Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości

TOnZP stowarzyszenie stawiające sobie za cel ochronę zabytków i polskiego dziedzictwa kultury działające w latach 1906–1944.TOnZP zostało założone 26 czerwca 1906 w Warszawie.W 1911 r.towarzystwo nabyło kamienicę Baryczków w Warszawie,która od 1912 r.była siedzibą towarzystwa.Towarzystwo prowadziło szeroką działalność popularyzatorską oraz podejmowało liczne inicjatywy ochrony zabytków kultury narodowej.W ramach działalności TOnZP odrestaurowano kilkaset obiektów zabytkowych a skatalogowano kilkaset tysięcy.W czasie I wojny światowej powstała sieć kół TOnZP na terenie Rosji.Szczególnie aktywne były oddziały w Piotrogrodzie,Moskwie i Kijowie.Dzięki działaczom TOnZP uratowano znaczną liczbę polskich zabytków kultury wywiezionych w głąb Imperium Rosyjskiego lub pozostałych w polskich dworach na Kresach Wschodnich.Przed wybuchem II wojny światowej(1939 r.)bibliotekę TOnZP zdeponowano w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.Tradycję TOnZP przejęło powstałe w 1974 r.Towarzystwo Opieki nad Zabytkami.