Józef Gąsienica Tomków

Ur.w 1887 r.w Zakopanem,zm.ok.1942 r.w Zakopanem lub Poroninie góral,przewodnik tatrzański i ratownik górski.W 1906 r.otrzymał od razu uprawnienia przewodnika II klasy,natomiast w 1911 r.I klasy.Brał udział w wyprawach taternickich z wieloma wspinaczami,takimi jak Janusz Chmielowski,Jerzy Maślanka czy Mieczysław Karłowicz.Wprowadził także w taternictwo Mieczysława Szczukę.Karłowicz napisał artykuł W jesiennem słońcu(„Taternik” 3/1908),w którym opisał wycieczkę z Gąsienicą Tomkowym na Ostry Szczyt.Gąsienica Tomków brał udział w wyprawach ratunkowych od początku istnienia TOPR w 1909 r.aż do 1940 r.jednak formalnie członkiem organizacji został dopiero w 1930 r.Uczestniczył m.in.w wyprawie po Wincentego Birkenmajera na Galerię Gankową w 1933 r.W roku 1922 r.dzierżawił schronisko na Hali Gąsienicowej.Józef Gąsienica Tomków podczas II wojny światowej pomagał uciekać Polakom przez Tatry na Węgry,za co został uwięziony przez gestapo i zamordowany w pensjonacie„Palace”w Zakopanem lub na cmentarzu w Poroninie.Jego imię od 1954 r.noszą Tomkowe Igły w masywie Niżnich Rysów.Stefan Komornicki i Jerzy Żuławski proponowali w 1908 r.by nienazwaną wówczas jeszcze Ciemnosmreczyńską Turnię ku czci Gąsienicy Tomkowego ochrzcić mianem Józkowej Turni,jednak propozycja ta nie przyjęła się.Jego bratem był Jan Gąsienica Tomków(1901–1988),także przewodnik i ratownik.Obaj do nazwiska Gąsienica dodali przydomek Tomków,pochodzący od imienia ich ojca Tomasza.
Osiągnięcia taternickie

• nowy wariant na południowej ścianie Ostrego Szczytu(1906 r.)
• pierwsze wejście na Żabiego Mnicha(1907 r.)
• pierwsze wejście na Kaczą Turnię(1907 r.)
• pierwsze zejście z Zadniego Mnicha na Przełączkę pod Zadnim Mnichem(1907 r.)
• pierwsze przejście północno-wschodnią ścianą Ganku(1907 r.)
• pierwsze wejście na Żabią Lalkę(1908 r.)
• pierwsze przejście Grani Fajek(1908 r.)
• pierwsze zejście wschodnią granią Niebieskiej Turni(1908 r.)