Biografia
Był synem Jana(1764-1840),przybocznego lekarza króla Stanisława Augusta Poniatowskiego(król zmarł na jego rękach) i Zofii z Zienkiewiczów.Pierwsze nauki pobierał u pijarów,w latach 1826-1827 studiował na wydziale chemicznym Szkoły Przygotowawczej do Instytutu Politechnicznego w Warszawie;uczęszczał także na kursy prawa i literatury w Uniwersytecie Warszawskim(m.in.wykłady Ludwika Osińskiego i Kazimierza Brodzińskiego),poświęcając czas wolny od nauki na podróże po kraju,zbieranie i zgłębianie literatury ludowej.Nie ukończył formalnych studiów wyższych,już w 1827 r.rozpoczynając pracę dziennikarską(w"Dzienniku Warszawskim").W latach 1827-1830 odbył wiele podróży krajoznawczo-folklorystycznych.Wziął udział w konkursie ogłoszonym przez Warszawskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk na"rozprawę o zwyczajach,obyczajach,podaniach i pieśniach i przysłowiach ludowych"(1828 r.)zgromadził bogaty materiał,ale ostatecznie konkurs anulowano praca Wójcickiego była jedyną zgłoszoną.W 1830 r.wykorzystując swoje badania,ogłosił 3-tomowe Przysłowia narodowe.Uczestniczył jako żołnierz w powstaniu listopadowym,pod Grochowem odniósł ranny,służbę ukończył w stopniu majora.Wydał w tym czasie Pamiętnik Kilińskiego a także śpiewniki patriotyczne.Po upadku powstania schronił się w Prusach Wschodnich wraz z korpusem gen.Rybińskiego.Potem osiadł w Galicji,gdzie nawiązał kontakt z lwowskimi literatami i brał udział w przygotowywaniu Ziewonii.W 1834 r.powrócił do Królestwa Polskiego,był krótko więziony,następnie pracował jako dzierżawca dóbr ziemskich.Po poniesieniu dużych strat w efekcie wylewu Wisły osiadł na stałe w Warszawie w 1845 r.Utrzymanie zapewniał sobie dochodami z posad rządowych głównego archiwisty i bibliotekarza Senatu,następnie dyrektora Drukarni Komisji Rządowej Sprawiedliwości i redaktora"Dziennika Praw".Zajęcia te pozostawiały mu sporo czasu,który pożytkował na pracę wydawniczą i literacką.W 1848 r.został członkiem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego,zaś w 1860 r.Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.W 1859 r.wszedł do redakcji Encyklopedii powszechnej Orgelbranda.15 maja 1876 obchodził jubileusz 50-lecia działalności literackiej.Zmarł w 1879 r.Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.
Twórczość literacka
Wóycicki debiutował w 1826 r.w„Rozmaitościach Warszawskich”objaśnieniami przysłów polskich.Był członkiem redakcji(potem redaktorem naczelnym)"Biblioteki Warszawskiej",inicjatorem wydawania czasopisma"Kłosy",współpracownikiem czasopism„Przegląd Naukowy”,„Bluszcz”,„Tygodnik Ilustrowany”,redaktorem i autorem wielu haseł w Encyklopedii powszechnej Samuela Orgelbranda.Wydawał znane pisma zbiorowe Album warszawskie i Album literackie.Zainicjował Bibliotekę Starożytnych Pisarzy Polskich,zawierającą dokumenty,listy,pamiętniki i utwory z XVI-XVII w.W swoich pamiętnikach utrwalał zachowania określonych grup społecznych(mieszkańcy Warszawy,artyści,studenci,literaci).Publikował je pod koniec życia,jednak dotyczyły głównie czasów przed powstaniem listopadowym.Oprócz własnych wspomnień korzystał z innych źródeł,zbliżając się miejscami do eseju socjologicznego lub gawędy historycznej.W pamiętnikach skupiał się bardziej na wielostronnym obrazie rodzinnego miasta niż na jednostkowym punkcie widzenia.
Najbardziej znanymi dziełami Wójcickiego były:
- Kurpie,powieść historyczna
- Klechdy starożytne,podania i powieści ludu polskiego i Rusi
- Pamiętnik dziecka Warszawy
- Warszawa i jej społeczność w początku naszego stulecia
- Cmentarz Powązkowski pod Warszawą
Był wraz z żoną Anną z Magnuszewskich aktywnym uczestnikiem życia towarzyskiego Warszawy.Spotkał się z życzliwością warszawskiego środowiska literackiego, kiedy w 1861 r.po konflikcie z margrabią Wielopolskim utracił posady rządowe i źródła dochodu.Literaci ofiarowali Wójcickiemu Księgę zbiorową,wydaną bezpłatnie przez drukarzy i sprzedawaną przez księgarzy bez marży w kilku tysiącach egzemplarzy.Wydarzenie to było rzadkim przykładem solidarności środowiska literackiego w Królestwie Kongresowym.Wkrótce pisarz odzyskał równowagę finansową dzięki stanowisku prezesa Komitetu Właścicieli Listów Zastawnych przy Towarzystwie Kredytowym Ziemskim.W jego salonie spotykali się przedstawiciele środowisk kulturalnych,literackich i naukowych.
Spotkania te Paulina Wilkońska,autorka pamiętników obejmujących lata 40.XIX wieku,wspomina następująco:
Wszyscy literaci,ktokolwiek by co napisał,znakomici,znani i nieznani wszyscy najpierwej w progi pana Kazimierza przychodzą.
Prace
Oprócz licznych prac rozproszonych po rozmaitych czasopismach i wydawnictwach zbiorowych warszawskich,krakowskich,lwowskich,wileńskich i poznańskich,wydał oddzielnie:
- Gawędy i obrazy
- Zarysy domowe
- Przysłowia Narodowe(3 t.Warszawa,1830 r.)
- Pamiętniki Jana Kilińskiego(Warszawa,1830 r.)
- Pieśni ojczyste(1830 r.)
- Guślarz Gwardii Honorowej(1830 r.)
- Kurpie,powieść historyczna(2 t.Lwów,1834 r.)
- Pieśni ludu Białochrobatów,Mazurów i Rusi z nad Bugu(2 t.Warszawa,1836 r.)
- Klechdy starożytne,podania i powieści ludu polskiego i Rusi(2 t.Warszawa,1837 r.2 wyd.z ilustracjami,1876 r.)
- Starożytne przypowieści z XV,XVI i XVII wieku(1836 r.)
- Stare gawędy i obrazy(4 t.1840 r.)
- Teatr starożytny w Polsce(2 t.1840 r.)
- Zarysy domowe(4 t.1842 r.)
- Biblioteka starożytnych pisarzów polskich(6 t.1843-1844)
- Obrazy starodawne(2 tomy,1843 r.)
- Historia literatury polskiej w zarysach(4 t.1845 r.2 wyd.1860 r.)
- Domowe powiastki i wizerunki(2 t.1846 r.)
- Pamiętniki do panowania Zygmunta III,Władysława IV i Jana Kazimierza(2 t.1846 r.)
- Statuta polskie króla Kazimierza,w Wiślicy ułożone(1847 r.)
- Jan Stefan Wydżga i jego pamiętnik(1852 r.)
- Życiorysy znakomitych ludzi(2 t.1850 r.)
- Latopisiec,albo kronika Joachima Jerlicza(3 t.Petersburg,1853 r.)
- Domowe powieści(2 t.Mohylew,1853 r.)
- Cmentarz Powązkowski pod Warszawą(3 t.Warszawa,1855-1857,reprint 1970 r.)
- Archiwum domowe(1856 r.)
- Mazowieckie powiastki(1858 r.)
- Silva Rerum,Staropolskie powieści(2 t.Wilno,1862 r.)
- Amerykanin(Poznań,1839 r.)
- Szkice historyczne(Kraków,1869 r.)
- Niewiasta polska w początkach bieżącego stulecia(Warszawa,1875 r.)
- prace zbiorowe Albumy Warszawskie(1845 r.) i Albumy literackie(2 t.1848-1849)
- szereg obrazów pamiętnikowej formy z życia towarzystwa warszawskiego przed 1820 r.jak:
- Ostatni klasyk(Warszawa,1872 r.)
- Kawa literacka w Warszawie(1873 r.)
- Fryderyk hrabia Skarbek(1873 r.)
- Pamiętniki dziecka Warszawy i inne wspomnienia warszawskie
- Warszawa i jej społeczność w początkach naszego stulecia(1875 r.)
- Z rodzinnej zagrody(1877 r.)
- Pokój dziadunia(1878 r.)
- Społeczność Warszawy w początkach naszego stulecia,1800 do 1830(1878 r.)
- Literatura polska w zarysach dla młodzieży(1879 r.) i in.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz