Józef Retinger

Józef Hieronim Retinger(ur.17 kwietnia 1888 w Krakowie,zm.12 czerwca 1960 w Londynie)polski literaturoznawca,pisarz i polityk,doradca Władysława Sikorskiego;organizator kongresu haskiego,sekretarz generalny Ruchu Europejskiego,jeden z twórców Wspólnoty Europejskiej;emisariusz polityczny,wolnomularz.
Życiorys
Był synem adwokata,Józefa Stanisława Retingera,pochodzącego z niemieckiej rodziny przybyłej do Polski w XVII lub XVIII w.Po nagłej śmierci ojca chłopcem zaopiekował się Władysław Zamoyski.W roku 1906 rozpoczął studia na Sorbonie.W 1911 roku wyjechał do Anglii,gdzie nawiązał kontakt z Józefem Korzeniowskim(Conradem).W 1917 roku z Hiszpanii udał się do Meksyku,gdzie w trakcie rewolucji meksykańskiej był doradcą prezydenta oraz założyciela Partii Narodowo-Rewolucyjnej Plutarco Eliasa Callesa oraz nieoficjalnym doradcą działacza związkowego Louisa Moronesa.W czasach II wojny światowej był doradcą politycznym gen.Sikorskiego i prawdopodobnie agentem wywiadu brytyjskiego.Towarzyszył mu również we wszystkich podróżach z wyjątkiem lotu,w którym Sikorski zginął.Od 14 sierpnia do 5 września 1941 chargé d’affaires RP przy rządzie ZSRR(pierwszy przedstawiciel dyplomatyczny RP po wznowieniu stosunków dyplomatycznych w konsekwencji układu Sikorski-Majski).Jako emisariusz polityczny został zrzucony do kraju w nocy z 3 na 4 kwietnia 1944 na placówkę„Zegar”,26 km na wschód od Warszawy;posługiwał się wówczas nazwiskiem Paisley oraz kryptonimami„Salamander” i „Brzoza”.Według Normana Daviesa przyleciał w celu oceny siły armii podziemnej i ugrupowań komunistycznych w wojennej Polsce i przekazania tych informacji bezpośrednio Brytyjczykom,dla których informacje polskiego rządu na emigracji,a także Sowietów nie były wystarczająco wiarygodne.Według innych opracowań,znając ustalenia konferencji teherańskiej w sprawie Polski,spotykał się m.in.z przedstawicielami Polskiej Partii Robotniczej(PPR),aby podjąć próbę stworzenia w okupowanym kraju podziemnego rządu z silną reprezentacją lewicy,który mógłby zostać uznany przez Józefa Stalina.W trakcie jego pobytu oddział likwidacyjny Komendy Głównej Armii Krajowej pod kryptonimem 993/W podejmował kilkakrotne próby pozbawienia go życia.Próba otrucia Retingera(z użyciem białego proszku,być może zawierającego laseczkę wąglika)mogła być przyczyną złego stanu zdrowia,utrzymującego się aż do śmierci.Kulisy operacji„Most III”(powrót z okupowanej Polski do Brindisi)opisał Marek Celt,współtowarzysz Retingera.Retinger dostarczył do okupowanej Polski kilka milionów dolarów amerykańskich dla Polskiego Państwa Podziemnego.Po wojnie był orędownikiem zjednoczenia Europy.Miał wolny wstęp zarówno na Downing Street 10,jak i do Białego Domu,był jednym z inicjatorów wielkiego szczytu europejskiego,który miał miejsce w Hadze w dniach 8-10 maja 1948.Z czasem zaangażował się w działalność na rzecz zacieśniania więzów transatlantyckich,zainicjował pierwsze spotkanie Grupy Bilderberg i aż do swej śmierci w 1960 roku pozostawał sekretarzem Grupy.W 1958 r.był nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla.