poniedziałek, 5 września 2016

Bronisław Gembarzewski

Ur.30 maja 1872 w Petersburgu,zm.11 grudnia 1941 w Warszawie pułkownik saperów Wojska Polskiego,malarz batalista,historyk wojskowości,muzealnik,wieloletni dyrektor Muzeum Narodowego i Muzeum Wojska w Warszawie.

Życiorys
Był synem Kazimierza i Eulalii z Zawadzkich.Herbu Habdank.Kształcił się w VI gimnazjum w Warszawie oraz w gimnazjum w Carskim Siole,studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu(1892-1894)oraz w Conservatoire National des Arts et Metiers w Paryżu(1895-1896).Jednym z jego pedagogów malarskich był Wojciech Gerson;jako malarz tworzył głównie pejzaże,ale jego prace nie cieszyły się uznaniem krytyków sztuki.Przed I wojną światową zajmował się,wspólnie z Edwardem Krasińskim i Stanisławem Patkiem,porządkowaniem zbiorów Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu;powołany został do Armii Imperium Rosyjskiego w 1914 r.służył jako kapitan wojsk saperskich.Z ramienia Komitetu Obywatelskiego miasta Warszawy opiekował się gmachami państwowymi stolicy w latach 1915-1916;od 1916 r.(do 1936 r.)był dyrektorem Muzeum Narodowego w Warszawie,a od 1920 r.dyrektorem Muzeum Wojska w Warszawie.W 1913 r.został prezesem,później członkiem honorowym Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości w Warszawie,brał także udział w pracach Cesarskiego Towarzystwa Historycznego Wojskowego w Petersburgu.Od 1916 r.był członkiem rzeczywistym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.Był pracownikiem Komisji Słownikowej Tymczasowej Rady Stanu.W 1921 r.został awansowany na pułkownika.Zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów administracyjnych,dział naukowo-oświatowy.19 czerwca 1923 został przeniesiony do korpusu oficerów inżynierii i saperów z zachowaniem starszeństwa z 1 czerwca 1919 i 33,1 lokatą.W czasie pełnienia funkcji dyrektora Muzeum Wojska pozostawał oficerem nadetatowym 1 Pułku Saperów.Z dniem 30 kwietnia 1927 przeniesiony został w stan spoczynku.Po wybuchu II wojny światowej był krótko więziony na Pawiaku,po zwolnieniu brał udział w akcji ratowania zabytków Muzeum Wojska w Warszawie.Gembarzewski zorganizował w Muzeum Narodowym w Warszawie Archiwum Ikonograficzne,był jednym z twórców Muzeum Wojska.W 1929 r.wydał inwentarz zbiorów Muzeum Wojska z XVIII i pierwszej połowy XIX wieku,organizował liczne wystawy z dziejów Wojska Polskiego.Opracował bibliografię historii wojskowości w Polsce,zainicjował badania nad dziejami polskiego munduru wojskowego;opracował kilkadziesiąt tysięcy dokładnych rysunków umundurowania z epoki Księstwa Warszawskiego.Opisał stanowiska pułków polskich w czasie powstania listopadowego,był jednym z konsultantów Stefana Żeromskiego w trakcie pracy pisarza nad"Popiołami".Przygotował wydanie"Wspomnień wojskowych"Józefa Patelskiego(obejmujących lata 1823-1831,1914).Od 1934 r.współpracował z pismem Broń i Barwa.Za pracę Wojsko polskie.Królestwo Polskie.1815-1830(1903 r.)otrzymał nagrodę Kasy im.Mianowskiego.
Wybrane publikacje
  • Zabytki wojskowe polskie(1894-1896)
  • Źródła do historii pułku lekkokonnego gwardii(1897 r.)
  • Wojsko polskie.Królestwo Polskie 1815-1830.Warszawa:Konstanty Trepte,1903 r.(1903 r.)
  • Wojsko polskie.Księstwo Warszawskie 1807-1814.Warszawa:Gebethner i Wolff(1905 r.)
  • Uzbrojenie i rodzaje broni.Epoka porozbiorowa.W:Tadeusz Korzon(red.)Dzieje wojen i wojskowości w Polsce.T. 3 Lwów:Ossolineum,s.260-400(1923 r.)
  • Ilustracje podług pomników.W:Tadeusz Korzon(red.)Dzieje wojen i wojskowości w Polsce.T.1-2:Epoka przedrozbiorowa.Lwów:Ossolineum(1923 r.)
  • Kopja a lanca.Warszawa:Główna Księg.Wojskowa(1921 r.)
  • Bronisław Gembarzewski:Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r.1717 do r.1831.Warszawa:Towarzystwo Wiedzy Wojskowej,1925 r.(1925 r.)
  • Muzeum Narodowe w Warszawie.Wybór i opis celniejszych zabytków i dzieł sztuki.Warszawa(1926 r.)
  • Muzeum Wojska.Warszawa(1929 r.)
  • Pułki kaliskie w roku 1831(1930 r.)
  • Husarze.Ubiór,oporządzenie i uzbrojenie 1500-1775.Warszawa:Broń i Barwa.(1939 r.)
  • Żołnierz polski.Ubiór,uzbrojenie i oporządzenie wojska polskiego od XI wieku do 1831 roku(1960-1966,4 tomy)
Odznaczenia
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski(2 maja 1922)
  • Kawaler Orderu Legii Honorowej(Francja,11 października 1922)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz