Ludomir Różycki

Ur.18 września 1883 w Warszawie,zm.1 stycznia 1953 w Katowicach polski kompozytor.Był przedstawicielem Młodej Polski w muzyce.Wraz z Karolem Szymanowskim,Grzegorzem Fitelbergiem oraz Apolinarym Szelutą założył w 1905 roku Spółkę Nakładową Młodych Kompozytorów Polskich,co przyczyniło się do podniesienia poziomu artystycznego muzyki polskiej.
Życiorys
Pochodził z muzykalnej rodziny jego ojciec był profesorem Konserwatorium Warszawskiego.Młody Różycki studiował pod kierunkiem Aleksandra Michałowskiego(fortepian),Gustawa Rogulskiego i Michała Biernackiego(teoria),Zygmunta Noskowskiego(kompozycja).W 1904 roku skończył z odznaczeniem Konserwatorium Warszawskie,po czym udał się na dalsze studia do Berlina.Przez 3 lata był słuchaczem tzw.Meisterschule w Królewskiej Akademii Muzycznej;pracował pod kierunkiem Engelberta Humperdincka.W 1905 roku Różycki wraz z Karolem Szymanowskim,Grzegorzem Fitelbergiem i Apolinarym Szelutą zorganizował"Spółkę Nakładową Młodych Kompozytorów Polskich",której zadaniem było wydawanie i propagowanie nowej muzyki(grupa tych twórców zyskała potem miano"Młodej Polski w muzyce").W latach 1907-1911 Różycki przebywał we Lwowie na stanowisku dyrygenta operowego i profesora fortepianu w tamtejszym Konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego.Po krótkim pobycie w Warszawie udał się za granicę:mieszkał w Paryżu,później do roku 1918 w Berlinie.Po powrocie do kraju,przez 10 lat zajmował się wyłącznie kompozycją.W 1930 roku został mianowany profesorem Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie.Równocześnie prowadził ożywioną działalność publicystyczną i organizacyjną(utworzył Sekcję Współczesnych Kompozytorów Polskich).Po II wojnie,spędzonej w Warszawie,osiadł w Katowicach jako dziekan Wydziału Teorii,Kompozycji i Dyrygentury w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej.
Odznaczenia i wyróżnienia

• Order Sztandaru Pracy I klasy(1949 r.nadał Prezydent RP Bolesław Bierut)
• Krzyż Komandorski Orderu Korony Rumunii(Królestwo Rumunii)
• Złoty Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury(1936 r.za wybitne zasługi dla polskiej sztuki w ogóle)
• Nagroda państwowa I stopnia(1952 r.)

Twórczość
Stylistycznie twórczość Różyckiego jest niejednolita;nie wykształcił odrębnego języka.Cechy i właściwości jego muzyki to:płynność i wyrazistość melodyki(na ogół diatonicznej),plastyczność charakterystyki muzycznej,przewaga faktury homofonicznej,efektowna i barwna instrumentacja;harmonika pozostaje w ramach systemu funkcyjnego,sięga wprawdzie niekiedy po zdobycze impresjonistów.Częstym źródłem inspiracji były dla Różyckiego tematy literackie i plastyczne.Ludomir Różycki łączył styl neoromantyczny z motywami polskiej muzyki ludowej.Istotne w jego twórczości są poematy symfoniczne.W niektórych kompozycjach("Stańczyk","Anhelli","Bolesław Śmiały","Pan Twardowski","Mona Lisa Gioconda")posługiwał się mocnymi kontrastami i efektami kolorystycznymi.W dziełach fortepianowych(preludia,nokturny,impromptus,Legenda,Balladyna)nawiązywał do twórczości F.Chopina,J.Brahmsa oraz P.Czajkowskiego.W pierwszych operach("Bolesław Śmiały","Meduza")wyraźny jest wpływ muzyki R.Wagnera,natomiast od Erosa i Psyche wyczuwalny jest wpływ opery werystycznej.
Ważniejsze kompozycje

• "Stańczyk"op.1,scherzo symfoniczne na orkiestrę(1903-04)
• "Preludia"op.2 na fortepian(1904 r.)
• "Dwa preludia i dwa nokturny"op.3 na fortepian(1904 r.)
• "Gra fal"op.4 na fortepian(1904 r.)
• "Dwie melodie"op.5 na skrzypce lub wiolonczelę i fortepian(1904-09)
• "4 Impromptus"op.6 na fortepian(1904 r.)
• "Osiem pieśni do słów Tadeusza Micińskiego"op.9 na głos i fortepian(1904 r.)
• "Ballada"op.18 na fortepian i orkiestrę(1904 r.)
• "Fantazja"op.11 na fortepian(1905 r.)
• "3 Morceaux"op.15 na fortepian(1905 r.)
• "Contes d'une horloge"op.26 na fortepian(1905 r.)
• "Air,Mirage,Un RÈve"op.28 na fortepian(1905 r.)
• "Bolesław Śmiały"op.8,poemat symfoniczny na orkiestrę(1906 r.)
• "Sonata na wiolonczelę i fortepian"op.10(1906 r.)
• "Cztery pieśni z cyklu Orfan"op.12 na głos i fortepian(1906 r.)
• "Sześć pieśni"op.14 na głos i fortepian(1906 r.)
• "Sześć pieśni do słów Tadeusza Micińskiego"op.16 na głos i fortepian(1906 r.)
• "Bolesław Śmiały"op.20,opera(1906-08)
• "Trzy pieśni"op.19 na głos i fortepian(1908 r.)
• "Meduza"op.27,opera fantastyczna(1908-11)
• "Anhelli"op.22,poemat symfoniczny na orkiestrę(1909 r.)
• "Trzy pieśni do słów Cypriana Kamila Norwida"op.23 na głos i fortepian(1909 r.)
• "Balladyna"op.25,poemat na fortepian(1909 r.)
• "Dwa nokturny"op.30 na skrzypce i fortepian(1909 r.)
• "Rapsodia"op.33 na fortepian,skrzypce i wiolonczelę(1909-13)
• "Król Kofetua"op.24,poemat symfoniczny na orkiestrę(1910 r.)
• "Mona Lisa Gioconda"op.29 lub 31,preludium symfoniczne na orkiestrę(1911 r.)
• "Kwintet fortepianowy c-moll"op.35(1913-16)
• "Eros i Psyche"op.40,opera fantastyczna(1914-16)
• "Laguna"op.36 na fortepian(1915 r.)
• "Tańce polskie"op.37 na fortepian(1915 r.)
• "9 Esquisses"op.39 na fortepian(1915)
• "4 Intermezzi"op.42 na fortepian(1915-18)
• "Kwartet smyczkowy d-moll"op.49(1915 r.)
• "Koncert fortepianowy nr 1 g-moll"op.43(1917-18)
• "Pan Twardowski"op.45,balet(1919-20)
• "Fantasiestücke"op.46 na fortepian(1919 r.)
• "Casanova"op.47,opera(1921-22)
• "Italia"op.50 na fortepian(1923 r.)
• "Trzy erotyki"op.51 na głos i fortepian(1923 r.)
• "Trzy pieśni"op.48 na chór mieszany a cappella(1924 r.)
• "Cztery utwory"op.52 na fortepian(1924 r.)
• "Sześć utworów charakterystycznych"op.58 na fortepian(1924 r.)
• "Beatrix Cenci"op.53,opera tragiczna(1925-26)
• "Diabelski młyn",opera satyryczna(1928-30)
• "Suita taneczna w 4 częściach"na orkiestrę(1931-32)
• "Lili chce śpiewać",operetka(1932 r.)
• "Słowik"op.55 na fortepian(ok.1933 r.)
• "Pani Walewska",opera historyczna(1933-40)
• "Apollo i dziewczyna",balet(1937 r.)
• "Pietà(Na zgliszczach Warszawy)",fragment dramatyczny na orkiestrę(1940-43)
• "Koncert fortepianowy"nr 2(1941-42)
• "Dzwony"poemat na głos i orkiestrę(1942-48)
• "Ballada"op.60 na głos i fortepian(1942 r.)
• "Koncert skrzypcowy"op.70[niedokończony](1944 r.)
• "Polonez uroczysty"na orkiestrę(1945-46)
• "Warszawa wyzwolona",poemat symfoniczny na orkiestrę(1950 r.)