Helena Iwańciów

Ur.4 marca 1905 w Wilnie zm.9 stycznia 2003 w Zamościu pedagog,działaczka harcerstwa przed 1939 r.Absolwentka Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie.Córka Jana Straszyńskiego i Melanii,z domu Jackiewicz.Przed wojną pracowała jako nauczycielka j.polskiego w IX szkole średniej w Wilnie.Szkoła ta powstała z połączenia Gimnazjum i Liceum oo.Jezuitów oraz Gimnazjum i Liceum SS.Najświętszej Rodziny z Nazaretu.W czasie okupacji uczyła w tajnych zorganizowanych kompletach szkolnych w Wilnie(udzielała lekcji j.polskiego i historii Polski)oraz kierowała wraz z Władysławem Dziewulskim wileńskim"Uniwersyteckim Ośrodkiem Zorganizowanego Polskiego Szkolnictwa Tajnego”.Ośrodek ten rozpoczął swą działalność z początkiem roku szkolnego 1941/42 i funkcjonował do końca okupacji hitlerowskiej.Początkowo kierowany był przez trzy osoby:prof.Władysława Dziewulskiego,Helenę Straszyńską i Ananiasza Rojeckiego z rodziny Karaimów polskich(przed wojną kierownika Wojskowej Służby Meteorologicznej w Warszawie).Po jej aresztowaniu w marcu 1942 r. i więzieniu przez parę miesięcy przez Gestapo,zastępowała ją mgr Janina Hlebowiczówna.Wszystkie osoby kierujące i pracujące w Ośrodku dotrwały do końca jego istnienia,z wyjątkiem dra Mikołaja Taranowskiego(zamordowanego przez hitlerowców).Była żołnierzem i łącznikiem AK na Wileńszczyźnie(brała czynny udział w Akcji"Burza").Po zajęciu Wilna przez wojska sowieckie poszukiwana przez NKWD,który nałożył na nią wyrok śmierci.Po wojnie przyjechała do Zamościa.Była długoletnią nauczycielką szkół średnich w Zamościu i dyrektorką tamtejszego liceum dla pracujących.W 1965 r.została przewodniczącą Powiatowego Komitetu Ligi Kobiet Polskich w Zamościu.Otrzymała odznakę Armii Krajowej za akcję"Burza"oraz liczne odznaki ZNP.Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski(1984 r.)