Jan Witkiewicz

Ps.Koszczyc,znany też jako Jan Koszczyc Witkiewicz(ur.16 marca 1881 w Urdominie,zm.26 października 1958 w Warszawie)polski architekt i konserwator zabytków.W okresie art déco i wczesnego modernizmu dążył do tworzenia nowatorskich koncepcji architektonicznych powiązanych z tradycyjnymi motywami architektury polskiej.Jego matką była Anna z Łopacińskich,spokrewniona z Emilią Plater,a ojciec,Jan,był bratem Stanisława Witkiewicza.
Studia i działalność polityczna
Ukończył Gimnazjum Realne w Mińsku Litewskim.W 1899 roku rozpoczął studia na Politechnice Warszawskiej,rok później przeniósł się na Politechnikę Lwowską,a w 1901 roku na Politechnikę w Monachium,gdzie w 1904 r.zakończył studia.Jako uczeń i student należał do tajnych organizacji,m.in.koła studenckiego na Politechnice Lwowskiej prowadzonego przez założycieli PPS Witolda Jodkę oraz Bolesława Miklaszewskiego,co,jak wspomina w swoim życiorysie,ugruntowało jego socjalistyczne przekonania.W Monachium należał do stowarzyszenia lewicowego Polonia oraz do Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich.Utrzymywał tam kontakty z Julianem Marchlewskim oraz Adolfem Warskim.W latach 1902-1903 był delegatem na zjazd Młodzieży Postępowej w Zurychu.Za tę działalność został aresztowany w czasie demonstracji pierwszomajowej w 1900 roku po bitwie pod"Sans-Souci"(kawiarnia w al.Jerozolimskich) i znalazł się w carskim więzieniu.W 1905 roku w Warszawie współtworzył Związek Ludowy.W 1906 roku został aresztowany.Osadzony był w areszcie śledczym przy ul.Daniłowiczowskiej oraz w Pawiaku.W następnym roku został zwolniony za kaucją.Po osądzeniu przez sąd wojenny musiał stawiać się co miesiąc na posterunku,co spowodowało odsunięcie się od organizacji.
Działalność zawodowa
W latach 1904-1905 współpracował w Zakopanem ze stryjem Stanisławem Witkiewiczem(m.in.budowa domu dla ojca willa Witkiewiczówka wg projektu z roku 1903).W 1905 r.został zaproszony do Nałęczowa przez Stefana Żeromskiego,gdzie w tym samym roku zbudował letni dom studio do pracy nazwany Chatą,a w następnym Ochronkę przedszkole im.Adama Żeromskiego,która była pierwszym murowanym budynkiem zaprojektowanym przez tego architekta.Oba budynki zaprojektowane były w stylu zakopiańskim.Zaprzyjaźnił się tam z pisarzem oraz z Edwardem Abramowskim.W okolicach Nałęczowa w tych latach zaprojektował również Ochronkę przy dworze w Czesławicach,murowaną willę adwokata Łypacewicza w Nałęczowie oraz budynek Szkoły Przemysłu Ludowego.Od 1906 roku był członkiem Stowarzyszenia Techników,od 1907 roku Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości oraz Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.W 1908 r.ożenił się z córką Oktawii Żeromskiej Henryką Rodkiewiczówną,pasierbicą Żeromskiego.W 1909 roku wstąpił w szeregi Koła Architektów.Na przełomie lat 1908/1909 po raz pierwszy bierze udział w konkursie architektonicznym,który wygrywa.W związku z tym zaprojektował Wzorową Zagrodę Chłopską oraz Dom Sztuki na wystawę plastyki polskiej w Częstochowie.Od 1911 roku był autorem prac konserwatorskich m.in.Zbioru Ariańskiego w Wojciechowie oraz Pałacu Leszczyńskich w Krasnobrodzie.W latach 1912-1913 zaprojektował pierwszą w Polsce fabrykę eternitu w Lublinie.W 1915 r.w czasie I wojny światowej został aresztowany i osadzony w więzieniu na Zamku w Lublinie,a następnie wysłany do moskiewskich Butyrek.Zwolniony za kaucją,został wysłany do Mińska,gdzie mieścił się sąd wojenny.Przez trzy lata prowadził tam szkołę zawodową dla dzieci wygnańców.Projektował tam budynki,meble,oraz nadzorował prace konserwatorskie i rekonstrukcyjne nad mińskimi zabytkami.Należał również do organizacji partyjnej Związek Demokratyczny.W 1918 r.został zwolniony i powrócił do rodziny do Nałęczowa.Tam zaprojektował i zbudował wiele obiektów:willa Brzozy,Apteka,Szkoła Rzemiosł Budowlanych,Mauzoleum Adama,willa na ulicy Poniatowskiego i pomnik w Parku Zdrojowym.Szkołę Rzemiosł Budowlanych w 1919 r.przeniósł do Kazimierza Dolnego prowadząc ją częściowo z własnych funduszy oraz korzystając z pomocy szwajcarskiego Czerwonego Krzyża.Oprócz szkoły,zbudował także w Kazimierzu:Dom Kifnerów,Dom Potworowskich,Łaźnie Miejskie,odbudował i konserwował Kamienicę Celejowską i Kamienice Przybyłów oraz opracowywał plany zabudowy miasta.W 1925 r.przeniósł się do Warszawy,gdzie od 1918 r.projektował i od 1925 r.budował Szkołę Główną Handlową.Kolejne jego projekty i realizacje to:Sanatorium dla Dzieci w Zakopanem,Sanatorium w Rabsztynie,Szkoła Rodzin Wojskowych w Warszawie,Prewentorium dla Dzieci w Otwocku i wiele innych.W 1930 r.w konkursie na projekt Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie zdobył jedną z trzech równorzędnych pierwszych nagród.W zakresie działalności konserwatorskich zajmował się,m.in.zabezpieczaniem konstrukcji w kościołach:w Lądzie nad Wartą,w Kościelnej Wsi,w Belsku i Tumie koło Łęczycy oraz odbudową pałacu w Otwocku Wielkim.Według projektu Jana Koszczyca Witkiewicza,w latach 1935-1938 został wybudowany w Błędowie w stylu zakopiańskim,Kościół św.Prokopa Opata.Zaprojektował również Wojewódzki Szpital Chorób Płuc w Jaroszowcu.II wojnę światową spędził w okolicach Warszawy,a po jej zakończeniu mieszkał u córki w Warszawie,gdzie zm.26 października 1958.Odznaczony m.in.Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski(1929 r.) i Złotym Krzyżem Zasługi(po raz drugi w 1947 r.)