Stanisław Stomma

Ur.18 stycznia 1908 w Szacunach k.Kiejdan,zm.21 lipca 2005 w Warszawie polski prawnik,specjalista w zakresie prawa karnego,publicysta i polityk,poseł na Sejm PRL w latach 1957–1976(II,III,IV,V i VI kadencji),senator I kadencji.Kawaler Orderu Orła Białego.

Życiorys
Studiował prawo na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie(1928–1932)oraz we Francji(1938–1939).W 1937 r.uzyskał stopień naukowy doktora,a w 1947 r.doktora habilitowanego.Przed wojną pracował w„Głosie Narodu”,wydawanym przez archidiecezję krakowską.Po 1939 r.twierdził,że ziemie wschodnie,z których pochodził,są dla Polski stracone,a dominacja radziecka jest faktem,który będzie trwał długo.Po wojnie został zatrudniony w Katedrze Prawa Karnego UJ,w 1950 r.z powodów politycznych usunięto go z tej uczelni.Znalazł się wśród współzałożycieli i objął funkcję redaktora naczelnego(1946–1953)miesięcznika„Znak”.Od 1946 r.był też członkiem redakcji„Tygodnika Powszechnego”.W 1950 r.podpisał list Komisji Intelektualistów i Działaczy Katolickich do intelektualistów francuskich,wyrażający solidarność i propozycję współpracy.W 1956 r.zakładał,a następnie przez wiele lat działał jako członek zwyczajny i honorowy warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej.W 1956 r.powrócił na UJ,rok później został posłem na Sejm PRL.W 1965 r.wybrany do Sejmu PRL z listy Frontu Jedności Narodu.W 1968 r.wraz z czterema innymi członkami Koła Poselskiego Znak złożył do prezydium Sejmu interpelację do premiera Józefa Cyrankiewicza w obronie represjonowanych studentów Uniwersytetu Warszawskiego.Był jednym z inicjatorów i architektów polsko-niemieckiego porozumienia i pojednania zgodnie z własnymi poglądami,że w dłuższym czasie nie istnieje fatalizm wrogości,a konflikt obu narodów szkodzi im samym.W 1969 r.został pierwszym Polakiem oficjalnie przyjętym przez prezydenta RFN,w 1988 r.otrzymał Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN.W 1976 r.jako jedyny z posłów nie głosował za zmianami(wstrzymał się)w Konstytucji(w art.1.pojawiło się zdanie:Polska Rzeczpospolita Ludowa jest państwem socjalistycznym,art.2 mówił,że PZPR jest przewodnią siłą polityczną społeczeństwa,a art.6 głosił,że PRL umacnia przyjaźń i współpracę ze Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich...)Postawa ta oznaczała wykluczenie go z grona kandydatów do Sejmu kolejnej kadencji.W latach 1981–1984 przewodniczył Prymasowskiej Radzie Społecznej.Był współzałożycielem i przewodniczącym Klubu Myśli Politycznej„Dziekania(1985–1989).Uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu po stronie opozycyjnej.4 lipca 1989 jako marszałek senior przewodniczył inauguracyjnemu posiedzeniu Senatu I kadencji.Później działał w Forum Prawicy Demokratycznej,Unii Demokratycznej i Unii Wolności.Uroczystości pogrzebowe Stanisława Stommy odbyły się 27 lipca 2005 w warszawskiej archikatedrze.Został pochowany na cmentarzu leśnym w Laskach.Ojciec etnologa Ludwika Stommy.
Odznaczenia i wyróżnienia
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski(1964 r.)Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski(1969 r.)odznaczeniem Das Grosse Verdienstkrenz(Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN,1988 r.)Orderem Orła Białego(1994 r.) i tytułem doktora honoris causa UJ(2000 r.)