czwartek, 15 grudnia 2016

Antoni Kocjan

Ur.12 sierpnia 1902,zm.13 sierpnia 1944 polski konstruktor lotniczy szybowców,współpracownik wywiadu AK.

Życiorys
Syn Michała Kocjana i Franciszki Żurowskiej,urodzony we wsi Skalskie(obecnie dzielnica Olkusza).W 1923 r.ukończył Gimnazjum im.Kazimierza Wielkiego w Olkuszu.Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.Studiował następnie na Politechnice Warszawskiej na wydziale elektrycznym i lotniczym i w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.Zawarł związek małżeński z Elżbietą Zanussi 30 listopada 1929 roku w Warszawie.Podczas studiów był aktywnym członkiem Sekcji Lotniczej Koła Mechaników Studentów Politechniki Warszawskiej.Nadzorował powstawanie wszystkich samolotów sportowych,jakie powstały w Sekcji(JD-2,WR-1,SP-1),ściśle współpracował z kolegami,którzy później stworzyli Zespół RWD.W 1929 roku ukończył kurs pilotażu i w 1930 r.zdobył II nagrodę na Zawodach Młodych Pilotów(pierwszej nie przyznano).Później uczestniczył w biciu rekordów wysokości na samolotach RWD-2 i RWD-7.To ogromne zaangażowanie w pracę w Sekcji Lotniczej spowodowało,iż nie uzyskał dyplomu inżyniera podobnie jak wielu innych ówczesnych konstruktorów(Jerzy Dąbrowski,Bronisław Żurakowski,Tadeusz Chyliński i inni).W 1931 roku skonstruował swój pierwszy szybowiec szkolno-przejściowy"Czajka",budowany następnie w serii w kilku odmianach.W 1932 r.Kocjan został głównym konstruktorem Warsztatów Szybowcowych na Polu Mokotowskim w Warszawie.Tu,w bardzo skromnych warunkach,opracował wiele doskonałych szybowców.Poprzez szybowiec szkolny"Wrona",następnie w 1933 r.szybowiec treningowo-wyczynowy"Komar".Te trzy udane szybowce,oraz ich ulepszone wersje"Czajka-bis","Wrona-bis" i "Komar-bis",były budowane w Polsce w dużej serii,a także w mniejszej ilości na licencji za granicą,m.in.w Estonii,Finlandii,Jugosławii,Bułgarii i Palestynie.W 1934 roku opracował szybowiec treningowy"Sroka",zbudowany również w znacznej ilości.W 1935 roku opracował szybowiec akrobacyjny"Sokół",zbudowany w niewielkiej ilości,a w 1936 r.z inż.Szczepanem Grzeszczykiem,dwumiejscowy szybowiec wyczynowy"Mewa".W 1937 roku powstał najbardziej znany jednomiejscowy wyczynowy szybowiec"Orlik"konstrukcji Kocjana.Jego wersja"Orlik 3"zajęła w 1939 r.drugie miejsce w konkursie na standardowy szybowiec przewidywanych Letnich Igrzysk Olimpijskich 1940 roku,a na zmodyfikowanym"Orliku 2"w latach 1948-49 odnosił sukcesy oraz ustanowił światowy rekord wysokości 9600 m amerykański szybownik Paul McCready.W 1937 r.inż.Kocjan zaprojektował ponadto motoszybowiec"Bąk",zbudowany w serii ok.10 sztuk.Ten bardzo duży dorobek sprawił,iż przyznano mu stopień inżyniera.Konstrukcje Antoniego Kocjana stanowiły podstawę polskiego szkolnictwa szybowcowego przed II wojną światową i miały znaczny udział w polskim sporcie szybowcowym,będąc wysoce udanymi konstrukcjami.Produkcja"Komara"została wznowiona w Polsce również po wojnie.Po wybuchu II wojny światowej Kocjan został kontuzjowany odłamkiem bomby.Po klęsce Polski w kampanii wrześniowej został żołnierzem ZWZ,a następnie Armii Krajowej.Należał do głęboko zakonspirowanej organizacji wywiadowczej"Muszkieterzy",powstałej na przełomie października i listopada 1939 roku.19 września 1940 roku zatrzymany w łapance na ulicach Warszawy,został wywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz(nr 4267),z którego jednak został zwolniony po 10 miesiącach.Cechował się wybitną śmiałością w planowaniu działań polskiego ruchu oporu,niepospolitą odwagą i przebiegłością.Widać to było szczególnie w akcjach związanych z organizacją konspiracyjnej produkcji broni,Antoni Kocjan na podstawie fałszywych dokumentów zamawiał części do broni dla AK w niemieckich warsztatach.W skrytce jego warsztatów szybowcowych w Warszawie działała największa drukarnia konspiracyjna.Wniósł duży wkład w rozpoznanie niemieckiego ośrodka badań rakietowych w Peenemünde oraz rozpracowanie wywiadowcze pocisków rakietowych V-2. Części V-2 i własne analizy miał dostarczyć do Londynu w ramach operacji"Most III".Jednak w dniu 2 czerwca 1944 roku został wraz z żoną przypadkowo aresztowany i uwięziony na Pawiaku.Był torturowany przez Gestapo w Al.Szucha 25.Zamordowany 13 sierpnia 1944 w grupie czterdziestu ostatnich więźniów Pawiaka.W 1944 r.odznaczony przez gen.Tadeusza Bora-Komorowskiego Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari.
Upamiętnienie

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz