Charakterystyka złoża
Obszar położony jest na płn.-zach.skraju Niecki Głównej.Od płn.-zach.graniczy ze strefą sfałdowań warycyjskich,z którą związane są strefy uskoków o zrzutach 0-100 m między innymi uskok„Diagonalny”o h=70-100 m,uskok„Knurowski”o h≈110m i uskok„Makoszowski”o zrzucie h≈70m.Z okresem orogenezy alpejskiej związane są uskoki o przebiegu zbliżonym do równoleżnikowego,do których należy uskok„Saara”o zrzucie dochodzącym do h=170-240 m oraz uskok„Kłodnicki”o zrzucie h≈180 m.Na obszarze Ruchu„Makoszowy”występują warstwy orzeskie o miąższości do 756 m,warstwy rudzkie o miąższości 680-720 m,warstwy siodłowe o miąższości 175-220 m i warstwy porębskie.Grubość eksploatowanych pokładów 1,2-3,3 m.Nachylenie 0-35°.
Historia
Kopalnia Makoszowy zaczęła powstawać od 1890 r.gdy poziomami 170 i 230 m przez wyrobiska prowadzone pod ziemią na zachód z kopalni Guido(budowanej od połowy XIX w.przez hrabiego Guido Henckel von Donnersmarck)rozpoznano rezerwowe pola górnicze o nazwach Zero i Double Zero.W 1900 r.właściciel Skarb Pruski zaczął głębić szyb I zwany"koło Makoszów",a rok później szyb II obydwa tylko do celów wentylacyjnych kopalni Luiza.Jednak wkrótce szyby te rozrosły się do zakładu górniczego,zwanego od pola nadania górniczego Zeroschächte.Fedrunek ruszył w kwietniu 1906 r.a po 2 latach oba szyby połączono z koksownią i przemianowano na Delbrückschachte.Po III Powstaniu Śląskim i dwuletnim sporze granicznym Makoszowy i Kończyce decyzją specjalnej komisji Ligi Narodów przyznano w 1923 r.Polsce.Niemiecka kopalnia Delbrück została odcięta od zasobnego w węgiel pola po polskiej stronie,którego nie eksploatowano.Władze niemieckie starały się o jego wydzierżawienie i po negocjacjach w 1931 r.podpisano umowę o wymianie pól górniczych w strefie przygranicznej w Zabrzu i Knurowie między polsko-francuską spółką Skarboferm a niemiecką spółką Preussag.Od kwietnia 1945 r.gdy Armia Czerwona przekazała częściowo zatopiony,opuszczony przez niemiecką załogę zakład władzom polskim,kopalnia nosi nazwę Makoszowy.W okresie rozbudowy kopalni na południe doszło 28 sierpnia 1958 r.do najtragiczniejszej katastrofy od palnika acetylenowego,którym cięto żelazną stropnicę na poziomie 300 m,wybuchł ogromny pożar.Załoga uciekła przed ogniem,ale 20-minutowe aparaty ucieczkowe nie wystarczyły na ewakuację w dymach.Śmiertelnie zaczadziło się pod ziemią 72 górników a 87 uległo poważnym zatruciom.W latach 60 XX w.zgłębiono do 717 m nowy szyb III, a kolejny szyb IV wydobywczy uruchomiono na głębokość 944 m w 1981 r.Od 1967 r.eksploatacja w Makoszowach przebiega wyłącznie systemem ścianowym.W 1988 r.zanotowano rekord wydobycia w historii zakładu 5,13 mln t przy 10-tysięcznej załodze.Od 1993 r.Makoszowy należały do Gliwickiej Spółki Węglowej a następnie(od 2003 r.)do Kompanii Węglowej.1 lipca 2005 r.kopalnię połączono z Kopalnią Sośnicą,by po 10 latach rozdzielić ruchy i przekazać Makoszowy do Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A w Bytomiu.
Kalendarium
- 1900–1906 wybudowanie kopalni przez skarb pruski,z szybów„Delbrück”początkowo wchodzących w skład kopalni„Bielszowice”
- 1923-1939 po podziale Górnego Śląska sama kopalnia pozostaje w Niemczech,ale granica przebiegała częściowo wzdłuż jej ogrodzenia,a brama zakładu funkcjonuje jako przejście graniczne
- 1925-1926 rozpoczęto wybieranie węgla systemem ścianowym
- 1926 r.przejęta przez koncern Preussag
- 1 stycznia 1945 kopalnia została zajęta przez wojska radzieckie.Wojskowym komendantem kopalni został mjr Myszki
- Kwiecień 1945 r.przekazano kopalnię władzom polskim nadając jej nazwę Kopalnia„Makoszowy”
- 1945–1957 należała do Gliwickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego
- 1957 r.weszła w skład Zabrzańskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego
- 28 sierpnia 1958 w kopalni doszło do pożaru,zginęło 72 górników
- XX wiek lata siedemdziesiąte wydobycie w kopalni wynosiło 4349210 ton
- 1961-1968 rozpoczęto zgłębianie nowego szybu wielofunkcyjnego III,usytuowano go na terenie kopalni na zachód od szybu II.Zgłębiony został do głębokości 717,35 m przez Przedsiębiorstwo Budowy Szybów w Bytomiu w latach 1961-1964.Szyb posiada wieżę wyciągową o wysokości 57,01 m,zbudowaną w 1966 roku przez Mostostal Zabrze.Wyposażono go w dwie elektryczne maszyny wyciągowe firmy ULKSM Donieck,typu MK5x2,uruchomione w 1967 roku(przedział IIIa) i w 1968 roku(przedział IIIb)
- 1976 r.po raz pierwszy zastosowano w kopalni kombajn chodnikowy typu AM 50 Alpine produkcji austriackiej,który to typ po dziś dzień jest podstawowym kombajnem chodnikowym
- 1981 r.uruchomiono nowy,wielofunkcyjny szyb IV,który od marca 1976 roku do września 1978 roku zgłębiony został przez Przedsiębiorstwo Budowy Szybów w Bytomiu do głębokości 944 m
- 1982-1985 Przedsiębiorstwo Budowy Szybów w Bytomiu wydrążyło do głębokości 865 m nowy szyb wentylacyjny,„Północny”,usytuowany poza obrębem kopalni,na północny zachód od szybów głównych
- 1988 r.zakład osiągnął najwyższy poziom wydobycia w swojej historii wynoszący ponad 5127000 ton.W tym okresie pracowało w kopalni ponad 10000 pracowników
- 1993 r.Kopalnia„Makoszowy”weszła w skład Gliwickiej Spółki Węglowej S.A.
- 2003 r.Kopalnia Węgla Kamiennego„Makoszowy”weszła w skład Kompanii Węglowej SA w Katowicach
- 1 lipca 2005 kopalnia„Makoszowy”została połączona z kopalnią„Sośnica”w dwuruchowy zakład KWK„Sośnica-Makoszowy”
- 1 maja 2015 dwuruchowy zakład KWK„Sośnica-Makoszowy”zostały podzielony na dwie odrębne kopalnie KWK„Sośnica” i KWK„Makoszowy”
W latach dwudziestych XX wieku powstał klub piłkarski SV Delbrückschächte Hindenburg założony przez górników z kopalni„Makoszowy”,który grał w rozgrywkach piłkarskich o mistrzostwo niemieckiej części Górnego Śląska.Sam klub istniał do 1945 roku.Dopiero w 1923 r.rok po wytyczeniu polsko-niemieckiej granicy na Górnym Śląsku,rozstrzygnął się los kopalni Delbrück,położonej pomiędzy pozostawionym w Niemczech Zabrzem a przyznanymi Polsce Makoszowami.Ostatecznie zakład pozostał w Niemczech,lecz nowa granica przebiegała częściowo wzdłuż jego ogrodzenia a brama kopalni aż do 1939 r.funkcjonowała jako przejście graniczne.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz