Jerzy Leszczyński

Ur.6 lutego 1884 w Warszawie,zm.9 lipca 1959 tamże polski aktor teatralny i filmowy,reżyser.

Życiorys
Urodził się 6 lutego 1884 w Warszawie,ówcześnie na terenie Imperium Rosyjskiego.Pochodził z rodziny o tradycjach aktorskich.Był wnukiem aktorki Anny Leszczyńskiej,synem pary aktorskiej:Bolesława Leszczyńskiego i Honoraty Leszczyńskiej z Rapackich.Jego pierwszą żoną była aktorka Anna Belina,a drugą aktorka teatralna i gwiazda kina międzywojennego Leokadia Pancewicz.Uczęszczał do Klasy Dramatycznej przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym,ale jej nie ukończył.Na scenie zadebiutował w 1902 r.w warszawskim teatrze ogródkowym"Bagatela".W 1903 r.wyjechał do Krakowa i tam z przerwami występował do roku 1916,a następnie przeniósł się do Warszawy.Podczas II wojny światowej wystąpił w jednej roli w Teatrze Miasta Warszawy.Po tym występie,gdy zorientował się w charakterze tej sceny,więcej z jawnymi teatrami nie współpracował.Pracował jako kelner w kawiarni"U aktorek".Po upadku powstania warszawskiego ponownie znalazł się w Krakowie,gdzie od marca 1945 do 1949 r.występował w Teatrze im.Juliusza Słowackiego.W latach 1949–1959 był aktorem Teatru Polskiego w Warszawie.Wyreżyserował m.in.takie spektakle teatralne jak:"Śluby panieńskie"Aleksandra Fredry w Teatrze Narodowym w Warszawie(1926 r.)w Teatrze Kameralnym TUR w Krakowie(1947 r.)w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu(1950 r.) i w Teatrze im.Adama Mickiewicza w Częstochowie(1952 r.)Mąż z grzeczności Adolfa Abrahamowicza i Ryszarda Ruszkowskiego w Teatrze Miejskim im.Juliusza Słowackiego w Krakowie(1945 r.)"Zemsta"Aleksandra Fredry w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi(1946 r.)w Teatrze Rozmaitości w Warszawie(1948 r.) i w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu(1949 r.)"Grube ryby"Michała Bałuckiego w Teatrze Śląskim im.Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach(1946 r.)"Damy i huzary"Aleksandra Fredry w Teatrze Ziemi Rzeszowskiej w Rzeszowie(1950 r.)"Radcy pana radcy"Michała Bałuckiego w Teatrze Ludowym w Warszawie(1952 r.)oraz"Nora"Henryka Ibsena w Teatrze im.Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu(1955 r.)W 1956 roku,w cyklu"Mistrzowie polskiej sceny",powstał biograficzny film dokumentalny poświęcony Jerzemu Leszczyńskiemu.W filmie wystąpili:Elżbieta Barszczewska,Aleksander Dzwonkowski,Władysław Hańcza,Kazimierz Opaliński i Leon Pietraszkiewicz.Jest autorem wspomnień"Z pamiętnika aktora",Warszawa:Czytelnik,1958 r.Zmarł 9 lipca 1959 w Warszawie i został pochowany w Alei Zasłużonych Cmentarza Powązkowskiego(grób 67).
Filmografia(wybór)

• "Antek Klawisz",bohater Powiśla(1911 r.)
• "Antek kombinator"(1913 r.)
• "Halka"(1913 r.)Janusz
• "Fatalna godzina"(1914 r.)Świetlicz
• "Carska faworyta"(1918 r.)minister Woroncow
• "Melodie duszy"(1918 r.)książę Ornando
• "Cud nad Wisłą"(1921 r.)
• "Ludzie bez jutra"(1921 r.)pułkownik huzarów
• "Karczma na rozdrożu"(1921 r.)kupiec
• "Mogiła nieznanego żołnierza"(1927 r.)kapitan legionów Michał Łazowski
• "Pan Tadeusz"(1928 r.)król Stanisław August Poniatowski
• "W lasach polskich"(1929 r.)Berek Joselewicz
• "Dzieje grzechu"(1933 r.)ginekolog
• "Szpieg w masce"(1933 r.)profesor Skalski
• "Córka generała Pankratowa"(1934 r.)hrabia Bobrow
• "Barbara Radziwiłłówna"(1936 r.)Leszczyński
• "Wierna rzeka"(1936 r.)doktor
• "Dyplomatyczna żona"(1937 r.)hrabia Rossi
• "Halka"(1937 r.)stolnik
• "Żona i nie żona"(1939 r.)
• "Ulica Graniczna"(1948 r.)doktor Józef Białek

Odznaczenia i nagrody

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski(1952 r.)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski(1929 r.)
• Złoty Krzyż Zasługi(1953 r.)
• Złoty Wawrzyn Akademicki(1938 r.)
• Oficer Legii Honorowej(1931 r.Francja)
• Nagroda Państwowa I stopnia za całość działalności aktorskiej(1955 r.)