środa, 20 kwietnia 2016

Maria Piskorska

Maria Anna Piskorska(ur.5 lipca 1906 w Warszawie,zm. 15 sierpnia 1980 tamże)polska działaczka niepodległościowa,wybitna działaczka ZHP,harcmistrzyni,nauczycielka.
Dzieciństwo,szkoły
Była córką Przemysława Podgórskiego i Anny Podgórskiej.W wieku 2 lat wyjechała z rodzicami do Belgii,a później spędziła 2 lata w Moskwie,gdzie mieszkała jej babcia Wanda Podgórska.Po powrocie do Polski zamieszkała z rodzicami w Lublinie i tam uczyła się na stancji panny Papieskiej.W wieku 14 lat przeniosła się z rodzicami do Częstochowy,gdzie kontynuowała naukę w szkole sióstr nazaretanek.Po kolejnej przeprowadzce do Warszawy uczęszczała do Gimnazjum im.Marii Konopnickiej przy ul.św.Barbary.Świadectwo dojrzałości uzyskała w maju 1924 roku.Po maturze odbyła 3-miesięczny kurs nauczycielski w Płocku.W 1924 roku zaczęła studia na Uniwersytecie Warszawskim.Studiowała kilka kierunków.Ukończyła studia w 1936 roku uzyskując magisterium z filozofii w zakresie chemii.
Harcerstwo
Maria Piskorska uzyskała stopień pod harcmistrzowski na obozie w Sromowcach Wyżnych w 1926 roku.Rozpoczęła pracę w Wydziale Zuchów w Komendzie Warszawskiej,m.in.z dr Jado-Zwolakowską.Od 1928 roku redagowała obozowe pismo harcerskie„Skrzydła”,a 21 stycznia 1929 roku otrzymała stopień harcmistrzyni.W latach 1930–1932 współpracowała z Wydziałem Starszoharcerskim w Komendzie Chorągwi Warszawskiej w„Gromadzie Jeżów”,wraz z mężem Tomaszem Piskorskim opracowała wytyczne pracy starszoharcerskiej.Po wojnie,od 1945 roku do 1948 roku była pierwszą hufcową żeńskiego hufca ZHP w Zabrzu.Redagowała audycję harcerską w rozgłośni radia Katowice,wizytowała środowiska harcerskie Komendy Śląsko-Dąbrowskiej Chorągwi Harcerek.Na fali odnowy,w 1957 roku wróciła do pracy w harcerstwie.Do 1960 roku działała w Kręgu„Wigierskim”,była zastępczynią hufcowej Hufca Wilanów w Warszawie do 1961 roku,kiedy zawiesiła swoją aktywność w harcerstwie ze względu na polityczne zmiany w ZHP.
Praca
Po maturze została nauczycielką w szkole w Zgorzałej,a po pewnym czasie została nauczycielką w szkole powszechnej w Piasecznie.Od 1925 roku była członkinią Związku Nauczycielstwa Polskiego.Od 1930 roku pracowała jako nauczycielka w szkole powszechnej i jako kierownik świetlicy w Robotniczym Instytucie Oświaty i Kultury im.Stefana Żeromskiego,często była prelegentką na Uniwersytecie Robotniczym i Ludowym.Od 1936 roku do 1939 roku po uzyskaniu uprawnień była nauczycielką chemii i fizyki w Gimnazjum i Liceum Żeńskim Haliny Gepnerówny w Warszawie.W czasie wojny pracowała w Lublinie jako robotnica w cukrowni.Po roku,w 1940 roku,wróciła do Warszawy i podjęła pracę w gazowni.Po aresztowaniu i zabraniu jej matki i brata na Pawiak przez pewien czas ukrywała się z całą rodziną.W latach 1941–1944 pracowała w Pierwszym Miejskim Gimnazjum Zawodowym oraz w tajnym szkolnictwie jako kierowniczka kompletów bądź nauczycielka.Po upadku Powstania Maria Piskorska przeniosła się do Konstancina.Pracowała przy transporcie owoców,ale już w listopadzie 1944 roku prowadziła sklepik spożywczy.Od kwietnia do września 1945 roku uczyła w Państwowym Gimnazjum i Liceum im.Tadeusza Rejtana w Konstancinie.We wrześniu 1945 roku przeniosła się do Zabrza,gdzie pracowała w Państwowym Gimnazjum Żeńskim.W Liceum dla dorosłych i Liceum przy Ośrodku Szkolenia Zawodowego Przemysłu Spożywczego wykładała chemię,fizykę,technologię i materiałoznawstwo.W 1948 roku wróciła do Warszawy,odbudowując z ruin dom swoich rodziców(„Willę Podgórskich”).Do 1950 roku pracowała w Gimnazjum Przemysłu Cukierniczego,a jednocześnie w okresie od 1 września 1948 roku do 1 września 1951 roku w Gimnazjum Przemysłowym Mirkowskiej Fabryki Papierniczej w Jeziornie i w Państwowej Szkole Pracy Społecznej nr 2,była starszym radcą Biura Programowego Centralnego Urzędu Szkolenia Zawodowego.W Komisji Ochrony Pracy ZG ZZNP opracowywała programy BHP dla CUSZ i resortów Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych,Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego,Górnictwa i Energetyki,Przemysłu Chemicznego.W latach 1951–1953 pracowała w Technikum Chemiczno-Ceramicznym w Warszawie i w Liceum Sióstr Zmartwychwstania na warszawskim Żoliborzu,później w Technikum Budowlanym dla Pracujących i w Liceum Sióstr Nazaretanek NMP przy ul.Czerniakowskiej w Warszawie.Od 1956 do 1965 r.znów pracowała jako nauczycielka chemii w Technikum Przemysłu Papierniczego w Jeziornie,skąd została usunięta z powodów politycznych.Potem pracowała w Technikum Mechaniczno-Elektrycznym nr 1 przy ul.Okopowej i w Technikum Chemicznym.W 1966 roku przeniosła się do Liceum Sztuk Pięknych.W latach 1968–1971 pracowała w V Liceum Ogólnokształcącym im.ks.Józefa Poniatowskiego,po czym przeszła na emeryturę.
Działalność społeczna i niepodległościowa
Maria Piskorska od wczesnej młodości należała do młodzieżowych organizacji niepodległościowych,m.in.:„Zet”,„PET”,później ZPMD.W 1925 roku wraz ze swym późniejszym mężem,Tomaszem Piskorskim reaktywowali„PET”(po likwidacji tej organizacji w 1921 roku).W 1929 roku w czasie III Ogólnopolskiego Zjazdu ZPMD została wybrana w skład Wydziału Wykonawczego Związku.We wrześniu 1939 roku jako ochotniczka kierowała obroną przeciwlotniczą na odcinku Mariensztat Nowy Zjazd Dobra.W połowie września w obawie przed oblężeniem stolicy wyjechała z córkami do Lublina.W 1940 roku wróciła do Warszawy.Była poszukiwana przez Gestapo za ukrywanie i niesienie pomocy Żydom.W ramach akcji„Żegota”uczestniczyła w przerzutach broni do getta.W jej mieszkaniu przy Nowym Zjeździe 3,po wybuchu powstania w getcie warszawskim byli ukrywani Żydzi,w tym 4-osobowa rodzina.Część z nich została zadenuncjowana przez sąsiadów i rozstrzelana na moście Kierbedzia.Maria Piskorska cudem uniknęła rozstrzelania.Organizowała też przechowywanie broni,którą otrzymywała od Jana Błońskiego i Ludwika Bergera.Na wiosnę 1941 roku przystąpiła do pracy w Sekcji Opieki nad Dziećmi i Młodzieżą. Była lustratorką RGO.Maria Piskorska była żołnierzem łączności w AK.Była również łączniczką batalionu Wigry.W czasie powstania warszawskiego po zburzeniu jej domu przy ul.Nowy Zjazd i przeprowadzce do domu rodziców(Willa Podgórskich)przy ul.Powsińskiej 24(obecnie 104)na Sadybie działała w zgrupowaniu„Wichra” i „Jaszczura”,w służbie łączności Czerniaków-Sadyba.
Na Sadybie w zgrupowaniu„Wichra”,później„Jaszczura”,pełniła tę służbę[łączności]wraz z kilkoma łączniczkami hm.Maria Piskorska;w grupie operacyjnej w komórce dywersyjnej łączniczki brały także udział w przyjmowaniu zrzutów,w dostarczaniu broni z magazynów.
Przed Godziną„W”dowódca Rejonu V Obwodu Mokotów AK Czesław Szczubełek„Jaszczur”wybrał jej dom ul.Powsińskiej 24 na siedzibę dowództwa Rejonu.W 1977 roku włączyła się w działalność opozycji demokratycznej,aktywnie dystrybuując wydawnictwa Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela,udostępniając dom na zebrania,zbierając pieniądze dla robotników.Później w jej domu działała podziemna drukarnia wydawnictw niezależnych.
Przynależność do innych organizacji

  • Związek Nauczycielstwa Polskiego(1925–1971)
  • Towarzystwo Uniwersytetów Robotniczych
  • Bratniak członkini sądu koleżeńskiego
  • Towarzystwo Uniwersytetów Ludowych
  • ZBoWiD,legitymacja nr 44631
  • Związek Obrony Kresów Zachodnich„Rodło” i Polski Związek Zachodni(przewodnicząca Komisji Porozumiewawczej między Organizacjami Młodzieżowymi w latach 1945–1948)

Życie rodzinne
Maria Piskorska wyszła za mąż za Tomasza Piskorskiego 21 grudnia 1927 roku.
Mieli 2 córki:

  • Annę Piskorską-Chlebowską(1929–1983);Anna była chemiczką,mieszkała w Warszawie,wyszła za mąż za Cezarego Chlebowskiego i miała z nim 2 dzieci:Tomasza Chlebowskiego,męża Elżbiety Regulskiej-Chlebowskiej i Weronikę Chlebowską-Dziadosz
  • Katarzynę Piskorską(1937–2010),warszawską rzeźbiarkę,która zginęła 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku

Do ostatnich lat życia była osobą niezwykle aktywną i ciekawą życia,

  • w 1956 roku zapisała się do Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii
  • w latach 60 mając ponad 60 lat zrobiła prawo jazdy

Maria Piskorska zmarła w 1980 roku,została pochowana na warszawskich Powązkach w grobie,w którym wcześniej symbolicznie został pochowany jej mąż(w kwaterze 18-1-1).
Odznaczenia

  • Złota Odznaka ZNP 1974 r.
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej pośmiertnie
  • Krzyż Armii Krajowej pośmiertnie
  • Warszawski Krzyż Powstańczy pośmiertnie

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz