Młodość
Jej ojciec,Stanisław Krzyżanowski(1874−1917),syn Jana i Marianny z domu Krajewskiej,był lekarzem.Brał udział w rewolucji 1905 roku,należał też do Polskiej Partii Socjalistycznej.Był zaangażowany w działalność społeczną.Matka,Janina Karolina Krzyżanowska z domu Grzybowska(1885−1944),była córką Ksawerego i Konstancji z domu Zakrzewskiej.Atmosfera domu rodzinnego miała duży wpływ na działalność Ireny Sendlerowej w czasie II wojny światowej.W wieku dwóch lat zachorowała na koklusz,co skłoniło rodzinę do przeprowadzenia się z Warszawy do mającego status uzdrowiska podmiejskiego Otwocka.Tam jej ojciec rozpoczął prywatną praktykę,lecząc głównie biedotę żydowską oraz chłopów.W Otwocku,bawiąc się z żydowskimi rówieśnikami,Irena nauczyła się języka jidysz.Często bywała również w Tarczynie,gdzie mieszkali jej dziadkowie.W 1917 r.Stanisław Krzyżanowski zmarł na tyfus plamisty,którym zaraził się od swoich pacjentów.W 1920 r.Irena przeprowadziła się z matką do Piotrkowa Trybunalskiego,gdzie mieszkał jej wuj,a później zamieszkał także ojciec matki Ksawery Grzybowski.Tam uczęszczała do Gimnazjum Heleny Trzcińskiej.W szkole średniej działała w harcerstwie.W Piotrkowie poznała swojego przyszłego pierwszego męża Mieczysława Sendlera.Po zdaniu matury w 1927 r.wyjechała do Warszawy.Tutaj rozpoczęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego.Po dwóch latach przeniosła się na Wydział Humanistyczny i kontynuowała studia na specjalności polonistyka.Odbyła praktykę pedagogiczną w filii Domu Sierot Janusza Korczaka„Różyczka”w Wawrze.Należała do Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej.W czasie zajść antysemickich,do których w latach 30 dochodziło na Uniwersytecie Warszawskim,sprzeciwiała się blokowaniu dostępu i wyrzucaniu Żydów z sal wykładowych,a po wydaniu w październiku 1937 r.przez rektora Włodzimierza Antoniewicza zarządzenia wprowadzającego getto ławkowe siadała z nimi w czasie zajęć.Stała się przez to celem ataków studentów należących do ONR.Po tym,jak była świadkiem znęcania się nad jej żydowskimi koleżankami,skreśliła stempel przyznający jej prawo do zajmowania miejsc w ławkach dla chrześcijan.W sesji egzaminacyjnej w roku akademickim 1937/1938,po złożeniu indeksu do wpisania ocen z ćwiczeń i egzaminów,została za to zawieszona w prawach studenta.Tę decyzję zmienił w 1938 r.Tadeusz Kotarbiński,zastępujący w tym czasie nieobecnego rektora.Przygotowywała pracę magisterką u Wacława Borowego.W czerwcu 1939 r.przystąpiła do egzaminu końcowego i uzyskała absolutorium.W 1932 r.podjęła pracę w Sekcji Opieki nad Matką i Dzieckiem Obywatelskiego Komitetu Pomocy Społecznej Wolnej Wszechnicy Polskiej.W 1935 r.Sekcja została włączona w struktury Zarządu Miejskiego m.st.Warszawy.Pomimo starań,po ukończeniu studiów nie udało jej się znaleźć pracy w Warszawie w zawodzie nauczycielki.Po wyjściu za mąż(1931 r.)mieszkała wraz mężem przy ul.Lipowej 8/10 m.3.Później Sendlerowie przeprowadzili się na Wolę do jednopokojowego mieszkania przy ul.Ludwiki 3 m.63,skąd w 1935 r.przenieśli się do dwupokojowego mieszkania przy ul.Ludwiki 6 m.82.
II wojna światowa
W czasie okupacji w dalszym ciągu pracowała jako opiekunka społeczna w Referacie Opieki Otwartej w Wydziale Opieki i Zdrowia Zarządu Miejskiego w Warszawie.Pracowała w ośrodkach zdrowia i opieki przy ul.Wolskiej 86,a następnie przy ul.Grochowskiej 36,gdzie została przeniesiona w związku z zarzutami za udzielanie pomocy Żydom w getcie.Mąż,oficer Wojska Polskiego,po kapitulacji Warszawy jako jeniec trafił do Oflagu II C Woldenberg,gdzie przebywał do końca wojny.W październiku 1939 r.władze niemieckie zakazały Zarządowi Miejskiemu udzielania jakiejkolwiek pomocy ludności żydowskiej,nakazały zwolnienie żydowskich pracowników oraz przekazanie Gminie Wyznaniowej Żydowskiej zakładów opieki dla dzieci i osób starszych.Pomimo tych zarządzeń,grupa pracowników miejskiej pomocy stołecznej zorganizowana przez Irenę Sendlerową kontynuowała udzielanie pomocy Żydom.Grupa liczyła początkowo pięć,a później dziesięć osób,w większości kobiet.Głównym motywem tych działań były powody humanitarne.Udzielanie pomocy Żydom stało się jeszcze trudniejsze po utworzeniu w październiku 1940 r.warszawskiego getta i odizolowaniu go miesiąc później od reszty miasta.W 1940 r.uczestniczyła w akcji dożywania i pomocy dla polskich żołnierzy chorych na gruźlicę,których odsyłano do Warszawy z niemieckich obozów jenieckich i umieszczano w Szpitalu Ujazdowskim.Nie chcąc tracić kontaktu ze swoimi żydowskimi podopiecznymi,Irena Sendlerowa wystarała się w dyrekcji Miejskich Zakładów Sanitarnych dla siebie i koleżanki Ireny Schultz o legitymacje pracowników kolumny sanitarnej zwalczającej choroby zakaźne w dzielnicy zamkniętej.Uzyskanie przepustki wiązało się z koniecznością poddania się serii uciążliwych szczepień.Przepustka umożliwiała wchodzenie i swobodne poruszanie się po getcie do stycznia 1943 r.Irena Sendlerowa nosiła tam żywność,odzież,pieniądze i lekarstwa.Razem z Ireną Schultz przeniosła do dzielnicy zamkniętej ok.1000 porcji szczepionki Weigla na tyfus plamisty,produkowanej nielegalnie w Państwowym Zakładzie Higieny.Wchodziła do getta nawet 2–3 razy dziennie(aby nie wzbudzać podejrzeń wartowników przez różne bramy).W getcie,chcąc wyrazić solidarność z jego mieszkańcami,wkładała opaskę z Gwiazdą Dawida.Dzięki temu nie zwracała również na siebie uwagi i unikała legitymowania.Później przepustki do getta otrzymała większość współpracowniczek Sendlerowej.Została koordynatorką i najbardziej aktywną uczestniczką akcji objęcia żydowskich dzieci działaniami prowadzonymi przez Referat Opieki Zamkniętej nad Dziećmi i Młodzieżą Wydziału Opieki i Zdrowia,polegających na kierowaniu bezdomnych dzieci do zakładów opiekuńczych.W tym celu nawiązano współpracę z kierownictwem zakładów opiekuńczych,w tym tych prowadzonych przez zakony.Przygotowywano fałszywe wywiady środowiskowe zmieniając żydowskim dzieciom życiorysy.To pozwalało na kierowanie ich do zakładów opiekuńczych jako polskich sierot na podstawie oficjalnych skierowań podpisywanych przez kierownika Referatu Opieki nad Dzieckiem Jana Dobraczyńskiego.Akcja ratowania Żydów z warszawskiego getta uległa nasileniu latem 1942 r.po rozpoczęciu przez Niemców w lipcu 1942 r.wywózek do obozu zagłady w Treblince.W sierpniu 1942 r.Irena Sendlerowa była świadkiem pochodu dzieci i Janusza Korczaka na Umschlagplatz,co określiła jako jedno z jej najdramatyczniejszych przeżyć w czasie wojny.Duży wkład w ratowanie żydowskich dzieci wniosła Matylda Getter,naczelna matka przełożona prowincji warszawskiej Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi.Zgromadzenie prowadziło sierocińce w Chotomowie,Aninie,Płudach oraz przy ul.Hożej w Warszawie.Ponad trzydzieścioro żydowskich dzieci przechowano w zakładzie opiekuńczym Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Marii Panny w Turkowicach.W akcji pomocowej uczestniczyły także zakłady opiekuńcze Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny przy ul.Kazimierzowskiej w Warszawie i w Szymanowie.Do największej miejskiej placówki dla sierot,Domu ks.Boduena,z getta trafiało 8–10 dzieci miesięcznie.Na to,gdzie trafiło dane dziecko,miały wpływ jego wiek,płeć,wygląd oraz stopień znajomości języka polskiego.Irena Sendlerowa i jej współpracownicy pomagali także w ucieczkach z getta osobom dorosłych.Dzieci wyprowadzano z getta m.in.przez gmach Sądów Grodzkich przy ul.Leszno 53/55 i remizę tramwajową„Muranów”przy ul.Żoliborskiej 3/5.Niemowlęta usypiano i wywożono w skrzynkach i workach karetką Miejskich Zakładów Sanitarnych.Wykorzystywano także tramwaje wyjeżdżające z muranowskiej zajezdni i przejeżdżające przez getto,wozy strażackie,przejścia przez piwnice domów graniczących z budynkami po„aryjskiej”stronie oraz kanały.Wiele dzieci przekradało się za mury getta samodzielnie.Młodzież i dorośli najczęściej opuszczali dzielnicę zamkniętą po wcześniejszym przekupieniu wartowników wraz z grupami żydowskich robotników zatrudnionych na tzw.placówkach poza gettem.W listopadzie 1942 r.nawiązała kontakt z tworzoną Radą Pomocy Żydom„Żegota”,zgłaszając do współpracy działającą w konspiracji grupę pracowników Wydziału Opieki i Zdrowia.Dotychczasowa działalność pracowników Wydziału została podporządkowana kierownictwu„Żegoty”,dzięki czemu przybrała bardziej zorganizowany charakter.Otrzymała także wsparcie finansowe.Irena Sendlerowa została łączniczką między nim,a zakonspirowaną grupę pracowników miejskiej opieki społecznej.Jesienią 1943 r.została kierownikiem referatu dziecięcego„Żegoty”.Tę funkcję pełniła do końca okupacji.Jako kierowniczka wydziału dziecięcego,prowadziła zaszyfrowaną kartotekę setek dzieci oraz dorosłych objętych pomocą„Żegoty”.Po utworzeniu„Żegoty”,miała pod swoją opieką 8–10 mieszkań,w których ukrywali się Żydzi.Po likwidacji getta w maju 1943 r.opieka polegała głównie przekazywaniu ukrywającym się i rodzinom przechowującym żydowskie dzieci zapomóg pieniężnych,dostarczaniu żywności,pomocy w przypadku choroby czy też przenoszeniu osób zagrożonych szantażami szmalcowników w inne miejsca.Kontynuowała także działalność w PPS,do której wstąpiła jeszcze przed wojną.W czasie okupacji przekazywała pomoc materialną rodzinom uwięzionych działaczy PPS,a także przewoziła lekarstwa i środki opatrunkowe ludziom ukrywającym się w lasach.Została aresztowana przez Gestapo nad ranem 21 października(według innych źródeł 18 października)1943 w swoim mieszkaniu przy ul.Ludwiki 6 m.82.Jej nazwisko wydała Niemcom aresztowana właścicielka pralni,w której znajdował się jeden z punktów konspiracyjnych spotkań.Podczas rewizji Niemcy nie znaleźli rejestru uratowanych dzieci.Została osadzona na Pawiaku.Była przesłuchiwana i torturowana w siedzibie Gestapo w alei Szucha 25.Jako więźniarka Pawiaka pracowała w pralni.„Żegota”zdołała ją uratować,wpłacając wysoką łapówkę.13 listopada 1943 została wyprowadzona z gmachu w alei Szucha 25 przez jednego z gestapowców i puszczona wolno.Po uwolnieniu kontynuowała konspiracyjną działalność w„Żegocie”,która zorganizowała jej fałszywe dokumenty na nazwisko Klary Dąbrowskiej.W kwietniu 1944 r.została umieszczona przez kontrwywiad Narodowych Sił Zbrojnych na jednej z tzw.list proskrypcyjnych.Zawierały one nazwiska osób podejrzanych o sympatie lewicowe,działalność komunistyczną i/lub żydowskie pochodzenie.Umieszczenie na takiej liście mogło mieć tragiczne konsekwencje.
W dokumencie NSZ Irena Sendlerowa została scharakteryzowana w następujący sposób:
|
Sendlerowa Irena,ur.Krzyżanowska,c.Stanisława i Janiny(...)Nos
lekko orli,wyraz twarzy b.surowy,wzrost ca 160 cm,oczy jasne,szatynka,zmieniła ostatnio kolor na rudy,włosy obcięte przy karku.Mężatka mąż Mieczysław w Oflagu,wykształcenie średnie i wyższe hum.Zam.oficjalnie Ludwiki 6 m.82,obecnie ukrywa się.Ubiera się
elegancko,dysponuje dużymi kwotami.Była aresztowana przez G-po pod
zarzutem uprawiania działalności komunistycznej,siedziała na Pawiaku
około 4 tygodni,została zwolniona(...)Przed aresztowaniem pracowała w
Ośrodku Zdrowia na Grochowskiej.Zdecydowana komunistka(...)
|
Okres powojenny
W marcu 1945 r.Jerzy Albrecht zaproponował jej pracę na stanowisku zastępcy naczelnika Wydziału Opieki Społecznej Zarządu m.st.Warszawy.Zorganizowała m.in.dom opieki dla tzw.Gruzinek(kobiet,które w gruzach miasta oddawały się prostytucji)w Henrykowie.Pracowała na stanowisku naczelnika Wydziału do marca 1950 r.W latach 1950–1952 była kierownikiem Wydziału Opieki w Związku Inwalidów,a następnie:instruktorem Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej(1953–1954),zastępcą dyrektora w Państwowej Szkole Położnych(1954–1955) i zastępca dyrektora Państwowej Szkoły Laborantów(1955–1958).W latach 1958–1962 była dyrektorem Departamentu Średnich Szkół Medycznych w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej.Od 1962 r.pracowała na stanowisku zastępcy dyrektora Państwowej Szkoły Techników Dentystycznych.Przeszła na emeryturę w 1967 r.Po połączeniu w 1948 r.PPR i PPS została członkiem PZPR.Po wojnie była wielokrotnie przesłuchiwana przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego.Była oskarżana m.in.o zatrudnianie członków Armii Krajowej.W 1949 r.po przesłuchaniach straciła syna(urodził się przedwcześnie i po kilkunastu dniach zmarł).Nie została aresztowana dzięki wstawiennictwu jednej z uratowanych przez siebie osób,Żydówce,która po wojnie wyszła za mąż za szefa stołecznego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.W 1948 r.znalazła się w gronie założycieli Ogólnopolskiej Ligi do Walki z Rasizmem,będącej jedyną w tamtym czasie próbą społecznej instytucjonalizacji walki z antysemityzmem.Przez dwie kadencje była radną Rady Narodowej m.st.Warszawy.W latach 1950–1956 była przewodniczącą Komisji Zdrowia.Była także członkiem zarządu Towarzystwa Przyjaciół Dzieci i członkiem komisji rewizyjnej Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża.Należała także do Towarzystwa Szkoły Świeckiej oraz Związku Nauczycielstwa Polskiego.W 1980 r.zapisała się do NSZZ„Solidarność”.Od początku istnienia była członkiem Stowarzyszenia przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii„Otwarta Rzeczpospolita”.Po wojnie zaczęła mieć kłopoty ze zdrowiem,do czego przyczyniły się m.in.ciągły stres w czasie działalności konspiracyjnej i urazy głowy odniesione w 1943 r.podczas przesłuchań przez Gestapo.Cierpiała na bóle głowy,nerwicę lękową,miała także problemy z układem kostno-stawowym.W latach 1967 i 1968 przebywała w szpitalu.Po wyjściu ze szpitala,już na emeryturze,pracowała jeszcze do 1984 r.w ograniczonym wymiarze godzin,w bibliotece Medycznej Szkoły Pomaturalnej.Pomimo tego,że kierowany przez nią zespół uratował od zagłady dwa razy więcej Żydów niż Oskar Schindler,w PRL jej działalność była nieznana.W 1965 r.otrzymała tytuł Medal Sprawiedliwej Wśród Narodów Świata.W latach 70 postanowiła odwiedzić Izrael,aby zgodnie z tradycją posadzić swoje drzewko w alei Sprawiedliwych w Jad Waszem w Jerozolimie.Władze odmówiły jej jednak wydania paszportu.Ostatecznie wyjazd do Izraela doszedł do skutku w kwietniu 1983 r.Drzewko w Jad Waszem zasadziła 6 maja 1983.W 1991 r.otrzymała honorowe obywatelstwo Izraela.Po wojnie mieszkała przy ul.Bagatela 10,Ustronie 2,Belwederskiej 20(do 1954 r.)Sieleckiej 3(do 1957 r.)Sieleckiej 26(do 1961 r.) i przy placu Na Rozdrożu 3.Odmówiła,ze względu na bolesne wspomnienia z getta,przyjęcia proponowanego jej mieszkania przy ul.Pawiej.Ostatnie lata życia spędziła w Domu Geriatryczno-Rehabilitacyjnym Konwentu Bonifratrów przy ul.Sapieżyńskiej 3 w Warszawie.Zmarła 12 maja 2008 o godz.8.40 w szpitalu przy ul.Płockiej w Warszawie,gdzie od 4 maja przebywała na oddziale ratunkowym.Pogrzeb odbył się 15 maja 2008 na cmentarzu Powązkowskim.Irena Sendlerowa została pochowana w grobie rodzinnym w kwaterze 54.
Życie prywatne
Była trzykrotnie zamężna.W 1931 r.wyszła za Mieczysława Sendlera(1910−2005),młodszego asystenta na Wydziale Filologii Klasycznej Uniwersytetu Warszawskiego.Rozwiodła się w 1947 r.W tym samym roku poślubiła Stefana Zgrzembskiego(właściwie Adama Celnikiera,1912–1961),Żyda,którego poznała w latach uniwersyteckich.Miała z nim troje dzieci:Janinę(ur.1947 r.)Andrzeja(ur. i zm.w 1949 r.) i Adama(1951–1999).Małżeństwo nie układało się.Rozwiedli się w 1959 r.Po śmierci Zgrzembskiego ponownie wyszła za mąż za Mieczysława Sendlera,który po rozstaniu się w 1947 r.ożenił się powtórnie i owdowiał.Po 10 latach zdecydowali się rozstać,jednak przyjaźnili się do końca życia.
Odznaczenia
- Order Uśmiechu(2007 r.)
- Order Orła Białego(2003 r.)
- Order Ecce Homo(2002 r.)
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski(2001 r.)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski(1996 r.)
- Medal Sprawiedliwej Wśród Narodów Świata(1965 r.)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski(1963 r.)
- Złoty Krzyż Zasługi(1947 r.)
- W październiku 2003 r.otrzymała Nagrodę im.Jana Karskiego„Za Odwagę i Serce”(Jan Karski Prize “For Courage and Heart”)
- W 2006 r.z inicjatywy prezydenta Lecha Kaczyńskiego,z pomocą stowarzyszenia Dzieci Holocaustu podjęto starania o zgłoszenie kandydatury Ireny Sendlerowej do pokojowej nagrody Nobla w roku 2007.Na początku 2008 r.akcja ta została z inicjatywy Prezydenta RP wznowiona
- 14 marca 2007 Senat RP,przyjął uchwałę w sprawie uhonorowania działalności Ireny Sendlerowej i Rady Pomocy Żydom„Żegota”w tajnych strukturach Polskiego Państwa Podziemnego w okresie II wojny światowej.19 lutego 2010 Sejm podjął uchwałę w sprawie uczczenia pamięci Ireny Sendlerowej w 100 rocznicę jej urodzin
- W maju 2007 r.otrzymała tytuł Honorowej Obywatelki Miasta Stołecznego Warszawy,a w czerwcu 2007 r.Honorowego Obywatela Miasta Tarczyna
- 1 czerwca 2008 Sejm Dzieci i Młodzieży,przez aklamację przyjął uchwałę w sprawie uhonorowania działalności Ireny Sendlerowej i Referatu Dziecięcego Podziemnej Rady Pomocy Żydom„Żegota”w czasie II wojny światowej
- 30 lipca 2008 Izba Reprezentantów Stanów Zjednoczonych uchwaliła rezolucję upamiętniającą Irenę Sendlerową
- 19 kwietnia 2009 Irenę Sendlerową uhonorowano pośmiertnie nagrodą Humanitarian of the Year przyznawaną przez fundację The Sister Rose Thering Endowment for Jewish-Christian and Holocaust Studies
- 4 maja 2009 otrzymała pośmiertnie Nagrodą Humanitarną im.Audrey Hepburn(Audrey Hepburn Humanitarian Award)
- W kwietniu 2013 r.Rada Warszawy nadała nazwę alei Ireny Sendlerowej ciągowi pieszemu biegnącemu pomiędzy Muzeum Historii Żydów Polskich a pomnikiem Bohaterów Getta na Muranowie.Jej imię noszą m.in.ulice w Bytomiu,Gorzowie Wielkopolskim,Iławie i Lublinie,skwery w Kielcach i Białymstoku oraz rondo w Bielsku-Białej
- We wrześniu 2009 r.na kamienicy przy al.3 Maja 14 w Piotrkowie Trybunalskim,w której mieszkała Irena Sendlerowa,odsłonięto tablicę pamiątkowa
- W lutym 2010 r.tablicę pamiątkową odsłonięto na budynku przy ul.A.Pawińskiego 2(przed wojną pod adresem ul.Opaczewska 1)w Warszawie,w którym mieściła się centrala i jeden z trzech ośrodków terenowych Sekcji Pomocy Matce i Dziecku,gdzie w latach 1932–1935 pracowała.W maju 2015 r.tablicę odsłonięto na kamienicy przy ul.Ludwiki 6,w której w latach 1935–1943 mieszkała Irena Sendlerowa
- W 2009 r.wizerunki Zofii Kossak,Matyldy Getter i Ireny Sendlerowej zostały umieszczone na monecie o nominale 20 zł upamiętniającej Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej
- Holenderski hodowca tulipanów Jan Ligthart nazwał imieniem Ireny Sendlerowej nową odmianę czerwonego tulipana
- Pierwszy na świecie pomnik Ireny Sendlerowej odsłonięto w 2014 r.w Moskwie.Autorem monumentu jest rzeźbiarz Andriej Plijew
- Jest patronką szkół w Polsce oraz w Niemczech
Nagroda imienia Ireny Sendlerowej„Za naprawianie świata”
W 2006 r.Stowarzyszenie Dzieci Holocaustu przy udziale Ministerstwa Spraw Zagranicznych ustanowiło nagrodę im.Ireny Sendlerowej„Za naprawianie świata”,przyznawaną nauczycielom i wychowawcom.Partnerem nagrody jest Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej.Nagroda w wysokości 10 tys.dolarów przyznawana jest corocznie decyzją kapituły w Stanach Zjednoczonych i w Polsce dwóm laureatom z tych krajów.
Irena Sendlerowa w kulturze masowej
- W 2009 r.na podstawie życiorysu Ireny Sendlerowej powstał film w reżyserii Johna Kenta Harrisona Dzieci Ireny Sendlerowej.Jej rolę zagrała laureatka Oscara Anna Paquin
- W 2009 r.irlandzki muzyk AJ Lonergan oraz zespół Sixteen Dead Men upamiętnił Irenę Sendler w utworze Irena na płycie„Don’t Boast Dopamine”wydanej przez HFWH Records
- Angielski kompozytor Tony Harris skomponował utwór na cześć Ireny Sendlerowej(płyta Choices wydana w 2010 r.)
- Firmy dokumentalne:Lista Sendlerowej w reżyserii Michała Dudziewicza(2002 r.)oraz Wróżka z getta(2007 r.)opowiadające o Irenie Sendlerowej
- NINAteka zamieściła pięcioodcinkowy reportaż ze wspomnieniami o Irenie Sendlerowej
- W maju 2013 r.pamiątki po Irenie Sendlerowej(m.in.medal i dyplom Sprawiedliwej wśród Narodów Świata,honorowe obywatelstwo Izraela,honorowe obywatelstwo miasta Otwocka wraz z kluczem do bram miasta)zostały przekazane przez jej córkę Janinę Zgrzembską dla Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie.Wcześniej,w 2009 r.do kolekcji muzeum trafiły również medale,pamiątki,książki,a także listy,które Irena Sendlerowa przez wiele lat otrzymywała od młodzieży z całego świata
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz