Jerzy Pomianowski(pisarz)

Ps.„Dyonizy Aczkolwiek”,„Michał Kaniowski”(ur.13 stycznia 1921 w Łodzi jako Jerzy Birnbaum)polski prozaik,eseista,ekspert do spraw historii Europy Wschodniej,krytyk teatralny,scenarzysta filmowy,tłumacz literatury pięknej z języka rosyjskiego i niemieckiego.

Biografia
Urodził się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej,jako syn Stanisława Pomianowskiego(zm.1959 r.)technika włókiennika i Janiny z domu Kliger(zm.1960 r.)nauczycielki języka polskiego.Jest wnukiem chazana i kompozytora Abrahama Bera Birnbauma(1865-1923)oraz bratankiem aktorki Heleny Gruszeckiej(1901-1982) i publicysty Mieczysława Birnbauma(1889-1940).Debiutował w 1937 r.(pod pseudonimem Dyonizy Aczkolwiek)w„Próbach”,pierwsze fraszki i przekłady literackie zamieszczał w„Szpilkach”,był także felietonistą pisma„Młodzi idą”(organ Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego OM TUR).W 1938 r.zdał maturę w Polskim Gimnazjum Społecznym w Łodzi(języka polskiego uczył go Mieczysław Jastrun,chodził do klasy m.in.z Jerzym Jochimkiem).Rozpoczął studia filozoficzne na Uniwersytecie Warszawskim(seminarium Tadeusza Kotarbińskiego).Po wybuchu II wojny światowej uciekł do radzieckiej strefy okupacyjnej.Został zwerbowany do pracy w kopalni w Donbasie.Po napaści III Rzeszy na Związek Radziecki w 1941 r.wyjechał do Tadżykistanu,gdzie rozpoczął studia medyczne w Stalinabadzie;pracował w prosektorium.W latach 1944-1946 redaktor PAP Polpress w Moskwie.Publikował m.in.w„Nowych Widnokręgach”(organie Związku Patriotów Polskich).W 1946 r.jako repatriant wrócił do Polski.Wstąpił do PPR.W tym samym roku wyjechał do ZSRR jako korespondent prasowy.W 1947 r.ukończył I Instytut Medyczny w Moskwie.W latach 1947-1951 był kierownikiem Samodzielnego Referatu Prasy i Propagandy Zdrowia w Ministerstwie Zdrowia(u ministra Tadeusza Michejdy).W latach 1951-1958 kierownik działu teatralnego tygodnika„Nowa Kultura”,a w latach 1953-1957 wykładowca na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego.Publikował m.in.w tygodniku„Świat”.W latach 1958-1961 kierownik literacki Teatru Narodowego,następnie w latach 1961-1968 zespołu filmowego Syrena.Wystąpił z PZPR w 1966 r.(po proteście przeciwko wyrzuceniu z niej prof.Leszka Kołakowskiego).
Lata emigracji
W lutym 1969 r.na fali antysemickiej kampanii,która była następstwem wydarzeń marcowych,pozbawiony pracy i możliwości druku,wyjechał do Włoch.W latach 1969-1970 wykładał na Akademii Teatralnej(National Academy of Dramatic Art)w Rzymie.Stypendysta włoskiego MSZ w Rzymie(1971-1973).Od 1974 r.wykładowca literatury polskiej na Uniwersytecie w Bari,Florencji i Pizie.Był współpracownikiem pism francuskich i włoskich oraz doradcą oficyny E/O(wydawcy wielu polskich dzieł).Współpracował z paryską„Kulturą”,tłumacząc dla Instytutu Literackiego w Paryżu(pod pseudonimem Michał Kaniowski)dzieła dysydentów rosyjskich,takich jak Andriej Sacharow i Aleksandr Sołżenicyn(m.in.trzytomowy Archipelag Gułag,nadawany też przez Rozgłośnię Polską Radia Wolna Europa).Tłumaczył także inne utwory literatury rosyjskiej i radzieckiej:Izaaka Babla,Michała Bułhakowa,Antoniego Czechowa,Eugeniusza Szwarca,Lwa Tołstoja,Anny Achmatowej,Osipa Mandelsztama,Leonida Martynowa,a także języka niemieckiego:m.in.Ericha Kästnera,Klabunda i Ericha Mühsama.
Powrót do Polski
Do Polski wrócił w 1994 r.Współpracuje z„Tygodnikiem Powszechnym”,„Gazetą Wyborczą” i „Rzeczpospolitą”.Z inspiracji Jerzego Giedroycia założył w 1999 r. i redaguje miesięcznik„Nowaja Polsza”.Członek ZPL,Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Polskiego PEN-Clubu(od 1999 r.członek Zarządu),SFP,jeden z założycieli i prezes Polskiej Unii Pisarzy-Medyków(1967-1969).Dwukrotnie żonaty(z Anną Rembacz,obecnie z Aleksandrą Kurczab).Obecnie mieszka w Krakowie i Warszawie.
Odznaczenia

• 1989 r.Odznaka honorowa Zasłużony dla Kultury Polskiej
• 1998 r.Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski(za wybitne zasługi w twórczości literackiej i działalności wydawniczej)
• 2005 r.Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski(postanowieniem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego z 11 listopada„za wybitne zasługi dla współpracy między narodami Polski i Rosji,za działalność literacką i publicystyczną”)

Nagrody

• Nagroda państwowa II stopnia za scenariusz filmu pt."Godziny nadziei"(1955 r.)
• Nagroda ministra kultury i sztuki(za przygotowanie i wystawienie sztuki Mikołaja Pogodina pt.Kremlowskie kuranty,1962 r.)
• Nagroda za literackie i sceniczne walory przekładu sztuki E.Szwarca„Nagi król”wystawionej w Teatrze im.Stefana Jaracza Olsztyn-Elbląg(Toruń V FTPP 1963 r.)
• Nagroda ZAiKS-u dla tłumaczy literatury polskiej za granicą oraz literatur obcych na język polski za 1988 r.
• Nagroda Literatury na Świecie za najlepsze przekłady opublikowane w 1990 roku
• Nagroda Polskiego PEN-Clubu za wybitne osiągnięcia w dziedzinie przekładu za rok 1990
• Nagrody Stowarzyszenia Pisarzy Polskich(1994 r.)
• Nagrody im.Juliusza Mieroszewskiego(1997 r.)
• Nagroda Ambasady Polskiej w Moskwie za szczególne zasługi w budowaniu zaufania między społeczeństwami obu krajów(2001 r.)
• Nagrody Przeglądu Wschodniego im.Aleksandra Gieysztora(2004 r.)
• Nagroda Rzeczpospolitej im.Dariusza Fikusa za wieloletnie działania na rzecz dialogu między Polakami a Rosjanami(2005 r.)
• Nagrody im.Jerzego Giedroycia(2006 r.)