Franciszek Barda

Ur.21 sierpnia 1880 w Mszanie Dolnej,zm.13 listopada 1964 w Przemyślu polski biskup rzymskokatolicki,doktor teologii,rektor seminarium duchownego w Krakowie w latach 1930–1931,biskup pomocniczy przemyski w latach 1931–1933,biskup diecezjalny przemyski w latach 1934–1964.
Życiorys
Urodził się 21 sierpnia 1880 w Mszanie Dolnej.W latach 1892–1900 był wychowankiem małego seminarium duchownego w Krakowie.W tym czasie kształcił się w Gimnazjum im.Jana III Sobieskiego i Gimnazjum św.Anny w Krakowie.W 1900 r.złożył świadectwo dojrzałości.Następnie odbył studia w seminarium duchownym w Krakowie i na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.Na kapłana został wyświęcony 26 lipca 1904 w Krakowie przez kardynała Jana Puzynę.Od 1903 r.kontynuował studia na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie,które ukończył w 1907 r.uzyskaniem doktoratu z teologii.Powróciwszy do Krakowa,został wikariuszem w parafii św.Anny.Pracował jako prefekt w Gimnazjum św.Anny i w Państwowym Gimnazjum Żeńskim w Krakowie.W latach 1910–1914 był prefektem i wice rektorem krakowskiego seminarium duchowego,a od 1919 do 1922 r.profesorem teologii moralnej w seminarium duchownym w Poznaniu.Od 1925 do 1928 r.piastował stanowisko rektora Instytutu Polskiego w Rzymie,a w latach 1930–1931 sprawował urząd rektora krakowskiego seminarium.10 lipca 1931 papież Pius XI mianował go biskupem pomocniczym diecezji przemyskiej ze stolicą tytularną Medea.Święcenia biskupie otrzymał 30 sierpnia 1931 w katedrze w Przemyślu.Konsekrował go miejscowy biskup diecezjalny Anatol Nowak w asyście Edwarda Komara,biskupa pomocniczego tarnowskiego i Stanisława Rosponda,biskupa pomocniczego krakowskiego.Po śmierci biskupa Anatola Nowaka,5 kwietnia 1933 został wybrany wikariuszem kapitulnym diecezji,a 25 listopada 1933 prekonizowany biskupem diecezjalnym.21 stycznia 1934 objął rządy w diecezji.W 1936 r.przeprowadził kongres eucharystyczny,w którym uczestniczyło 100000 wiernych,a w 1955 r.synod,na którym skodyfikowano prawo diecezjalne.Erygował około 100 nowych parafii,których kościoły zostały założone głównie w opuszczonych cerkwiach greckokatolickich.Utworzył Instytut Wyższej Kultury Religijnej w Przemyślu i Katolicki Uniwersytet Ludowy w Ujeznej.Powołał diecezjalną Caritas,wspierał rozwój Akcji Katolickiej,wzniósł Dom Katolicki w Przemyślu.Przed wojną nie brał udziału w działalności politycznej.Pod koniec lat 30.działał na rzecz uspokojenia radykalnych nastrojów środowisk wiejskich i organizacji młodzieżowych.Podczas okupacji niemieckiej zachował nieugiętą postawę.W okresie powojennym władze komunistyczne uznały go za niebezpiecznego przeciwnika ustroju i ZSRR.W Episkopacie Polskim był członkiem Komisji do Spraw Społecznych oraz Fundacji i Zakładów Opiekuńczych,po wojnie zasiadał w Komisji Głównej.Był uczestnikiem pierwszej części soboru watykańskiego II.Konsekrował biskupów pomocniczych przemyskich:Wojciecha Tomakę(1934 r.)Stanisława Jakiela(1957 r.) i Bolesława Taborskiego(1964 r.)a także biskupa Bolesława Kominka(1954 r.).Był współ konsekratorem podczas sakry biskupa pomocniczego tarnowskiego Michała Blecharczyka(1958 r.)biskupa pomocniczego krakowskiego Juliana Groblickiego(1960 r.) i biskupa diecezjalnego tarnowskiego Jerzego Ablewicza(1962 r.)Zmarł 13 listopada 1964 w Przemyślu.16 listopada 1964 został pochowany w podziemiach miejscowej katedry.
Odznaczenia
W 1937 r.„za wybitne zasługi na polu pracy społecznej”został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.