Franciszek Bunsch

Ur.9 sierpnia 1926 w Bielsku polski malarz i grafik,przedstawiciel krakowskiej szkoły grafiki warsztatowej,specjalizuje się w metaforycznej wizji rzeczywistości.Wieloletni wykładowca i profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.Syn malarza Adama Bunscha,młodszy brat scenografa Alego Bunscha.

Życiorys
W roku 1938 rozpoczął naukę w gimnazjum w Bielsku,przerwaną wkrótce przez wybuch II wojny światowej.Podczas okupacji niemieckiej uczył się w Kunstgewerbeschule w Krakowie(Szkole Rzemiosła Artystycznego,plastycznej szkole zawodowej opartej nieoficjalnie na ograniczonym programie ASP,zamkniętej na początku 1943 r.)Zaraz po wojnie studiował malarstwo u prof.Eugeniusza Eibischa i grafikę pod kierunkiem profesorów Andrzeja Jurkiewicza,Ludwika Gardowskiego i Konrada Srzednickiego w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie(1945-1949),następnie odbył dwuletni staż w Akademie Výtvarných Umění w Pradze(1950-1951).Dyplom uzyskał w roku 1955.W 1952 r.został asystentem prof.Ludwika Gardowskiego w pracowni drzeworytu w ASP w Krakowie.Po odejściu profesora na emeryturę w roku 1965 objął samodzielnie prowadzenie pracowni(w 1990 r.otrzymał tytuł profesora zwyczajnego),aż do czasu przejścia na emeryturę w roku 1996.Na uczelni pełnił różne funkcje programowe i organizacyjne,w tym dwukrotnie funkcję prorektora w latach 1972-1975 i 1984-1987.Od roku 1951 bierze udział w wystawach ogólnopolskich,regionalnych oraz w wystawach grafiki polskiej za granicą m.in.w Belgii,Holandii,ZSRR oraz Rosji,Danii,Norwegii,NRD,na Kubie i Węgrzech,w Austrii,Czechosłowacji,Wenezueli,Urugwaju,Meksyku,Jugosławii,Bułgarii,Szwecji,Szwajcarii,Turcji,Japonii,Finlandii,Algierii,Tunezji,Islandii,Hiszpanii,Francji,Niemczech,Kanadzie i USA.Pokazał także ponad 30 wystaw indywidualnych,stając się jednym z cenionych reprezentantów nurtu metaforycznego grafiki warsztatowej,wykonywanej w tradycyjnych technikach.Punktem wyjścia dla jego twórczości graficznej bywały często dzieła i motywy literackie,jednak swobodna inspiracja materią literacką("Wejście do piekieł","Otchłań")prowadziła do przedstawienia własnej,onirycznej wizji("Motyl II",cykl"Wyspy",a także"Brama raju","Wędrowiec"czy"Monument"),w której można dostrzec również nawiązanie do surrealizmu("Ogrodnik","Opowieść","Uskrzydlony","Animal").Zajmował się również ilustracją książkową oraz opracowaniem graficznym wydawnictw,przygotowując takie pozycje,jak:m.in.cykle drzeworytów do J.de la Madelène"Pan na Piaskowym Zamku"(II nagroda na II Ogólnopolskiej Wystawie Książki i Ilustracji,Warszawa 1955 r.)oraz Ballad i romansów A.Mickiewicza(wyróżnienie na Ogólnopolskim Konkursie na ilustracje do dzieł Adama Mickiewicza,Warszawa 1956 r.)T.Kudlińskiego"Maska i oblicze teatru"(1963 r.wraz z żoną,malarką Krystyną Bunsch-Gruchalską),a także ilustrując trylogię antyczną"Olimpias","Parmenion","Aleksander"K.Bunscha.W latach 1960-1980 zaprojektował serie kart do gry,wydawane w wielkich nakładach przez Krakowskie Zakłady Wyrobów Papierowych(obecnie Fabryka Kart Trefl-Kraków),które następnie weszły do kanonu polskich wzorów kart.Uprawia jednocześnie sztukę ekslibrisu uczestnicząc w licznych wystawach(m.in.I nagroda na VII Międzynarodowym Przeglądzie Ekslibrisu im.P.Stellera w Katowicach w roku 2010),a także realizuje unikatowe książki autorskie,m.in."Oko"(2006 r.)"Fragmenty"(2007 r.)"Cisza"(2007 r.)"Motyle"(2008 r.)Jest ponadto autorem wielu publikacji o charakterze teoretycznym i podręcznikowym.W roku 1993 za wybitne zasługi dla kultury polskiej odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Najważniejsze wystawy indywidualne

• 1960 r.Kraków,BWA grafiki
• 1962 r.Szczecin,BWA grafiki
• 1966 r.Kraków,TPSP Pałac Sztuki grafiki
• 1968 r.Bratysława,Budapeszt,Praga,Sofia,Ośrodki Informacji i Kultury Polskiej
• 1970 r.Kraków,Klub Dziennikarza,Szkice z podróży tempery i rysunki
• 1974 r.Armadale(Australia)Langsam Galleries grafiki
• 1976 r.Kraków,Desa,Galeria„B"grafiki
• 1979 r.Katowice,Galeria Wydziału Grafiki ASP grafiki
• 1980 r.Zamość,BWA grafiki
• 1986 r.Kraków,BWA,Galeria„Arkady"grafiki,tempery,rysunki
• 1987 r.Lipsk(Niemcy),Ośrodek Informacji i Kultury Polskiej grafiki,tempery,rysunki.
• 1987 r.Bitterfeld(Niemcy),Ośrodek Kultury grafiki
• 1987 r.Kraków,Nowohuckie Centrum Kultury grafiki,tempery,rysunki
• 1988 r.Warszawa,Galeria TEST grafiki,tempery
• 1989 r.Lublin,Mała Galeria Grafiki grafiki
• 1989 r.Kraków,Galeria w Hotelu Forum grafiki
• 1991 r.Madryt(Hiszpania),Galeria Detursa grafiki
• 1996 r.Kraków,Wydział Grafiki ASP grafiki
• 1997 r.Lubin,Galeria Zamkowa grafiki,tempery
• 1998 r.Wrocław,Galeria Miejska grafiki,rysunki
• 1999 r.Kraków,Nowohuckie Centrum Kultury grafiki,tempery
• 2001 r.Kraków,Pałac Sztuki Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych grafiki,tempery
• 2008 r.Kraków,Galeria Jednej Książki,ASP ekslibrisy i książki autorskie
• 2013 r.Kraków,Galeria„Oko dla Sztuki”Międzynarodowe Triennale Grafiki grafiki
• 2014 r.Warszawa,Galeria Katarzyny Napiórkowskiej grafiki
• 2014 r.Wrocław,Galeria Domus grafiki
• 2015 r.Kraków,Galeria Centrum NCK,Franciszek Bunsch rysunek a grafika,Wystawa towarzysząca Międzynarodowemu Triennale Grafiki Kraków 2015 grafiki,rysunki,tempery
• 2016 r.Szczecin,Zamek Książąt Pomorskich,Galeria Północna,Sygnowano:Bunsch grafiki,rysunki,tempery
• 2016 r.Szczecin,Książnica Pomorska,Od pomysłu do projektu projektowanie kart do gry
• 2016 r.Kraków,Galeria Ekslibrisu DK Podgórze,Prof.Franciszek Bunsch ekslibrisy i małe grafiki

Prace w zbiorach

• Muzeum Narodowe w Krakowie i Warszawie
• Muzea we Wrocławiu,Bydgoszczy,Lublinie
• Biblioteka Jagiellońska
• Biblioteka Narodowa w Warszawie
• Muzeum w Skopje i w Pradze
• Muzeum Miedzi w Legnicy
• Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego

Ważniejsze opracowania i publikacje autorskie

• Dzieje nauczania grafiki w ASP w Krakowie w latach 1939-1968"Zeszyty Naukowe ASP w Krakowie",1972 r.
• Drzeworyt podręcznik techniki(część podręcznika ogólnego)"Zeszyty Naukowe ASP w Krakowie"1972 r.
• Fotografia i obraz(Widzenie fotograficzne i widzenie malarskie)"Fotografia"1984 r.nr 3 i Wyd.Wydziału Grafiki ASP,Kraków 1986 r.
• Kształcenie grafików w krakowskiej ASP(wstęp do katalogu wystawy Grafika w krakowskiej ASP),Kraków 1986 r.
• Krakowska szkoła grafiki(artykuł polemiczny),Wyd.Wydziału Grafiki ASP,Kraków 1986 r.
• Związki polskiego drzeworytu współczesnego z tradycją drzeworytu japońskiego,wykład inauguracyjny w Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie 1995 r.oraz Wyd.Wydz.Grafiki ASP,Kraków 1995 r.
• W obronie wyobraźni,[w:]Problemy współczesnej edukacji kulturalnej dzieci i młodzieży,materiały posesyjne,WSSP,Kraków 1990 r.
• Pogmatwane początki,artykuł do katalogu I Wystawa Sztuki Nowoczesnej pięćdziesiąt lat później,Galeria Starmach,Kraków 1998 r.oraz"Wiadomości ASP"2003 r.nr 25,s.7-11
• O pożytku nauki liternictwa"Wiadomości ASP"2002 r.nr 21
• Rozważania o strukturze ASP w Krakowie,s.9-10 oraz Przyszłość a tradycja,s.11"Wiadomości ASP"2004 r.nr 29
• Prof.Ludwik Gardowski wspomnienie w 40 rocznicę śmierci"Wiadomości ASP"2005 r.nr 33,s.18
• Czterdziestolecie oraz Grafika i pamięć,Stowarzyszenie Międzynarodowe Triennale Grafiki,Kraków 2006 r.s.74-76 oraz"Wiadomości ASP"2006 r.nr 36,s.5-6
• Zbiory grafiki krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych"Wiadomości ASP"2006 r.nr 36,s.22-23
• Rozdziały:Papier,s.12-13,Rycina,s.14-15,Drzeworyt,s.19-27,[w:]Grafika artystyczna podręcznik warsztatowy,Akademia Sztuk Pięknych w Poznaniu 2007 r.
• Kilka uwag o ekslibrisie oraz O książeczkach autorskich,wstęp do katalogu wystawy Franciszek Bunsch ekslibrisy,książeczki autorskie,Biblioteka Główna ASP w Krakowie 2008 r.oraz"Wiadomości ASP"2008 r.nr 14,s.11
• Na marginesie wystawy drzeworytu polskiego,[w:]Wielość w jedności Drzeworyt polski po 1900 roku.Materiały z sesji naukowej,Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy 2009 r.s.15-19
• Na marginesie wystawy,wstęp do katalogu Franciszek Bunsch wystawa grafiki,Galeria"Oko dla Sztuki",Kraków 2013 r.
• Powrót Odysa po latach"Wiadomości ASP"2014 r.nr 66,s.71-73
• Od pomysłu do projektu projektowanie kart do gry,[w:]Od pomysłu do projektu projektowanie kart do gry.Krystyna Bunsch-Gruchalska&Franciszek Bunsch,Szczecin 2016 r.s.3-9