poniedziałek, 5 października 2015

Edward Grabowski(działacz)

Przybrane nazwiska Antoni Szymański,Staliński,pseud.E.G.M.G.Góral,Michał Góralski,Michał E.Michalski,Edward Michalski(ur.2 maja 1880 Warszawie,zm.4 czerwca 1961 tamże)prawnik,adwokat,publicysta,działacz socjalistyczny i komunistyczny,prezes Naczelnej Rady Adwokackiej(1951-1955).Od 1890 r.uczeń gimnazjum,czynny w kołach uczniowskich,XII 1897 r.delegat Koła Szkolnego na zjeździe kółek z całego Królestwa Polskiego.27/28 IX 1898 po znalezieniu u niego nielegalnych wydawnictw został aresztowany pod zarzutem przynależności to Towarzystwa Oświaty Narodowej(TON) i uwięziony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej.Zwolniony za kaucją,skazany na rok dozoru policyjnego i wydalony z 8 klasy gimnazjum,mimo to nadal uczestniczył w kółkach.Pod wpływem wykładów Ludwika Krzywickiego został marksistą,VI 1902 r.eksternistycznie zdał maturę w Kostromie.Przez rok był wolnym słuchaczem na Wydziale prawa UW i udzielał się w"Spójni",a od 1903 r.studiował prawo w Heidelbergu,na Sorbonie i w Berlinie.Od 1904 r.działacz paryskiej sekcji PPS.VIII 1905 r.wrócił do kraju,krótko działał w warszawskiej organizacji PPS i został skierowany na okręgowca do Płocka.Zagrożony aresztowaniem,wrócił do Warszawy 10 XI 1905 i kierował działalnością PPS w dzielnicy Powiśle.Był mówcą na wielu wiecach robotniczych,22 X 1906 brał udział w zebraniu Zmowy Robotniczej,po czym został wysłany jako okręgowiec do Częstochowy,gdzie prowadził konferencję w związku z wyborem delegata na IX Zjazd PPS XI 1906.Po rozłamie w PPS działał w PPS-Lewicy w Warszawie.11 I 1907 aresztowany i osadzony w Modlinie,23 III 1907 warszawski generał-gubernator nakazał mu opuszczenie Królestwa Polskiego.Wyjechał do Zurychu,został mianowany przez Warszawski Komitet Robotniczy(WKR)PPS-Lewicy delegatem na Kongres II Międzynarodówki w Stuttgarcie 18-24 VIII 1907.Publikował w legalnym piśmie PPS-Lewicy,"Wiedzy" i jej kontynuacjach.Latem 1908 r.na uniwersytecie w Kazaniu uzyskał dyplom prawniczy I stopnia i został pomocnikiem adwokata.Był sekretarzem związku garbarzy na Łukiszkach pozostającego pod wpływem PPS-Lewicy.Jesienią 1908 r.jako funkcjonariusz partyjny został wysłany do Zagłębia Dąbrowskiego,wydawał"Górnika",organizował oddział Uniwersytetu dla Wszystkich.II 1909 r.wziął w Krakowie udział w I Krajowej Konferencji PPS-Lewicy,po powrocie do Warszawy działał w egzekutywie WKR i aktywnie uczestniczył w akcji odczytowej V i VI Oddziału Towarzystwa Kultury Polskiej(TKP).23 VI 1909 na 3 miesiące aresztowany i znów wydalony z Królestwa Polskiego,uzupełniał studia ekonomiczne w Wiedniu.Opublikował cykl artykułów w"Gazecie Warszawskiej Sądowej" i socjologiczną rozprawę w krakowskiej"Krytyce".X 1910 r.brał udział w II Krajowej Konferencji PPS-Lewicy w Warszawie,gdzie zamierzał wznowić działalność w WKR,jednak od 29 X do 24 XII był ponownie aresztowany.Po zwolnieniu udał się do Krakowa,gdzie w 1913 r.uzyskał doktorat na UJ.Działacz krakowskiej sekcji PPS-Lewicy,uczestnik obrad III Krajowej Konferencji partyjnej 24 XII 1913.VII 1914 r.wrócił do Warszawy i był tam prelegentem na odczytach Towarzystwa Szerzenia Wiedzy Handlowej i Przemysłowej.1915-1916 wraz z żoną brał udział w tzw.Plenum klubie dyskusyjnym inteligencji socjalistycznej,potem przystąpił do Ligi Państwowości Polskiej.1916 r.podczas kampanii wyborczej do Rady Miejskiej wziął udział w agitacji na rzecz Józefa Ciszewskiego,został naczelnikiem statystyki w Ubezpieczeniach Wzajemnych Budowli od Ognia(późniejszego PZUW),zajmował się opracowywaniem zagadnień ubezpieczeń i statystyki:drukował rozprawy w"Ekonomiście" i ogłosił"Podręcznik Statystyki".I 1918 r.mianowany kierownikiem Ubezpieczeń Państwowych przez MSW Rady Regencyjnej,z powodu zatargu z PZUW podał się do dymisji.Od I 1919 r.naczelnik wydziału statystyki w MPiOS;opracował i wydał"Zarys statystyki pracy".Później został kierownikiem wydziału oświaty i kultury w GUS.Wykładowca ubezpieczeń społecznych i państwowych w Wyższej Szkole Handlowej i statystyki i przedmiotów ekonomicznych w WWP.Po rewolucji październikowej opowiedział się za bolszewikami.Na początku 1920 r.wstąpił do KPRP(był z nią związany od jej powstania w grudniu 1918 r.)Prelegent Uniwersytetu Ludowego,udostępniał swoje mieszkanie jako miejsce posiedzeń przywódców KPRP,za co 8 II 1920 został aresztowany i zwolniony z GUS.6 III 1920 wypuszczony,VI 1920 r.w hotelu"Polonia"wygłosił wykład"Socjalizm a komunizm",co spotkało się z ostrą krytyką władz WWP.Wówczas zrezygnował ze stanowiska podsekretarza Senatu WWP i z katedry.VII 1921 r.ponownie aresztowany i uwięziony m.in.na Pawiaku.I 1921 r.wygrał konkurs na stanowisko kierownika statystyki miejskiej w magistracie łódzkim,został również komisarzem spisowym na miasto Łódź.XI 1921 r.złożył dymisję z powodu usunięcia swojego zastępcy Leona Purmana.I 1922 r.wybrany dyrektorem Kasy Chorych w Sosnowcu,jednak IV 1922 r.samorząd kasy został zawieszony.Po powrocie do Warszawy i wstąpieniu do adwokatury podjął działalność w Związku Proletariatu Miast i Wsi;5 VI 1924 podpisał list"W sprawie białego terroru w Polsce".Latem 1924 r.na własną prośbę wysłany przez władze KPRP do ZSRR;w Moskwie wstąpił do WKP z zaliczeniem stażu partyjnego od 1920 r.Od sierpnia zastępca kierownika Centralnego Urzędu Statystycznego w Mińsku,w związku z czym brał udział w pracach Rady Komisarzy Ludowych Białoruskiej SRR.Od XII 1924 ponownie w Moskwie,gdzie pracował w Komisariacie Pracy,Centralnym Urzędzie Statystycznym ZSRR,Czerwonej Międzynarodówce Związków Zawodowych i był sędzią w Sądzie Gubernialnym.Publikował artykuły o ochronie pracy i ubezpieczeniach w prasie Międzynarodówki.X 1927 r.wrócił do Warszawy,gdzie pracował jako adwokat,będąc obrońcą w wielu procesach komunistów i działając w porozumieniu z Teodorem Duraczem.Współpracownik Centralnej Redakcji KPP,prelegent w związkach zawodowych pozostających pod wpływami KPP.Od 1929 r.działacz legalnej PPS-Lewicy.1 V 1929 zatrzymany w lokalu partyjnym po wygłoszonym przemówieniu,zwolniony za kaucją. 17 X 1930 skazany na 2 lata więzienia,jednak w wyniku obrony Duracza i E.Śmiarowskiego został uniewinniony 17 II 1931.28 VI 1929 na posiedzeniu Komitetu Okręgowego(KO)PPS-Lewicy Warszawa-Miasto został wybrany delegatem na I Krajowy Zjazd partii(20-21 VII 1929 w Warszawie) i dokooptowany do Wydziału Kulturalno-Oświatowego KO.Na zjeździe został powołany do Komisji Programowej i Sądu Partyjnego.Od 20 X 1929 kierownik Wydziału Kulturalno-Oświatowego KO PPS-Lewicy.X 1930 r.na polecenie władz partyjnych prowadził w Lublinie narady z miejscowym aktywem PPS-Lewicy i ZLCh"Samopomoc"w sprawie kampanii wyborczej do sejmu.Później dorywczo brał udział w działalności organizacyjnej KPP;w 1937 r.reorganizował KO KPP w Krakowie.VII 1940 r.aresztowany z grupą adwokatów i osadzony na Pawiaku,28 IX 1940 zwolniony dzięki staraniom żony.IX 1942 r.opuścił Warszawę w obawie przed aresztowaniami gestapo i ukrywał się w podwarszawskich wsiach pod przybranym nazwiskiem Antoni Szymański.VII 1944 r.udał się do Lublina i w sierpniu wstąpił do PPR.Mianowany wykładowcą w szkole MO przez komendanta głównego Franciszka Jóźwiaka.Od 7 XI 1944 pracownik Departamentu Ustawodawczym Resortu Sprawiedliwości PKWN,od V 1945 ponownie w Szkole dla Oficerów Liniowych MO w Łodzi.Od VI 1946 pracownik Kancelarii Cywilnej Prezydenta RP Bolesława Bieruta,później Kancelarii Rady Państwa,gdzie do 1 I 1955 był radcą i starszym radcą.Następnie przeszedł na rentę dla zasłużonych.Do końca życia aktywny działacz PZPR,od 1949 r.Rzecznik Dyscyplinarny Warszawskiej Rady Adwokackiej.1951-1955 prezes Naczelnej Rady Adwokackiej,do 1959 r.członek Głównego Sądu Koleżeńskiego Zrzeszenia Prawników Polskich.Odznaczony m.in.Orderem Sztandaru Pracy I klasy.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz