Demografia
Ludność województwa w roku 1921 liczyła 1348580,w roku 1931 1480300 mieszkańców.Dane spisu 1921 r.obejmują powiat turczański,wyłączony z województwa stanisławowskiego w kwietniu 1931 r.(przeszedł do województwa lwowskiego).Dane z 1931 r.już bez powiatu turczańskiego.
Ludność województwa stanisławowskiego według deklarowanej narodowości 1921 r.
- Ukraińcy 941335(69.8%)
- Polacy 299033(22.2%)
- Żydzi 91830(6.8%)
- Niemcy 15595 osób(1.2%)
Ludność województwa stanisławowskiego według deklarowanego wyznania 1921 r.
- wyznanie greckokatolickie 996306(73.9%)
- wyznanie rzymskokatolickie 195706(14.5%)
- judaizm 145226(10.8%)
- protestantyzm(luteranizm,kalwinizm i in.)10270 osób(0.8%).
Ludność województwa stanisławowskiego w powiatach według deklarowanego języka ojczystego 1931 r.
| Województwo stanisławowskie | |||||
| Powiat | Polacy | Ukraińcy | Żydzi | Niemcy | Ogółem |
|---|---|---|---|---|---|
| doliński | 21158(17,87%) | 83880(70,86%) | 9031(7,63%) | 4013(3,39%) | 118373 |
| horodeński | 27751(29,87%) | 59957(64,54%) | 5031(5,42%) | 16(0,02%) | 92894 |
| kałuski | 18637(18,23%) | 77506(75,80%) | 5109(5,0%) | 944(0,92%) | 102252 |
| kołomyjski | 52006(29,55%) | 110533(62,8%) | 11191(6,36%) | 1875(1,06%) | 176000 |
| kosowski | 6718(7,15%) | 79838(84,98%) | 6730(7,16%) | 25(0,03%) | 93952 |
| nadwórniański | 16907(12,02%) | 112128(79,69%) | 11020(7,83%) | 343(0,24%) | 140702 |
| rohatyński | 36152(28,41%) | 85245(66,99%) | 6111(4,8%) | 32(0,02%) | 127252 |
| stanisławowski | 49032(24,72%) | 120214(60,6%) | 26996(13,61%) | 1706(0,86%) | 198359 |
| stryjski | 25186(16,5%) | 106183(69,57%) | 15413(10,1%) | 5497(3,6%) | 152631 |
| śniatyński | 17206(22,05%) | 56007(71,78%) | 4341(5,56%) | 346(0,44%) | 78025 |
| tłumacki | 44958(38,75%) | 66659(57,45%) | 3677(3,17%) | 502(0,43%) | 116028 |
| żydaczowski | 16464(19,64%) | 61098(72,89%) | 4728(5,64%) | 1438(1,72%) | 83817 |
| Ogółem[tys.]: | 332,2(22,44%) | 1018,9(68,83%) | 109,3(7,39%) | 16,7(1,1%) | 1480,3 |
- Polacy 332,2 tys.(22,44%)
- Ukraińcy 1018,9 tys.(68,83%)
- Żydzi 109,3 tys.(7,39%)
- Niemcy 16,7 tys.(1,1%)
Ludność województwa stanisławowskiego w powiatach według deklarowanego wyznania 1931 r.
| Województwo stanisławowskie | |||||
| Powiat | rzymskokatolickie | greckokatolickie | judaizm | protestantyzm | Ogółem |
|---|---|---|---|---|---|
| doliński | 15630(13,20%) | 89761(75,83%) | 10471(8,85%) | 2324(1,96%) | 118373 |
| horodeński | 15519(16,70%) | 69728(75,06%) | 7480(8,05%) | 35(0,04%) | 92894 |
| kałuski | 14418(14,10%) | 80706(78,93%) | 6249(6,11%) | 716(0,7%) | 102252 |
| kołomyjski | 31925(18,4%) | 121240(68,89%) | 20887(11,87%) | 1575(0,89%) | 176000 |
| kosowski | 4976(5,30%) | 80848(86,05%) | 7826(8,33%) | 22(0,02%) | 93952 |
| nadwórniański | 15214(10,81%) | 113017(80,32%) | 11663(8,30%) | 543(0,39%) | 140702 |
| rohatyński | 27108(21,30%) | 90406(71,04%) | 9466(7,44%) | 50(0,04%) | 127252 |
| stanisławowski | 42519(21,43%) | 123767(62,4%) | 29525(14,88%) | 2064(1,04%) | 198359 |
| stryjski | 23404(15,33%) | 108052(70,79%) | 17115(11,21%) | 3708(2,43%) | 152631 |
| śniatyński | 8659(11,1%) | 61755(79,15%) | 7073(9,06%) | 344(0,44%) | 78025 |
| tłumacki | 31478(27,13%) | 76621(66,04%) | 6702(5,78%) | 1022(0,88%) | 116028 |
| żydaczowski | 15094(18,01%) | 63118(75,30%) | 5289(6,31%) | 89(0,11%) | 83817 |
| Ogółem[tys.]: | 245,9(16,61%) | 1079(72,89%) | 139,7(9,44%) | 12,4(0,83%) | 1480,3 |
- wyznanie greckokatolickie 1079000(72.9%)
- wyznanie rzymskokatolickie 246000(16.6%)
- judaizm 139700(9.4%)
- protestantyzm(luteranizm,kalwinizm i in.)12500 osób(0.8%).
Administracja państwowa II Rzeczypospolitej,wbrew oficjalnie głoszonemu stanowisku,za Polaków uważała faktycznie wyłącznie ludność rzymskokatolicką,uznając,że podział wyznaniowy pokrywa się z narodowościowym.
Podział administracyjny
Powierzchnia powiatów według stanu na 1939 r.w przypadku wcześniejszego zniesienia lub zmiany przynależności wojewódzkiej powiatu na ostatni rok istnienia w ramach danego województwa.Liczba ludności na podstawie spisu powszechnego z 1931 r.w przypadku powiatów zniesionych lub przeniesionych przed tą datą,dane ze spisu powszechnego z 1921 r.
| Powiat | Pow.(km²) | Mieszk. | Miasto powiatowe | Mieszk. | |
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo stanisławowskie | |||||
| bohorodczański(do 1932 r.) | 854 | 70212 | Bohorodczany | 2615 | |
| doliński | 2397 | 118400 | Dolina | 9616 | |
| horodeński | 849 | 92900 | Horodenka | 12200 | |
| kałuski | 1137 | 102300 | Kałusz | 12100 | |
| kołomyjski | 1339 | 176000 | Kołomyja | 33800 | |
| kosowski | 1839 | 93900 | Kosów Huculski | 5653 | |
| nadwórniański | 2472 | 140700 | Nadwórna | 8716 | |
| peczeniżyński(do 1929 r.) | 496 | 43085 | Peczeniżyn | 5984 | |
| rohatyński | 1147 | 127300 | Rohatyn | 7513 | |
| skolski(do 1932 r.) | 1268 | 50310 | Skole | 5989 | |
| stanisławowski | 1249 | 198400 | Stanisławów | 60000 | |
| stryjski | 2081 | 152600 | Stryj | 30500 | |
| śniatyński | 567 | 78000 | Śniatyń | 10800 | |
| tłumacki | 934 | 116000 | Tłumacz | 6836 | |
| turczański(do 1931 r.) | 1459 | 76645 | Turka | 10030 | |
| żydaczowski | 883 | 83800 | Żydaczów | 4534 | |
- Edmund Jurystowski 1 września 1921–18 sierpnia 1925
- Aleksander Des Loges 18 sierpnia 1925–25 października 1926
- Władysław Korsak 18 grudnia 1926–12 września 1927
- Aleksander Morawski 28 października 1927–30 października 1928
- Bronisław Nakoniecznikow-Klukowski 30 października 1928–29 sierpnia 1930
- Zygmunt Jagodziński 3 września 1930–1 lutego 1936(p.o.do 2 lutego 1931)
- Mieczysław Starzyński 11 lutego 1936–22 czerwca 1936(p.o.)
- Jan Sawicki 23 czerwca 1936–lipiec 1936 r.
- Stefan Pasławski 14 lipca 1936–20 stycznia 1939
- Stanisław Jarecki 20 stycznia 1939–2 września 1939
- Wicewojewodowie
- Alojzy Kaczmarczyk(do lutego 1937 r.)
- Mieczysław Seydlitz(od lutego 1937 r.)
Miasta i miasteczka
Synteza
W latach międzywojennych istniały trzy rodzaje jednostek osadniczych o charakterze topograficznie miejskim miasto,miasteczko i osada miejska.Na terenie woj.stanisławowskiego występowały dwie formy(miasta i miasteczka).Określenie miasto miało w latach międzywojennych trojakie znaczenie.Mogło odnosić się wyłącznie do charakteru prawnego miejscowości(a więc typu jednostki administracyjnej),co nie znaczyło automatycznie,że"miasto administracyjne"faktycznie posiadało prawa miejskie.Podstawą zaliczenia danej miejscowości do grupy miast było tzw.kryterium administracyjne,jako najwięcej odpowiadające rozwojowi stosunków i życia.Mimo,że większość miast prawnych prawa miejskie posiadała, wiele z nich miało zaledwie prawa miasteczka a niektóre miasta(np.Knihinin)były wręcz wsiami.Odwrotnie wiele miasteczek a więc faktycznie posiadających prawa miasteczka a nawet prawa miejskie(np.Sołotwina)były gminami wiejskimi(chodzi tu o gminy jednostkowe sprzed komasacji w gminy zbiorowe w 1934 roku).Jednostki te w ogólnych publikacjach nie są zaliczane do miast(a więc nie wpływają na liczbę miast województwa),co jednak lekceważy fakt posiadania praw miasteczka(poniższa tabela je uwzględnia z zachowaną dystynkcją).Wreszcie,niektóre miejscowości posiadały w nazwie wyraz Miasto pisany z dużej litery mimo braku praw miejskich(np.Stratyn Miasto,Marjampol Miasto,Gwoździec Miasto).Wyraz ten stanowił integralną część nazwy miejscowości(choć nie przesądzał bynajmniej jej charakteru topograficznego)aby odróżnić ją od innej(topograficznie wiejskiej)miejscowości o identycznej nazwie w tej samej okolicy(np.Stratyn-Wieś,Marjampol-Wieś).
Miasta prawne galicyjskie(województwa krakowskie,lwowskie,stanisławowskie i tarnopolskie)należały do trzech kategorii:
- miasta o własnym statucie
- do kategorii tej należały tylko Lwów i Kraków
- miasta rządzące się ustawą z 13 marca 1889 roku
- miasta należące do tej kategorii posiadały wszystkie przywileje miast(prawa miejskie),z wyjątkiem miasteczka Buczacz
- miasta rządzące się ustawą z 3 lipca 1896 roku
- miasta należące do tej największej kategorii posiadały najczęściej przywileje a)miasteczek,rzadziej b)miast a czasem wyjątkowo(7 miejscowości)niektóre były c)wsiami
Wykaz
Stan ludności:na 30 września 1921 roku(niezależnie od statusu jednostki w 1921 roku)
Główne źródło:Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej Tom XIV Województwo Stanisławowskie,Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej,Warszawa 1924 r.
Źródła uzupełniające:Dzienniki Ustaw,przedstawione w przypisach
| Miejscowość | Charakter prawny | Przywileje | Powiat | Liczba mieszk. | |
|---|---|---|---|---|---|
| Bohorodczany | Miasto | Miasteczko | bohorodczański | 2615 | |
| Bolechów | Miasto | Miasto | doliński | 3150 | |
| Bołszowce | Miasto | Miasteczko | rohatyński | 2186 | |
| Bukaczowce | Gmina wiejska | Miasteczko | rohatyński | 2251 | |
| Bursztyn | Miasto | Miasteczko | rohatyński | 3581 | |
| Chocimierz | Gmina wiejska | Miasteczko | tłumacki | 2419 | |
| Czernelica | Gmina wiejska | Miasteczko | horodeński | 3203 | |
| Delatyn | Miasto | Miasteczko | nadwórniański | 5973 | |
| Dolina | Miasto | Miasto | doliński | 8766 | |
| Firlejów | Gmina wiejska | Miasteczko | rohatyński | 1210 | |
| Gwoździec | Gmina wiejska | Miasteczko | kołomyjski | 1992 | |
| Halicz | Miasto | Miasto | stanisławowski | 3442 | |
| Horodenka | Miasto | Miasteczko | horodeński | 9907 | |
| Jabłonów | Gmina wiejska | Miasteczko | peczeniżyński | 1789 | |
| Jezupol | Gmina wiejska | Miasteczko | stanisławowski | 3014 | |
| Kałusz | Miasto | Miasteczko | kałuski | 6619 | |
| Kamionka Wielka | Gmina wiejska | Miasteczko | kołomyjski | 3195 | |
| Knihinin | Miasto | Wieś | stanisławowski | 16554 | |
| Knihynicze | Gmina wiejska | Miasteczko | rohatyński | 1491 | |
| Kołomyja | Miasto | Miasto | kołomyjski | 41097 | |
| Konkolniki | Gmina wiejska | Miasteczko | rohatyński | 644 | |
| Kosów | Miasto | Miasteczko | kosowski | 4234 | |
| Kułaczkowce | Gmina wiejska | Miasteczko | kołomyjski | 2644 | |
| Kuty | Miasto | Miasto | kosowski | 5504 | |
| Łysiec | Gmina wiejska | Miasteczko | bohorodczański | 1533 | |
| Mariampol | Gmina wiejska | Miasteczko | stanisławowski | 940 | |
| Mikołajów nad Dniestrem | Miasto | Miasteczko | żydaczowski | 3156 | |
| Nadwórna | Miasto | Miasteczko | nadwórniański | 6062 | |
| Niżniów | Gmina wiejska | Miasteczko | tłumacki | 4654 | |
| Obertyn | Gmina wiejska | Miasteczko | horodeński | 4671 | |
| Otynia | Gmina wiejska | Miasteczko | tłumacki | 4455 | |
| Peczeniżyn | Miasto | Miasteczko | peczeniżyński | 5984 | |
| Pistyń | Gmina wiejska | Miasteczko | kosowski | 3306 | |
| Podgrodzie | Gmina wiejska | Miasteczko | rohatyński | 855 | |
| Podkamień | Gmina wiejska | Miasteczko | rohatyński | 1440 | |
| Rohatyn | Miasto | Miasto | rohatyński | 5736 | |
| Rozdół | Miasto | Miasteczko | żydaczowski | 3802 | |
| Rożniatów | Miasto | Miasteczko | doliński | 3266 | |
| Skole | Miasto | Miasteczko | skolski | 5989 | |
| Sokołów | Gmina wiejska | Miasteczko | stryjski | 698 | |
| Sołotwina | Gmina wiejska | Miasto | bohorodczański | 2136 | |
| Stanisławów | Miasto | Miasto | stanisławowski | 28204 | |
| Stratyn | Gmina wiejska | Miasteczko | rohatyński | 373 | |
| Stryj | Miasto | Miasto | stryjski | 27358 | |
| Śniatyn | Miasto | Miasto | śniatyński | 10597 | |
| Tłumacz | Miasto | Miasteczko | tłumacki | 5788 | |
| Turka | Miasto | Miasteczko | turczański | 10030 | |
| Tyśmienica | Miasto | Miasto | tłumacki | 7027 | |
| Wojniłów | Gmina wiejska | Miasteczko | kałuski | 3166 | |
| Zabłotów | Miasto | Miasteczko | śniatyński | 3583 | |
| Żórawno | Miasto | Miasteczko | żydaczowski | 1926 | |
| Żydaczów | Miasto | Miasto | żydaczowski | 3823 |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz