"O Warmio moja miła"

Utwór znany również pod tytułami"Hymn Warmiński" i "Hymn warmiński"utwór muzyczny powstały w 1920 roku jako propolska pieśń plebiscytowa.Oficjalny hymn i hejnał Miasta Olsztyna.Melodię do utworu napisał Feliks Nowowiejski.Tekst hymnu opublikowała Gazeta Olsztyńska 18 maja 1920 roku,podając jako jego autorkę poetkę Marię Paruszewską.Autorstwo słów hymnu przypisywano również Marii Zientary-Malewskiej.Poetka,co prawda napisała wiersz o podobnym tytule„O Warmio moja”(najprawdopodobniej po II wojnie światowej)oraz opowiadania i gadki warmińskie„Warmio moja miła”(wydane w 1959 r.)ale zdaniem prof.Janusza Jasińskiego,w czasie gdy hymn powstawał,Zientara-Malewska„była na to za mało doświadczona,poza tym nie pracowała jeszcze w Olsztynie”.O obecnym kształcie tekstu hymnu zadecydowały najprawdopodobniej trzy osoby:Władysław Bełza,Maria Paruszewska i Rudolf Nowowiejski.Hymn„O Warmio moja miła”,wzorowany jest na hymnie polskim„O!polski kraju święty”Władysława Bełzy,do którego muzykę napisał również Feliks Nowowiejski.Autorem przeróbki był najprawdopodobniej brat Feliksa,Rudolf Nowowiejski.Według innych opinii autorem przeróbek był sam Feliks Nowowiejski,a ostatnie wersy dopisał Paweł Jasiek.
Hymn i hejnał Olsztyna

Utwór został odśpiewany po raz pierwszy 2 czerwca 1920 w Olsztynie.Po raz pierwszy jako hejnał,utwór został odegrany z wieży ratuszowej w południe 28 października 1947 roku,w dniu imienin ówczesnego prezydenta miasta Tadeusza Pałuckiego.Zwyczaj ten jednak zanikł po modernizacji miejskiej zawodowej straży i likwidacji etatu trębacza.22 stycznia 1969 roku ponownie zaczęto odgrywać melodię hejnału z okazji rocznicy wyzwolenia Olsztyna.Data ta uznawana jest za oficjalną datę uruchomienia kurantów,które wygrywały melodię„Hymnu Warmińskiego”(utwór odtwarzany był z magnetofonu).Zegar sterujący,wzmacniacz i głośniki ufundowali rzemieślnicy Olsztyna.Kurant rozbrzmiewał codziennie w południe oraz 31 grudnia o północy.Obecnie,wskutek awarii sprzętu nagłaśniającego,zaniechano odgrywania kurantów.31 października 2009 o godzinie 12:00,w 656 urodziny miasta,z ratuszowej wieży ponownie rozbrzmiała melodia hejnału,odegrana przez Daniela Rupińskiego nowego miejskiego trębacza.Melodia hejnału jest odgrywana z wieży ratusza codziennie w południe.20 czerwca 2000 Rada Miejska w Olsztynie przyjęła utwór jako oficjalny hymn i hejnał miasta.24 kwietnia 2002,za opinią prof.Janusza Jasińskiego,Rada Miasta Olsztyn uchwaliła,że hymnem i hejnałem miasta są dwie pierwsze zwrotki utworu.29 października 2008,na wniosek Stowarzyszenia Święta Warmia,Rada Miasta Olsztyn uzupełniła hymn i hejnał miasta o trzecią zwrotkę utworu„Hymnu Warmińskiego”.Na cześć hymnu oraz jego kompozytora,od 2005 r.co roku w Olsztynie jest organizowany Festiwal Chórów i Orkiestr Dętych„O Warmio moja miła”.
Tekst hymnu
Aktualny i oficjalny tekst hymnu Miasta Olsztyn zawarty jest w załączniku do uchwały nr XXXIII/407/08 Rady Miasta Olsztyn z dnia 29 października 2008 r.

O Warmio moja miła rodzinna ziemio ma.Tyś mnie do snu tuliła,miłością pierś ma drga zdradziecko byłaś wzięta,bo chytry był Nasz wróg niewoli srogie pęta,rozerwał dziś sam Bóg!
My Warmii wierne dzieci kochamy ten Nasz kraj,po latach burz,zamieci zabłysnął szczęścia raj.Olsztyński zamek stary,Krzyżactwa mieścił ród,dziś polskie tam sztandary i odrodzenia cud.
Rozdarły Polskę wrogi,przyszła niewola,znój,lecz Biały Orzeł drogi lot zwrócił ku niej swój!Ojczyzno zmartwychwstała Twych dzieci usłysz śpiew.O Warmio,Polska cała za Ciebie odda krew!

W wersji podanej przez Gazetę Olsztyńską z 18 maja 1920 ostatnia zwrotka miała kształt:

Gnębiły Warmię wrogi,aż światem wstrząsnął bój i biały orzeł drogi lot ku niej zwrócił swój.
O Warmio zmartwychwstała,Twych dzieci usłysz śpiew o Warmio,Polska cała,za Ciebie lała krew.