piątek, 12 sierpnia 2016

Płaszów

Obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy XIII Podgórze.Dawna wieś położona na prawym brzegu Wisły na południowy wschód od Krakowa i przyłączona do niego w 1912 roku jako XXI dzielnica katastralna.

Historia
Nazwa Płaszów wywodzi się od przezwiska Płasz.Pierwsza wzmianka o Płaszowie pochodzi z dokumentu Bolesława Wstydliwego dla klasztoru zwierzynieckiego z 1254 r.w którym wymieniony jest"Plaszow"jako własność klasztorna.W XIV wieku część wsi była własnością prywatną,lasy należały do króla,a reszta wsi do klasztoru w Koprzywnicy.W 1421 roku Król Władysław Jagiełło przeniósł wieś z prawa polskiego na prawo niemieckie,w siedem lat później kupił wieś Płaszów za 500 grzywien.W Liber Beneficiorum Jana Długosza Płaszów był wsią królewską i należał do parafii Bożego Ciała na Kazimierzu.Po czternasto- i piętnastowiecznych zmianach własności w wieku XVI wieś znalazła się w rękach krakowskich wielkorządców.Po I rozbiorze Polski(1773 r.)Płaszów trafił do zaboru austriackiego(miasto Kraków pozostawało w granicach Polski do III rozbioru w 1795 r.)co spowodowało zmiany własności wsi.W latach 1854-1856 Austriacy wybudowali w Płaszowie nieistniejące już dziś trzy szańce FS18–FS20.W 1855 r.przez teren Płaszowa została przeprowadzona linia kolejowa Kraków-Lwów.Istnienie tej linii,a także ożywienie gospodarki Galicji związane z budową Twierdzy Kraków spowodowały rozwój przemysłu w Płaszowie.Według spisu z 1887 r.w Płaszowie Wielkim znajdowało się 127 domów zamieszkanych przez 750 mieszkańców,a w oddzielonym od niego obszarem Lasówki(Ugory)Płaszowie Małym 22 domy i 131 mieszkańców.Natomiast w zakolu Wisły,w posiadłości Aleksandra Zdzieńskiego znajdował się jego dwór,zabudowania gospodarcze i 6 domów zamieszkanych przez 80 osób.Z końcem XIX wieku rozbudowano forty Twierdzy Kraków,budując Fort 50a Lasówka.Do największych przedsiębiorstw Płaszowa należały w tym czasie Płaszowska Fabryka Cegieł i Dachówek utworzona w 1896 r.oraz towarowy węzeł kolejowy Podgórze-Płaszów.W roku 1900 mieszkało w Płaszowie 1408 osób,a w 1910 r.już 2239.W 1903 roku Płaszów nawiedziła powódź.W tym samym czasie Austriacy rozważali plany budowy kanału Dunaj-Wisła,które zrodziły potrzebę znalezienia dla Krakowa dogodnej lokalizacji pod budowę portu rzecznego.Płaszów wydawał się do tych celów odpowiedni,toteż władze Krakowa podjęły w 1903 r. i ponownie w 1910 r.z gminą Płaszów rozmowy na temat włączenia wsi w obręb miasta.Po kilkuletnich pertraktacjach 1 lutego 1912 włączono do Krakowa 4,88 km² obszarów gminy i 2,84 km² ziem dworskich Płaszowa.To w Płaszowie 30 października 1918 rozpoczęło się odbieranie Krakowa z rąk austriackich zaborców.Ze stacji Kraków-Płaszów por.Antoni Stawarz rozesłał do wszystkich stacji kolejowych Galicji polecenie wstrzymania transportów poza Galicję i skierowania ich do Krakowa w związku z powstaniem rządu polskiego.W 1921 roku w Płaszowie wprowadzono nazwy ulic.W okresie międzywojennym w Płaszowie przy ulicy Saskiej 2 wzniesiono 1930-1931 kościół księży sercanów i klasztor według projektów Franciszka Mączyńskiego.W roku 1934 z inicjatywy Józefa Madeja,Ignacego Krzepickiego,Józefa Gaczoła i Jana Golika powstał klub sportowy Płaszowianka Kraków.Od 1969 r.Płaszowianka występowała jako Energetyk,by po przejęciu przez Budostal-8 i 1975 r.aż do 1991 r.stać się wyłącznie zakładowym ośrodkiem rekreacyjnym.Klub Sportowy Płaszowianka został reaktywowany 29 marca 1991 r.
Komunikacja
Od listopada 2010 roku na terenie Płaszowa znajduje się pętla autobusowo-tramwajowa o nazwie Mały Płaszów.
Do pętli kursują:
  • linia tramwajowa nr 20 z pętli Cichy Kącik
  • linia tramwajowa nr 11 z pętli Czerwone Maki
  • linia autobusowa nr 123 z Mistrzejowic
  • linia autobusowa nr 221 z Niepołomic
W Płaszowie usługi świadczy też TeleBus MPK oraz funkcjonuje komunikacja nocna(linia 605).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz