozycja ta była wielokrotnie wznawiana i przekładana na języki obce.Do innych jego zainteresowań należały plastyka,malarstwo akwarelowe i rzeźba.Brał udział w programach telewizyjnych Gawędy wilków morskich i Latający Holender.Zmarł w 1986 roku i został pochowany na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni.
Twórczość

  • Znaczy Kapitan(1960 r.wspomnienia)
  • Krążownik spod Somosierry(1963 r.wspomnienia)
  • Szaman morski(1986 r.)

Wydane pośmiertnie:

  • Pod czerwoną różą
  • Znaczy równik na rumbie część I Kolebki nawigatorów
  • Potem,potem część II Kolebki nawigatorów
  • Kolebka nawigatorów
  • Astronawigacja

Upamiętnienie
Będąca przez 8 ostatnich lat życia kpt.Borchardta jego osobistą sekretarką Ewa Wanda Ostrowska napisała dwie książki biograficzno-wspomnieniowe Pod białą różą i Kapitan własnej duszy.Borchardt znany i nieznany.Dzięki jej pomocy Muzeum Obrony Wybrzeża w Helu otworzyło w 2008 roku stałą wystawę poświęconą Borchardtowi.Na cześć Karola Olgierda Borchardta nazwany został szkuner gaflowy STS Kapitan Borchardt(port macierzysty Gdańsk).
Nagrody i odznaczenia

  • Order Sztandaru Pracy I klasy(1976 r.)
  • Order Sztandaru Pracy II klasy(1964 r.)
  • Złoty Krzyż Zasługi(1957 r.)
  • Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie(pośmiertnie)
  • Krzyż Walecznych(dwukrotnie 1920 i 1941 r.)
  • Medal 30-lecia Polski Ludowej(1974 r.)
  • Medal 40-lecia Polski Ludowej(1984 r.)
  • Srebrny Medal"Za zasługi dla obronności kraju"(1970 r.)
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej(1970 r.)
  • Odznaka"Zasłużony Pracownik Morza"
  • Nagroda Prezydenta Miasta Gdyni za całokształt twórczości(1974 r.)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz