poniedziałek, 26 października 2015

Welecja

Jedna z najstarszych korporacji akademickich w Polsce i jednocześnie jedno z najstarszych w Polsce stowarzyszeń akademickich.Powstała 26 października 1883 roku w Rydze na tamtejszej Politechnice,w wyniku rozłamu w uważanej za bardziej konserwatywną Arkonii.Welecja zrzeszała studentów pochodzenia polskiego wszystkich wyznań oraz wywodzących się z różnych warstw społecznych.Welecja stawiała sobie za cel wychowanie swych członków w duchu patriotyzmu,przyjaźni,honoru,pracy nad sobą,prawości i rzetelności.Przez ponad 130 lat jej funkcjonowania przez szeregi Welecji przeszło wielu wybitnych naukowców,polityków,działaczy społecznych,przedsiębiorców i architektów.Do najbardziej znanych członków Welecji należał Prezydent RP Ignacy Mościcki,który został do niej przyjęty podczas swych studiów w Rydze.
Insygnia i Odznaki
Barwy Welecji to zielony,srebrny i niebieski.Oznaczają one nadzieję,prawdę i przyjaźń.Herb Welecji to trójpolowa tarcza na której umieszczone są symbole:na polu zielonym gryf trzymający łapę na księdze z napisem Suum Cuique,na polu srebrnym:cyrkiel Welecji,a na polu niebieskim:zwinięty w 8 wąż zjadający własny ogon.Gryf symbolizuje dążenie do wiedzy,cyrkiel to charakterystyczny dla każdej korporacji monogram składający się z wykrzyknika,liter v.c.f.oraz pierwszej litery nazwy korporacji(co oznacza Vivat Crescat Floreat Veletia,z.łac.Welecja,niech żyje,rozwija się i rozkwita)a wąż to symbol więzów dozgonnej przyjaźni łączących Weletów.Nad tarczą znajduje się hełm w koronie,a nad nim 3 strusie pióra w kolorach korporacji.Pod tarczą widnieje szarfa z napisem Viribus Unitis.Dewiza Korporacji to Viribus Unitis Suum Cuique co znaczy:wspólnymi siłami,każdemu oddać co mu się należy.Wywodzone są z niej zasady jak najdalej idącej tolerancji i poszanowania cudzych przekonań oraz ścisłej przyjaźni i braterstwa między Weletami.Welecja od samego początku swego istnienia podkreślała otwartość na różne przekonania polityczne i społeczne swoich członków,różne pochodzenie etniczne a także wyznanie.Banda to noszona przez prawe ramię wstęga wykonana z tkaniny.Barwiarze i Filistrzy noszą je w barwach korporacji,natomiast fuksy noszą jednobarwne zielone.Są one zewnętrznym symbolem,że Welecja uznaje pojedynki na broń białą.Korporacje antyduelanckie lub uznające menzurę pistoletową noszą bandę przez lewe ramię.Dekiel to czapka studencka w barwach korporacji z rozetą na denku,będąca elementem stroju korporanta.W Welecji na denku wyszyte jest 6 liter V połączonych ramionami tworzących wewnątrz sześcioramienną gwiazdę.Dekiel fuksa Welecji jest cały czarny,a od fuksów innych korporacji odróżnia go srebrny cyrkiel Welecji umieszczony po prawej stronie otoka.
Historia
Welecja powstała w 1883 roku na Politechnice Ryskiej w wyniku rozłamu w Arkonii.W Rydze nie było innej szkoły wyższej,więc zrzeszała tylko studentów politechniki.Od 1916 roku Welecja funkcjonuje w Warszawie.Zarejestrowana została przy Politechnice i Uniwersytecie i zrzeszała studentów z uczelni warszawskich.W 1921 roku Welecja była założycielką Związku Polskich Korporacji Akademickich,jednakże z powodu jego upolitycznienia w 1933 r.na jakiś czas opuściła jego szeregi.W 1928 roku został oddany do użytku 2 piętrowy Dom Welecki przy ul.Chocimskiej 4 na warszawskim Mokotowie.Była to pierwsza i do tej pory jedyna siedziba polskiej korporacji akademickiej zaprojektowana i zbudowana na jej potrzeby.Projekt powstał w pracowni członka Welecji Franciszka Lilpopa.W 2014 roku budynek przeszedł generalny remont obecnie mieści się w nim siedziba polskiego oddziału firmy Lee Hecht Harrison DBM.Rok 1939 przerwał w Welecji regularne przyjmowanie nowych członków.Ostatni zostali przyjęci w 1943 roku w oflagu w Woldenbergu.Po wojnie Weleci spotykali się jednak regularnie.Korporacja jako organizacja nie mogła legalnie funkcjonować w PRL-u.Dopiero w 2002 roku przyjętych zostało 4 nowych członków.Mimo nieprzyjmowania nowych członków Welecja nigdy nie zaprzestała swojej działalności.Od 2004 r.korporacja wydaje własne pismo„Viribus Unitis Biuletyn Roczny Korporacji Akademickiej Welecja”.W piśmie publikowane są materiały dotyczące działalności korporacji.ISSN 1733-3660Od 1886 roku członkowie Welecji,którzy ukończyli już studia,zwaniu filistrami zrzeszeni są w Stowarzyszeniu Filistrów Welecji.
Historyczne Prezydia Welecji
Pierwsze Prezydium Welecji w 1883 r.

  • Józef Budkiewicz(1861-1937),prezes
  • Konrad Billewicz(1862-1932),wiceprezes
  • Adolf Kipman(1863-1916),sekretarz

Pierwsze Prezydium Welecji w Warszawie w 1916 r.

  • Stefan Mieszkowski(1894–po 1939),prezes
  • Henryk Rossman(1896-1937),wiceprezes
  • Julian Roykiewicz(1896-1988),sekretarz

Ostatnie Prezydium Welecji w Warszawie w 1939 r.

  • Witold Kaczyński(ok.1913-1989),prezes
  • Ziemowit Jasiński(1916-2005),wiceprezes zewnętrzny
  • Marian Lubert(1914-1973),wiceprezes wewnętrzny
  • Tadeusz Kostro(po 1939 r.)sekretarz

Kartele
Welecja zawarła 5 karteli,czyli aktów wieczystej przyjaźni podpisywanych między korporacjami dla utwierdzenia wieloletnich braterskich relacjach między ich członkami.
Korporacjami skartelowanymi z Welecją są:

  • Konwent Polonia(powstał w 1828 r.Dorpacie)kartel 5-letni podpisano w 1923 r.w czterdziestolecie powstania Welecji a po upływie tego czasu podpisano kartel wieczysty w Stulecie powstania Konwentu Polonia w 1928 r.
  • Arkonia(powstała w 1879 r.w Rydze)kartel wieczysty podpisano w 1979 r.w stulecie powstania Arkonii
  • Vironia(powstała w 1900 r.w Rydze)kartel wieczysty podpisano w 1936 r.na Zamku Królewskim w Warszawie w obecności Prezydenta RP Ignacego Mościckiego,który był członkiem Welecji
  • Talavija(powstała w 1900 r.w Rydze)kartel 5-letni podpisano w 1923 r.w czterdziestolecie powstania Welecji,a po upływie tego czasu podpisano kartel wieczysty w 1928 r.
  • Jagiellonia(powstała w 1910 r.w Wiedniu)kartel wieczysty podpisano w 1983 r.w stulecie Welecji

Niektórzy Zasłużeni Weleci
Spośród przeszło 900 członków Welecji,którzy należeli do niej na przestrzeni ostatnich 130 lat,do najwybitniejszych należeli:

  • Mieczysław Ałaszewski(1905-1987),wybitny sportowiec piłkarz i koszykarz
  • Kazimierz Augustowski(1916-2007),komendant Bazy Okręgu Wileńskiego i Nowogrodzkiego przy Komendzie Głównej Armii Krajowej
  • Jan Bajkowski(1905-1942),publicysta i krytyk literacki
  • Zygmunt Bohdanowski(1893-1943),dowódca bojowy Związku Organizacji Wojskowej w KL Auschwitz
  • Romuald Cebertowicz(1897-1981),twórca elektro-iniekcyjnej metody zeskalania gruntów cebertyzacji
  • Maurycy Chorzewski(1862-1944),ekonomista,profesor Wyższej Szkoły Handlowej,pierwszy przewodniczący Senatu WSH
  • Adam Cybulski(1896-1986),profesor statyki budowli,dziekan i prorektor Politechniki Wrocławskiej
  • Henryk Czopowski(1863-1935),Profesor i dziekan Politechniki Warszawskiej,założyciel i dyrektor Państwowej Szkoły Mierniczej
  • Wacław Drozdowski(1895-1977),dziennikarz,pionier Wrocławia
  • Ludwik Garbowski(1872-1954),pionier polskiej fitopatologii i mykologii
  • Mirosław Gersdorf(1915-1985),twórca polskiego prawa spółdzielczego
  • Tadeusz Giedroyć(1888-1941),polski ziemianin,działacz społeczny,senator II RP
  • Tadeusz Gronowski(1894-1990),grafik,plakacista,twórca polskiej szkoły plakatu
  • Janusz Gumkowski(1905-1984),prawnik,historyk,dyrektor Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich
  • Rudolf Gundlach(1892-1957),konstruktor broni pancernej
  • Ferdynand Hoesick(1867-1941)pisarz, historyk literatury,muzykograf,redaktor naczelny Kuriera Warszawskiego
  • Henryk Karpiński(1873-1960),technolog papiernictwa,profesor Politechniki Łódzkiej
  • Czesław Karpiński(1863-1917),członek Rosyjskiej Rady Państwa i Polskiego Komitetu Narodowego
  • Bronisław Kowalczewski(1899-1943),przywódca polskiego ruchu oporu w Oflagu VI B Dössel
  • Jan Kubalski(1901-1989),inicjator budowy Metra w Warszawie
  • Kazimierz Kühn(1875-1957),działacz samorządowy,twórca Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego
  • Franciszek Lilpop(1870-1937),architekt
  • Stanisław Wilhelm Lilpop(1863-1930),„ojciec”Podkowy Leśnej
  • Jan Lutosławski(1875-1950),działacz rolniczy,propagator nowoczesnego rolnictwa,redaktor„Gazety Rolniczej”
  • Marian Lutosławski(1871-1917),pionier polskiej techniki,działacz obywatelski
  • Artur Machlejd(1868-1947),polski przedsiębiorca pochodzenia szkockiego
  • Jerzy Machlejd(1901-1940),polski prawnik,polityk,poseł II RP
  • Franciszek Modrzewski(1902-1985),dyplomata
  • Ignacy Mościcki(1867-1946),chemik,Prezydent RP
  • Jan Mucharski(1900-1981),grafik,plakacista,ilustrator
  • Mieczysław Nierojewski(1899-1956),twórca polskiego ogrzewnictwa,profesor Politechniki Warszawskiej
  • Jerzy Osmołowski(1872-1952),szef Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich w latach 1919-1921
  • Bohdan Pniewski(1897-1965),architekt
  • Henryk Rossman(1896-1937),adwokat,działacz polityczny
  • Aleksander Rothert(1870-1937),prekursor elektrotechniki w Polsce
  • Leon Suzin(1901-1976),architekt
  • Józef Szanajca(1902-1939),architekt
  • Marian Świderek(1897-1949),profesor chemii,twórca zaplecza badawczego dla polskiej nauki chemii
  • Józef Tuliszkowski(1867-1939),pionier polskiego pożarnictwa
  • Zbigniew Wasiutyński(1902-1974),inżynier budowy mostów,profesor Politechniki Warszawskiej
  • Władysław Weker(1909-2000),Szef Biura Fałszerstw Komendy Głównej NSZ
  • Edmund Załęski(1853-1932),pionier polskiej genetyki,rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz