Gustaw Manitius

Ur.7 lutego 1880 w Konstantynowie Łódzkim zm.prawdopodobnie 28/29 stycznia 1940 w Poznaniu,duchowny ewangelicko-augsburski,organizator polskiego życia ewangelickiego w Wielkopolsce i na Pomorzu,senior diecezji wielkopolskiej,męczennik II wojny światowej.Był synem pastora ks.Zygmunta Ottona Manitiusa i Zofii z d.Ehlert oraz wnukiem ks.Karola Gustawa Manitiusa,generalnego superintendenta Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Warszawie.Po ukończeniu gimnazjum w Łodzi,w latach 1901-1906 studiował teologię na uniwersytecie w Dorpacie,gdzie był współzałożycielem Koła Teologów Polskich.Ordynowany na duchownego 10 lutego 1907 w Warszawie.Był kolejno wikariuszem w parafii Świętej Trójcy w Łodzi(1907-1909),w Lipnie,Osówce(w 1909 r.) i następnie w parafii ewangelicko-augsburskiej w Zduńskiej Woli,gdzie w 1910 r.został mianowany administratorem,a w 1911 r.został wybrany proboszczem.Podlegał mu filialny zbór w Łasku,zaś w latach 1920-1922 dodatkowo zarządzał parafią w Wieluniu.Podczas I wojny światowej organizował pomoc dla społeczeństwa miasta i współdziałał w procesie polonizacji szkolnictwa,wykładając religię ewangelicką i historię w gimnazjum im.Kazimierza Wielkiego.Zaangażowany w życie lokalne,jako radny miejski należał do inicjatorów niezrealizowanego projektu budowy linii tramwajowej do Łodzi.W 1923 r.został poświęcony parafialny dom starców.Został wybrany proboszczem polskiego zboru ewangelicko-augsburskiego(od 1937 r.parafii)w Poznaniu,który objął 31 października 1924.Nabożeństwa były odprawiane w kościele staroluterańskim.W 1925 r.współdziałał w organizowaniu filialnego zboru w Lesznie.W latach 1924-1929 wchodził w skład komitetu redakcyjnego tygodnika"Głos Ewangelicki"wydawanego w Warszawie.Od końca lat 20.XX w.był seniorem diecezji poznańsko-pomorskiej zwierzchnikiem polskich parafii ewangelickich w województwach poznańskim i pomorskim,w 1931 r.był współzałożycielem zboru w Gdyni.Okresowo pełnił funkcje administratora polskich zborów w Bydgoszczy i w Toruniu,a w 1939 r.zboru Ostrzeszów-Pawłów.W 1937 r.został seniorem nowo powstałej diecezji wielkopolskiej i członkiem synodu.Mieszkał przy ul.Siemiradzkiego 8(obecnie nr 7).W czasie jego urzędowania ewangelickimi kapelanami wojskowymi w Poznaniu byli ks.Józef Mamica,a następnie ks.Karol Świtalski.Podczas II wojny światowej 9 października 1939 został aresztowany przez gestapo wraz z innymi działaczami Polskiego Związku Zachodniego w Poznaniu i osadzony w więzieniu przy ul.Młyńskiej,a od grudnia w Forcie VII,gdzie został zamordowany przez pijanych strażników prawdopodobnie w nocy 28/29 stycznia 1940.Miejsce pochówku pozostaje nieznane może to być mogiła zbiorowa na Cmentarzu Górczyńskim w Poznaniu,gdzie grzebano bezimienne ofiary tego miejsca kaźni.Był żonaty z Marią z d.Kleindienst(zm.1966 r.w Gdańsku),córką pastora w Płocku.Mieli synów:Jana(1911-1996,profesor AGH w Krakowie);Leona(ur.1914 r.) i Zdzisława(1922-1986,docent Politechniki Gdańskiej).W Poznaniu został uczczony w 1953 r.poprzez umieszczenie tablicy pamiątkowej w kaplicy ewangelicko-augsburskiej(obecnie w nowym kościele Łaski Bożej przy ul.Obozowej)oraz w 2000 r.poprzez nadanie jego imienia parkowi przy ul.Grunwaldzkiej,gdzie ponadto w 2002 r.został odsłonięty głaz pamiątkowy zaprojektowany przez prof.Władysława Wróblewskiego.