Kazimierz Wyka

Ur.19 marca 1910 w Krzeszowicach koło Krakowa,zm.19 stycznia 1975 w Krakowie polski historyk i krytyk literatury,profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego,poseł na Sejm PRL I kadencji,członek prezydium Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej w 1952 roku.

Życiorys
Był synem właściciela niewielkiego tartaku.Studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim(1928–1932),m.in.pod kierunkiem Ignacego Chrzanowskiego,Stefana Kołaczkowskiego i Kazimierza Nitscha.W czerwcu 1939 r.ponownie zamieszkał w Krzeszowicach i przebywał tam do 1945 r.W czasie okupacji niemieckiej współpracował z polityczno-wojskową katolicką organizacją podziemną Unia.Po studiach pracował na tej uczelni jako asystent;po wojnie habilitował się(1946 r.)a od 1948 r.był profesorem.Seminarium literackie Kazimierza Wyki stało się zalążkiem tzw.krakowskiej szkoły krytyki.W latach 1963–1965 pełnił funkcję prorektora Uniwersytetu Jagiellońskiego.W 1948 r.współtworzył Instytut Badań Literackich,na którego czele stał w latach 1953–1970.Pełnił mandat poselski w Sejmie PRL I kadencji(1952–1956).Sygnatariusz Listu 34 oraz listu do The Times,zawierającego stwierdzenie,że w Polsce nie było represji i dyskredytującego Radio Wolna Europa,wycofał jednak podpis z Listu 34.W swych analizach literackich zajmował się szczególnie romantyzmem i Młodą Polską.Fascynowała go twórczość Stanisława Brzozowskiego.W 1980 r.Prezydent Miasta Krakowa ustanowił literacką Nagrodę im.Kazimierza Wyki.W 1986 r.Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krzeszowickiej ufundowało tablicę pamiątkową z popiersiem K.Wyki.Odsłonięcie jej nastąpiło 16 grudnia 1986 na froncie budynku,gdzie się urodził(obecna ul.K.Wyki nr 8).Jego córką jest wybitna literaturoznawczyni i krytyczna literatury Marta Wyka.
Wybrane dzieła

• Pogranicze powieści,Kraków 1948,1974,1989
• Cyprian Norwid,poeta i sztukmistrz,Kraków 1948 r.
• Legenda i prawda„Wesela”,Warszawa 1950 r.
• „Teka Stańczyka”na tle historii Galicji w latach 1849-1869,Wrocław 1951 r.
• Matejko i Słowacki,Warszawa 1953 r.
• O formie prawdziwej„Pana Tadeusza”,Warszawa 1955 r.
• Szkice literackie i artystyczne,t.1-2,Kraków 1956 r.
• Życie na niby.Szkice z lat 1939-1945,Warszawa 1957,1959,1985,2010
• Rzecz wyobraźni,Warszawa 1959,1977
• Modernizm polski,Kraków 1959,1968
• Duch poetów podsłuchane.Pastisze,Kraków 1959,1962
• Krzysztof Baczyński 1921-1944,Kraków 1961 r.
• Makowski,Kraków 1963,1973
• Podróż do krainy nieprawdopodobieństwa,Kraków 1964 r.
• Łowy na kryteria,Warszawa 1965 r.
• Stara szuflada,Kraków 1967,2000
• Norwid w Krakowie,Kraków 1967 r.
• Aleksander Fredro,Warszawa 1968,1986
• O potrzebie historii literatury.Szkice polonistyczne z lat 1944-1967,Warszawa 1969 r.
• Wędrówki po tematach,t.1-3,Kraków 1971 r.
• Thanatos i Polska,czyli o Jacku Malczewskim,Kraków 1971 r.
• Pokolenia literackie,Kraków 1977,1989
• Młoda Polska,t.1-2,Kraków 1977,1987
• Różewicz parokrotnie,Warszawa 1977 r.
• Nowe i dawne wędrówki po tematach,Warszawa 1978 r.
• Opowiadania, Kraków 1978 r.
• Reymont,czyli Ucieczka do życia,Warszawa 1979 r.
• Odeszli,Warszawa 1983 r.
• List do Jana Bugaja.Droga do Baczyńskiego,Warszawa 1986 r.
• Cyprian Norwid,Kraków 1989 r.
• Baczyński i Różewicz,Kraków 1994 r.
• Wyznania uduszonego,Kraków 1995 r.
• Wśród poetów,Kraków 2000 r.
• Tylnym pomostem.Felietony zebrane,Kraków 2010 r.

Odznaczenia i nagrody

• Order Sztandaru Pracy II klasy(1950 r.) i I klasy(25 kwietnia 1956,za zasługi położone przy sporządzeniu Wydania Narodowego dzieł Adama Mickiewicza)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski(1952 r.) i Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski(1956 r.)
• nagroda"Życia literackiego"(1958 r.)
• Nagroda Państwowa I stopnia(1972 r.)
• Nagroda Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego(1972 r.)
• Nagroda Komitetu do spraw Radia i Telewizji(1974 r.)