Życiorys
Stanisław Pigoń pochodził z ubogiej rodziny chłopskiej.Był synem Jana.Jego droga do profesury była długa i pełna przeszkód;rodzina nie ułatwiała mu drogi do poszerzania wiedzy.Urodził się na wsi,więc jego głównym zajęciem miała być praca na roli i pomoc rodzicom w prowadzeniu gospodarstwa domowego.Stanisław wolał jednak czytać książki niż chodzić za pługiem.Rodzina niechętnie odnosiła się do jego decyzji o wyjeździe na studia(głównym problemem były zbyt skromne finanse).Doszło już nawet do tego,że Stanisław zaniechał myśli o studiach.Ostatecznie,po skończeniu jasielskiego gimnazjum,jednak udało mu się wyjechać do Krakowa i rozpocząć studia na UJ.Nie powrócił już na stałe w rodzinne strony.W czasie I wojny światowej służył jako oficer w armii austro-węgierskiej w 2 Pułku Artylerii Fortecznej;brał udział m.in.w zdobywaniu belgijskiej twierdzy Namur.Od listopada 1918 r.służył w Wojsku Polskim,biorąc udział w wojnie polsko-ukraińskiej i wojnie polsko-radzieckiej.Od marca do czerwca 1919 r.był dowódcą pociągu pancernego PP 4„Hallerczyk”.Między sierpniem 1919 a sierpniem 1920 r.był zwolniony ze służby wojskowej jako wykładowca.W związku z zagrożeniem ofensywą radziecką,od sierpnia do października 1920 r.był dowódcą pociągu pancernego PP 20„Bartosz Głowacki”.Po zakończeniu działań wojennych został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwy artylerii.W 1923 roku posiadał przydział mobilizacyjny do 23 Pułku Artylerii Polowej w Będzinie.W 1934 roku pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto z przydziałem mobilizacyjnym do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr V.Na początku okupacji Pigoń(wraz z grupą profesorów krakowskich)więziony był w niemieckim obozie koncentracyjnym Sachsenhausen.Swoje doświadczenia z pobytu w obozie ujął w szkicu Wspomnienia z obozu Sachsenhausen 1939-40.Był członkiem Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności.Koleje swojego życia opisał w pamiętniku Z Komborni w świat i Z przędziwa pamięci.Urywki wspomnień.Pigoń zajmował się literaturą jako przekazem doniosłych treści poznawczych,ideowo-wychowawczych i filozoficznych oraz jej rolą w kształtowaniu polskiej świadomości narodowej.Był skrupulatnym badaczem i wydawcą tekstów ważnych dla poznania życia i twórczości wielkich pisarzy.Interesował się szczególnie okresami romantyzmu i modernizmu,a przede wszystkim postacią i dziełem Adama Mickiewicza.Badał również i wydawał utwory Aleksandra Fredry,Stefana Żeromskiego i Władysława Orkana.Pigoń był także odkrywcą twórczości samorodnych pisarzy chłopskich;zajmował się kulturą polskiej wsi.Ponadto po odejściu Wincentego Lutosławskiego,przewodził wileńskiej sekcji ruchu Eleusis.Księgozbiór Stanisława Pigonia,liczący 9351 woluminów,został po jego śmierci,zgodnie z jego wolą,przekazany Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie.W 1982 r.utworzono Pracownię Polonistyczną Pigonianum,którą w 2004 r.przeniesiono do nowego gmachu Biblioteki Uniwersytetu Rzeszowskiego.Synem Stanisława Pigonia był Krzysztof Pigoń,chemik.
Odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski(1954 r.)
- Order Sztandaru Pracy I klasy(25 kwietnia 1956,za zasługi położone przy sporządzeniu Wydania Narodowego dzieł Adama Mickiewicza)
Wybrane publikacje
- 1911 r."O księgach narodu i pielgrzymstwa polskiego”A.Mickiewicza,Kraków
- 1922 r."Z epoki Mickiewicza".Studia i szkice,Lwów
- 1924 r."Głosy sprzed wieku".Szkice z dziejów procesu filareckiego,Wilno
- 1928 r."Ze studiów nad tekstem„Pana Tadeusza”".Trzy notatki,Kraków
- 1929 r."Z dawnego Wilna".Szkice obyczajowe i literackie,Wilno
- 1930 r."Do źródeł„Dziadów”kowieńsko-wileńskich",Wilno
- 1930 r."O brązach,brązownikach i brązoburcy",Warszawa
- 1932 r."Adam Mickiewicz w kole Sprawy Bożej"Warszawa
- 1934 r.„Pan Tadeusz”.Wzrost-Wielkość-Sława,Warszawa
- 1936 r."Na wyżynach romantyzmu".Studia historyczno-literackie,Kraków
- 1938 r."Z dziejów teatru szkolnego w Polsce w XVII w.",Lwów
- 1938 r."Zręby nowej Polski w publicystyce Wielkiej Emigracji",Warszawa
- 1939 r."Na drogach i manowcach kultury ludowej",Lwów
- 1946 r."Zarys nowszej literatury ludowej",Kraków
- 1947 r."Z Komborni w świat",Kraków
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz