Karlikowo(Sopot)

Kaszb.Kôrlëkòwò,niem.Karlikau południowo-wschodnia dzielnica Sopotu położona nad Morzem Bałtyckim.W pasie nadmorskim dzielnicy znajduje się przystań rybacka(jedyna w Sopocie),domy wypoczynkowe,pensjonaty,sanatoria,kemping i kompletna infrastruktura plażowa.Część mieszkalna Karlikowa to przede wszystkim wille i budownictwo jednorodzinne a także nowe apartamentowce m.in.Królewskie Kamieniczki budowane przez dewelopera BMC Sp.z o.o.Karlikowo jest częścią Sopotu od 1910 r.


Położenie
Karlikowo graniczy:

• od południa z gdańską dzielnicą Żabianka-Wejhera-Jelitkowo-Tysiąclecia(osiedla Żabianka i Jelitkowo)
• od wschodu z wodami Zatoki Gdańskiej
• od zachodu ze Świemirowem
• od północy z Dolnym Sopotem

W Karlikowie do Zatoki Gdańskiej uchodzi,płynący z Lasów Oliwskich,Potok Karlikowski.
Historia

Średniowiecze
Na terenie współczesnego Karlikowa czynna była świemirowska stacja rybacka książąt pomorskich,wymieniana w przekazach wczesnośredniowiecznych.Mogła ona znajdować się raczej w bezpośrednim sąsiedztwie skarpy,gdyż istniejący obecnie pas lądu dopiero w następnych wiekach zbudowały Bałtyk i Wisła.Majątek Karlikowo należący w średniowieczu do wioski Świemirowo,wchodzi od 1316 r.w skład posiadłości klasztoru oliwskiego,który gospodarował na nim pierwotnie własną siłą roboczą.Do majątku tego należała 1 włóka i 4 morgi.
XVII wiek Karlikowo stolicą Polski
Pierwsza zupełnie pewna wiadomość o Karlikowie pochodzi z 1653 r.kiedy wydzierżawił tę posiadłość gdański kupiec Kolmer,pochodzący ze starego,znanego od 1414 r.rodu,przybyłego do Gdańska z Ziemi Chełmińskiej.Przejąwszy majątek wybudował Kolmer tuż przy trakcie gdańskim,dziś ulica Łokietka,okazały pałacyk i szereg budynków gospodarczych.Wiosną 1660 r.zamieszkał tutaj król Jan Kazimierz z żoną Marią Ludwiką i czołowymi przedstawicielami swojego dworu.Jego pobyt w Karlikowie wiązał się z toczącymi się w opactwie oliwskim pertraktacjami pokojowymi,które 3 mają 1660 zakończyły długoletnie zmagania wojenne między Polską a Szwecją.Karlikowo uzyskało wówczas rangę przejściowej stolicy państwa.Stąd szły dyspozycje królewskie do kraju i tu odbywały się znane z opisów spotkania z władcą polskim wybitnych osobistości polskich i dyplomatów zagranicznych biorących udział w rokowaniach oliwskich.Odbywające się w Karlikowie spotkania towarzyskie organizowane przez królową,sławione były przez kronikarzy jako różniące się wytwornością od hałaśliwych biesiad urządzanych przez przedstawicielstwo szwedzkie rezydujące w Dworze Francuskim w Sopocie.
XVIII i XIX wiek

W 1734 r.nastąpiła zagłada dworu Kolmera,podobnie jak i całego Sopotu spalonego wówczas przez wojska rosyjskie podczas oblężenia Gdańska.Po rezydencji Kolmerta zachowały się jedynie podziemia ciągnące się między ulicami 3-go maja i Jana z Kolna.Obecnie niedostępne.W 1736 r.posiadłość uzyskał patrycjusz gdański Ludwig Gralath.Na fundamentach zburzonego dworu wybudował on barokowy dworek o dwu kondygnacjach,z dużą trzyosiową facjatą i pokojami na poddaszu.Budowla ta zmieniała kilkakrotnie właścicieli,służyła też w końcu XIX w.jako pensjonat i następnie mieściła szkołę ludową.W 1873 r.wieś kaszubska Karlikowo liczyła 353 mieszkańców.Do dziś nie pozostał po niej żaden ślad,podobny los spotkał Park Karlikowski.W 1898 r.otwarto tor wyścigów konnych
XX wiek
Na początku XX w.większość mieszkańców Karlikowa stanowili Polacy,głównie Kaszubi o czym świadczy klęska niemieckich kandydatów startujących w wyborach do sejmu pruskiego w 1908 r.Aktem z 16 listopada 1910 całą posiadłość Karlikowską nabyło miasto Sopot.Za liczący około 100 ha areał ziemi i zabudowania zapłacono rodzinie Rickertów 600000 marek.Po tej dacie rozebrano zabytkowy i cenny architektonicznie dworek nie chcąc łożyć na jego renowację.Pozostawiono jedynie budynek gospodarczy,który został zaadoptowany na cele szkolne.Od 1922 do 1939 r.mieściła się w części tego budynku polska szkoła senacka,utrzymywana na koszt W.M.Gdańska.Gdy rozrosła się do 4 klas,musiano wybudować obok drewniany pawilonik z dwiema klasami.

• 1946 r.wyburzenie młynu zbożowego,znajdującego się niegdyś w miejscu boiska sportowego przy SP 8
• 1950 r.otwarcie przystanku PKP SKM w Karlikowie nazwanego Sopot Wyścigi
• 1955 r.w budynkach przedwojennej szkoły rozpoczyna działalność Szkoła Podstawowa nr 8.W ławach zasiadło wówczas 327 uczniów,podejmujących edukację pod kierunkiem 8-osobowego grona pedagogicznego.Pierwszym kierownikiem szkoły był Wacław Szubert
• 20 listopada 1968 oddanie do użytku nowego budynku szkoły nr 8.Szkoła otrzymuje imię Jana Matejki
• 2000 r.wyburzono młyn znajdujący się niegdyś u zbiegu ulic Kościuszki i 3-go Maja

Potok Karlikowski

Największą rzeką Karlikowa jest Potok Karlikowski.
Lasek Karlikowski
Lasek Karlikowski jest pozostałością większego niegdyś areału leśnego,który rozciągał się w rejonie pl.Rybaków i sąsiadujących z nim ulic.Najczęściej spotykanym tam gatunkiem drzew są sosny.Lasek Karlikowski już w XIX w.był miejscem spacerów,spotkań towarzyskich socjety przebywającej w sopockim kurorcie.Odprawiane były tam także nabożeństwa pod gołym niebem.Obszar ten przez wieki należał do dóbr oliwskich cystersów.W 1772 r.majętność tę wraz z innymi dobrami klasztornymi zagarnęły władze pruskie i odsprzedały ją w 1801 r.Ch.G.Ewerbeckowi,właścicielowi folwarku karlikowskiego.W ostatnim dziesięcioleciu XIX w.zaczęło w pobliże i na teren Lasku Karlikowskiego wkraczać budownictwo ze szkodą dla zadrzewienia.W 1903 r.padła spora ilość sosen w związku z budową gazowni,a w 1914 r.wyrąbano kawał lasu,aby zrobić miejsce dla osiedla rybackiego,które powiększono jeszcze w 1931 r.Tylko mała część ocalałego drzewostanu służy ogółowi,gdyż większość lasu znajduje się na terenie stworzonych w czasach PRL-u ośrodków wczasowych.
Przystań rybacka

W Karlikowie znajduje się jedyna w Sopocie przystań rybacka.Zlokalizowana w obecnym miejscu na początku XX w.przeniesiona z plaży leżącej u wylotu ulicy Chrobrego.W 1999 r.umieszczona została na plaży przy przystani,figura Jezusa.Upamiętniono w ten sposób mszę świętą,jaką 5 czerwca 1999 odprawił w Karlikowie Jan Paweł II.W 2007 r.oddane zostały do użytku nowe budynki przystani.Oznaczenie kutrów przystani Karlikowskiej SOP.
Edukacja
W Karlikowie znajdują się dwie instytucje edukacyjne,są to:

• Szkoła Podstawowa nr 8 imienia Jana Matejki
• Wyższa Szkoła Psychologii Społecznej w Sopocie

Miejsca Kultu

• Kościół parafialny pod wezwaniem Świętego Michała Archanioła
• Krzyż Papieski upamiętniający pobyt Jana Pawła II w Sopocie 5 czerwca 1999
• Kapliczka Jezusa Oczekującego Powrotu przy przystani rybackiej

Korporacje mające siedzibę w Karlikowie

• Ergo Hestia
• Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa SKOK
• SKOK Ubezpieczenia
• Asekuracja Sp.z o.o.

Transport i komunikacja
Karlikowo leży przy ul.Bitwy pod Płowcami.Dzielnica jest bardzo dobrze skomunikowana z innymi częściami aglomeracji gdańskiej za pośrednictwem trójmiejskiej SKM przystanki Sopot Wyścigi i Sopot,oraz gdańskich autobusów(linie nr 117 i 143).
Sport i rekreacja

Zachodnia część Karlikowa bywa potocznie nazywana Wyścigami od znajdującego się tu hipodromu.W Karlikowie swoje mecze rozgrywa klub rugby Ogniwo Sopot oraz drużyna piłkarska PDP Karlikowo.Zaś na granicy Sopotu z Gdańskiem powstała(jako wspólne przedsięwzięcie obu miast)nowa wielofunkcyjna hala widowiskowo-sportowa Ergo Arena.Znajduje się tu także pole mini golfowe.