środa, 16 grudnia 2015

Józef Korczak

Ps.Piotr(ur.9 stycznia 1891 w Dąbrówce,zm.18 października 1920 w Wilnie)porucznik Wojska Polskiego,poeta.
Życiorys
Urodzony we wsi Dąbrówka w powiecie janowskim ziemi lubelskiej,w niezamożnej rodzinie chłopskiej,syn Jana i Rozalii(odznaczonej Krzyżem Niepodległości z Mieczami za działalność w POW).Do szkoły chodził w Siedlcach i Prywatnej Szkoły Filologicznej im.Staszica w Lublinie.W roku 1910 wstąpił do wpływowej w tym czasie Organizacji Młodzieży Narodowej,a w 1913 r.do Związku Strzeleckiego.W momencie wybuchu wojny był uczniem klasy maturalnej gimnazjum im.Staszica w Lublinie.W nieznanych okolicznościach przejściowo został aresztowany 2 grudnia 1912 i więziony w Lublinie do początku 1913 r.
Lotny Oddział Wojsk Polskich
Tuż przed przystąpieniem do egzaminu maturalnego,w listopadzie 1914 r.zaproponowano mu wstąpienie do tworzonego detaszowego oddziału I Brygady Legionów Polskich,który rozpoczynał akcje dywersyjne i terrorystyczne na tyłach armii rosyjskiej,występując pod nazwą Lotnego Oddziału Wojsk Polskich.Komendantem oddziału został Jan Bielawski"Mikita",jego zastępcą Józef Kobiałko"Walek".Pierwszymi członkami oddziału oprócz najmłodszego Korczak byli:Kazimierz Bagiński"Florek",Stanisław Jarecki"Jarosław",Tadeusz Szturm de Sztrem"Mały",Tadeusz Herfurt"Armak",a nieco później Adam Landy"Niedzielski"wszyscy członkowie PPS.Już po pierwszych akcjach(8 grudnia 1914 w Bełżycach konfiskata na poczcie i urzędzie gminy ponad 2 tysięcy rubli i zniszczenie list poborowych,koniec grudnia pod Tłuszczem wysadzenie torów kolejowych,luty 1915 r.w Łęcznej)Korczak stał się niebawem jednym z najczynniejszych jego żołnierzy,ujawniając odwagę osobistą i determinację.Zyskał tak duży autorytet,że na akcję przeprowadzoną w maju 1915 roku w fortach Brześcia pod jego dowództwem poszli m.in.Tadeusz Żuliński"Roman"(komendant naczelny POW) i Józef Kobiałko(komendant Centralnego Oddziału Lotnego POW).W wielu akcjach brał także udział młodszy brat Józefa Stanisław Korczak.Po rozwiązaniu oddziału Korczak objął w kwietniu 1915 r.okręg siedlecki Polskiej Organizacji Wojskowej(POW),w którym po wycofaniu się armii rosyjskiej zmobilizował dwa plutony podkomendnych i wraz z nimi zameldował się w dowództwie walczącej na froncie I Brygady.Po jesiennej kampanii wołyńskiej,którą odbył w szeregach VI Baonu,1 Pułk Piechoty Legionów,na skutek choroby(zapalenia płuc),przebywał w szpitalu.Po powrocie w 1916 r.do baonu został skierowany do służby w okręgu płockim POW,gdzie pełnił obowiązki komendanta okręgu,a potem został zastępcą komendanta okręgu.
Pogotowie Bojowe PPS
W czasie służby w Oddziale Lotnym i w I Brygadzie zetknął się ze środowiskiem członków byłej Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej(PPS)z lat rewolucji 1905-1907 i pod ich wpływem wstąpił do PPS.W kwietniu 1917 r.kierownictwo organizującego się Pogotowia Bojowego PPS wyreklamowało Korczaka z POW i powołało go do składu Wydziału Pogotowia.W okresie powstawania Pogotowia,na tle współpracy z POW dochodziło do sporów z Centralnym Komitetem Robotniczym PPS,co m.in.spowodowało postawienie Korczaka i Fabierkiewicza pod sąd partyjny za prowadzenie rozmów z POW bez wiedzy i zgody kierownictwa PPS.W pogotowiu Korczak,od stycznia 1918 r.pełnił funkcje szefa sztabu,a faktycznie dowódcy Pogotowia.Działał jako organizator i kierownik ważniejszych akcji bojowych w latach 1917-1918 m.in.dowodził akcją ekspropriacyjną pod Radzyminem w 1917 r.gdzie zdobyto 100 tys.marek.w lutym 1918 r.w celu ułatwienia zorganizowania strajku powszechnego w Warszawie,dokonał wysadzenia transformatora na Woli w Warszawie unieruchamiając komunikacje tramwajową w mieście,zaś latem i jesienią 1918 r.kierował przygotowaniami do zamachu dr Ericha Schultze,naczelnika niemieckiej policji politycznej w Warszawie(osobiście uczestniczył w jednym nieudanym zamachu we wrześniu 1918 r.)
Jak wspominał w 1938 r.Tadeusz Szturm de Sztrem:
Nie czas dziś jeszcze na ocenę roli,jaką była udziałem poszczególnych członków Pogotowia w poszczególnych w przełomowych latach 1917-1918.Gdy jednak w przyszłości sięgnie historyk do dziejów tej organizacji napotka wśród imion twórców i kierowników Pogotowia przede wszystkim imię Józefa Korczaka"Piotra",który był żywym świadectwem tego,że w nowym pokoleniu rewolucjonistów odrodziły się chlubne tradycje bohaterskiej Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej z czasów rewolucji 1905-7.Bo właśnie Józef Korczak przykładem osobistym,swoją wielką prostotą,swoim spokojem w obliczu niebezpieczeństwa pociągał za sobą młodszych towarzyszy,by tam gdzie trzeba gotowi byli oddać swe życie za sprawę.
13 listopada 1918 w trakcie demonstracji PPS na rzecz wsparcia rządu Ignacego Daszyńskiego,obok:Mieczysława Mańkowskiego,Antoniego Purtala,Karola Andersa,Haliny Chełmickiej,Zygmunta Zaremby i Tadeusza Szturm de Sztrema znalazł się w delegacji,która za zgodą Józefa Piłsudskiego zawiesiła czerwony sztandar Pogotowia Bojowego PPS na wieży Zamku Królewskiego w Warszawie.W listopadzie 1918 r.został członkiem Milicji Ludowej PPS i mianowany komendantem głównym.Po upaństwowieniu Milicji PPS w grudniu 1918 r.wstąpił do Wojska Polskiego.Skierowano go na stanowisko głównego inspektora Komendy Głównej Milicji Ludowej w stopniu podporucznika.Po likwidacji Milicji w lipcu 1919 r.przeszedł do Biura Prasowego Ministerstwa Spraw Wojskowych.W tym czasie zdał maturę,podjął studia w Wolnej Wszechnicy Polskiej,oraz podjął działalność literacką.Był w tym czasie pełnił również funkcję członka Wydziału Wojskowego PPS.
Wojna polsko-bolszewicka
W połowie 1920 r.zgłosił się do frontowej służby w 201 pułku piechoty,w którym objął dowództwo plutonu.Wraz z pułkiem brał udział w zajęciu przez oddział generała Lucjana Żeligowskiego Wilna,a potem jako dowódca kompanii,w walkach na froncie litewsko-polskim.Dnia 18 października 1920 r.poległ pod Michniszkami w pobliżu Nowych Trok w ziemi wileńskiej.Był odznaczony pośmiertnie Orderem Virtuti Militari V kl. i 19 grudnia 1930 r.Krzyżem Niepodległości z Mieczami.Ciało Józefa Korczaka zostało przetransportowane do Warszawy i złożone najpierw na Cmentarzu wojskowym na Powązkach,a 29 października 1920 roku przeniesione na Cmentarz cywilny na Powązkach(kw.233–V–2/3).Żona Wanda Korczak,z domu Damrosz,także była działaczką niepodległościową,w 1931 roku została odznaczona Krzyżem Niepodległości z Mieczami.Józef Korczak był towarzyszem i przyjacielem m.in.Tadeusza Hołówki,Andrzeja Struga,Adama Koca,Tadeusza Szturm de Sztrema .
Twórczość
  • 1921 r.Wskazania przyszłości,Wyd.Spółdzielni Wydawniczej"Związku Strzeleckiego",Biblioteka Strzelca L.2,Warszawa 1921 r.
  • 1922 r.Przed świtem zbiór pośmiertnie wydanej poezji

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz