środa, 7 września 2016

Elektrociepłownia Szombierki

Elektrociepłownia znajdująca się w Bytomiu,dzielnicy Szombierki.Wraz z Elektrociepłownią Miechowice tworzy Zespół Elektrociepłowni Bytom.Obiekt znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.

Historia
Budowę Elektrociepłowni Szombierki rozpoczęto po zakończeniu I wojny światowej.Inwestorem była niemiecka spółka Schaffgotsch Bergwerksgesellschaft GmbH należąca wówczas do Joanny Gryzik głównej spadkobierczyni majątku po Karolu Goduli i jej męża Hansa Ulryka Schaffgotscha.Początkowo miała to być fabryka materiałów wybuchowych,jednak ostatecznie postawione już budynki zaadaptowano do funkcji elektrowni.Obiekt zlokalizowano pomiędzy torami tworzącymi wspólnie kształt trójkąta.W przypadku obrony elektrowni,miały tam stanąć pociągi pancerne,które miały utrudnić zdobycie strategicznego obiektu.Cały kompleks budynków zaprojektowali sławni architekci,Georg i Emil Zillmannowie.W obiekcie znajdują się także lampy projektu Petra Berensa.Zakład otwarto 29 listopada 1920.Pierwszymi urządzeniami,które rozpoczęły pracę,były cztery kotły typu Babcock i turbozespół WUMAG o mocy 12,8 MW.W następnych latach uruchomiono 19 kotłów typu Steinmiller,Babcock-Wilcox i Babcock,a także cztery turbozespoły WUMAG i GMA WUMAG.W 1925 roku na wieży elektrowni zamontowano czterostronny zegar marki Siemens und Halske,sprzężony z 54 zegarami działającymi w zakładzie.Podczas najlepszego okresu w historii„Szombierek”ok.1930 r.w zakładzie pracowało ponad 900 osób.Była to wówczas jedna z największych elektrowni w Europie.W 1937 roku wzniesiono najwyższy z trzech kominów elektrowni o wysokości 120 metrów,natomiast w latach 1939–1944 osiągnęła maksymalną moc 100 MW.Elektrownia Szombierki była jednym z pierwszych zakładów,które po wkroczeniu Armii Czerwonej do Bytomia w 1945 r.rozpoczęły działalność.Jest to zasługa pracowników,którzy pomimo ewakuacji większości kierownictwa doprowadzili do rozruchu.W tym samym roku oddziały Armii Czerwonej zdemontowały część urządzeń i wywiozły je w głąb Rosji.Trafiły tam trzy kotły,jeden turbozespół i dwa transformatory sprzęgłowe.15 maja 1945 roku zakład został przekazany władzom polskim.Zostały w nim cztery turbozespoły i 20 kotłów,co pozwalało na osiągnięcie mocy 70 MW.W latach 1947–1948 zamontowano 3 kotły typu La Mont oraz dwa turbozespoły typu Skoda-35 MW i I Brneńska.Dzięki temu w 1955 roku osiągnięto moc 108 MW.„Szombierki”były wtedy jedną z największych elektrowni w kraju.W latach siedemdziesiątych przekształcono„Szombierki”z zawodowej elektrowni kondensacyjnej w elektrociepłownię.W związku z tym rozbudowano technologiczne układy ciepłownicze,oddano do użytku m.in.wymienniki ciepła,rurociągi magistrali„północnej” i „południowej”.W 1974 roku uruchomiono kocioł wodny WR-25 i poszerzono układ wymienników ciepła do mocy 106 MW(ostatecznie 158 MW).W 1987 roku doprowadzono do Zakładów Gumowych Górnictwa w Łagiewnikach specjalny rurociąg,za pomocą którego dostarczane jest ciepło w postaci pary.W 1992 roku wycofano stare kotły rusztowe z okresu międzywojennego i uruchomiono nowy kocioł OR-32.
Teraźniejszość i przyszłość
Obecnie Elektrociepłownia Szombierki produkuje ciepło w okresie letnim,gdy prowadzone są remonty w Elektrociepłowni Miechowice,okresach szczytu i w przypadkach awarii.Na dzień dzisiejszy zakład dysponuje dwoma kotłami:WR-25 i OR-32.ZEC Bytom S.A.sukcesywnie wycofuje produkcje z Szombierek.Dzięki planom spółki związanych z zakładem,kompleks budynków elektrociepłowni stał się sceną przeróżnych wydarzeń kulturalnych.W największej hali„Szombierek”odbyły się m.in.Międzynarodowa Konferencja Tańca Współczesnego,Gala Mozartowska,Festiwal Teatromania i Festiwal Sztuki Wysokiej.Dzięki imprezom zorganizowanym w zakładzie,ZEC Bytom S.A.22 listopada 2006 roku otrzymał nagrodę Arts&Business Award w kategorii małe i średnie przedsiębiorstwa.Z racji wycofywania produkcji z zakładu,pojawił się problem wykorzystania unikatowego na skalę światową kompleksu budynków.ZEC Bytom S.A.planuje przekształcić Elektrociepłownię Szombierki w dynamiczne centrum kulturalne połączone z pasażem handlowym,centrum kongresowym,powierzchniami wystawienniczymi oraz średniej klasy hotelem.W tym celu podpisano list intencyjny z Urzędem Miejskim w Bytomiu,na mocy którego będą poczynione starania o przyznanie funduszy na adaptacje obiektu do nowej funkcji z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007–2013.W tym samym czasie prowadzone są również rozmowy z prywatnymi inwestorami.
Dane techniczne
  • 2 kotły energetyczne
  • 1 turbozespół o mocy 8,8 MW
  • 1 kocioł ciepłowniczy o mocy 29 MW
Elektrociepłownia Szombierki jest obecnie źródłem rezerwowo-szczytowym systemu ciepłowniczego Bytomia.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz