środa, 23 listopada 2016

Kazimierz Ulatowski

Kazimierz Józef Ulatowski(ur.2 marca 1884 w Łeknie,zm.12 stycznia 1975 w Poznaniu polski architekt i historyk architektury,naczelnik Wydziału Szkół Zawodowych,szef Departamentu Sztuki i Kultury w Ministerstwie byłej Dzielnicy Pruskiej,dyrektor Państwowej Szkoły Przemysłu Artystycznego w Bydgoszczy,radca budowlany w Magistracie toruńskim i naczelnik Wydziału Kultury i Oświaty Zarządu Miejskiego w Toruniu,docent Politechniki Poznańskiej.
Życiorys
Urodził się 2 marca 1884 r.w Łeknie koło Wągrowca.Był synem Józefa,murarza i Stefanii z Samolińskich.Uczył się w Gimnazjum św.Marii Magdaleny w Poznaniu,gdzie w 1903 r.złożył egzamin dojrzałości.Jako gimnazjalista pisał,pod pseudonimem„Kazimierz Rdzawicz”,recenzje teatralne w Gońcu Wielkopolskim.Publikował też w Kurierze Poznańskim m.in.artykuły pt.„O potrzebie Salonu Sztuki w Poznaniu”,w którym propagował utworzenie Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych.W latach 1903-1906 studiował na Wydziale Architektury Politechniki w Berlinie-Charlottenburgu.Założył i prowadził Kółko Literackie skupiające studentów Polaków z politechniki i uniwersytetu berlińskiego.Działał również wśród Polonii berlińskiej,prowadząc tajne lekcje języka polskiego,wygłaszając odczyty w towarzystwach rzemieślniczych.Jako członek„Zet”-u uczestniczył w Zjeździe Młodzieży Polskiej w Genui,a następnie w Zurychu z gronem młodzieży składał hołd Teodorowi Tomaszowi Jeżowi.Jego działalność nie uszła uwagi policji berlińskiej.Zmuszony został do wyjazdu z Berlina.Dalsze studia kontynuował na politechnice w Stuttgarcie,gdzie w maju 1908 r.uzyskał dyplom inżyniera architekta.Praktykę zawodową odbył u Franciszka Mączyńskiego w Krakowie(1908-1910).W 1910 r.powrócił do Poznania i działał jako architekt.Czynny był w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych(wiceprezes)oraz Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk.W latach 1910-1914 wygłaszał w Towarzystwie Odczytów Ludowych im.Adama Mickiewicza odczyty z dziedziny kultury i sztuki,a także o zabytkach architektury w Wielkopolsce.Był czynnym członkiem sekcji kulturalnej poznańskiej„Straży” i tajnego Towarzystwa Obywatelskiego.W latach 1915-1917 Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych wydało trzy zeszyty„Historii gotyku i renesansu”jego autorstwa.W latach 1917-1918 służył w wojsku niemieckim.W latach 1919-1920 pracował w Ministerstwie b.Dzielnicy Pruskiej w Poznaniu,gdzie objął stanowisko naczelnika Wydziału Szkolnictwa Zawodowego i kierownika Departamentu Kultury i Sztuki.
Działalność w Bydgoszczy
W końcu 1920 r.został dyrektorem Państwowej Szkoły Przemysłu Artystycznego w Bydgoszczy i stanowisko to sprawował do końca 1923 r.Zabiegał o wysoki poziom nauczania w tej szkole.Pod jego kierownictwem zyskała ona zasłużoną renomę w kraju.Włączył się aktywnie w nurt życia kulturalnego i oświatowego miasta.Udzielał się w Organizacji Inteligencji Polskiej i bydgoskim oddziale Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych(1921-1923).W 1921 r.był jednym z inicjatorów i organizatorów Stowarzyszenia Techników Polskich w Bydgoszczy.
Działalność w Toruniu
Od lipca 1925 do maja 1939 r.pracował w Toruniu,gdzie był płatnym radcą budownictwa w Magistracie,a od 1937 r.naczelnikiem Wydziału Kultury i Oświaty w Zarządzie Miejskim.Pracował także jako decernent Archiwum,Muzeum i Książnicy Miejskiej.W roku szkolnym 1937/38,już jako emerytowany radca miejski,uczył w Państwowym Liceum Budowlanym w Toruniu.Czynnie uczestniczył także w życiu kulturalnym i społecznym miasta.Założył Oddział Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej Polskiej i był jego wieloletnim prezesem.Był jednym z aktywniejszych członków Konfraterni Artystów.Na przełomie 1927/28 r.w porozumieniu z Narodową Partią Robotniczą,założył w Toruniu Towarzystwo Narodowego Uniwersytetu i został jego prezesem.Głosił wykłady i prelekcje z zakresu sztuki.Publikował artykuły na łamach Słowa Pomorskiego,Teki Pomorskiej,Dnia Pomorskiego.W 1925 r.pod jego redakcją ukazała się„Księga Pamiątkowa Powstania Wielkopolskiego z ilustracjami”(Bydgoszcz 1925 r.)W tym wydawnictwie zamieścił również obszerny artykuł pt.„Z dziedziny zabytków artystycznych w Wielkopolsce”.
Działalność w Poznaniu
W czerwcu 1939 r.przeszedł na emeryturę i wyjechał do Poznania,gdzie pozostał do końca życia.W czasie okupacji pracował w niemieckich biurach projektowych.Po wyzwoleniu Poznania został wykładowcą historii architektury w nowo powstałej Szkole Inżynierskiej.Późnej w uczelni tej wykładał projektowanie architektoniczne i architekturę budowli przemysłowych.Od 1956 r.był docentem w Politechnice Poznańskiej.Przez szereg lat działał jako biegły sądowy.Był miłośnikiem i znawcą architektury antycznej i renesansowej.Tematowi temu poświęcił kilka publikacji.Był współzałożycielem Szkoły Sztuk Zdobniczych w Poznaniu,wiceprezesem Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania.Od 1917 r.do zgonu czynny był w Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk.Aktywnie działał w Komisjach Budownictwa i Architektury(1958-1961 przewodniczący),Nauk Technicznych,Wydziale Nauk Technicznych.W 1960 r.przeszedł na emeryturę.Zmarł 12 stycznia 1975 r.w Poznaniu.Pochowano go na miejscowym cmentarzu Jeżyckim.
Rodzina
Kazimierz Ulatowski był żonaty z Jadwigą z Zabłockich.Miał synów:Jarosława i Ziemowita oraz córkę Janinę Ewę.
Odznaczenia
Kazimierz Ulatowski został odznaczony między innymi:Medalem 10-lecia Polski Ludowej,Medalem za zasługi w rozwoju miasta Poznania(1958 r.)Złotą Honorową Odznaką PTTK(1964 r.)
Wydane książki i skrypty
  • Historia architektury powszechnej,cz.II Starożytna Grecja,skrypt powielany,PWN,Poznań 1953 r.
    • Historia architektury starożytnej Grecji,skrypt drukowany,PWN,Poznań 1957 r.
    • Historia architektury renesansu włoskiego,skrypt drukowany,PWN,Poznań 1957 r.
    • Architektura starożytnej Grecji,PWN,Warszawa-Poznań 1962 r.
    • Architektura włoskiego renesansu,PWN,1964 r.
Działalność architektoniczna
W latach 1908-1975 według projektów i pod nadzorem Kazimierza Ulatowskiego zrealizowano około 45 prac budowlanych.Większość z nich stanowią realizacje poznańskie,z których do najważniejszych należą:kamienica przy Starym Rynku 44(ob.siedziba PKO BP),domy przy ul.Słowackiego 18/19,Gąsiorowskich 5/54 i Kolejowej 55/55a,Salon Wystawowy Towarzystwa Sztuk Pięknych przy pl.Wolności 18(zburzony w czasie wojny).Po wojnie Ulatowski brał czynny udział przy odbudowie Starego Rynku w Poznaniu.Według jego projektu zrealizowano m.in.odbudowę kościoła św.Michała,przebudowa hallu Dworca Głównego w Poznaniu,plan ogólny zagospodarowania i stadion miejski w Lesznie.Powstało także kilka prac na prowincji,m.in.dwór dra Juliana Trzcińskiego w Ostrowie nad Gopłem,zakład zdrojowy w Ciechocinku,sierociniec w Grudziądzu,kościół św.Wojciecha w Starogardzie Gdańskim,kościoły w Białośliwiu,Obłużu,Kawnicach i Konarzynach oraz kaplica centralna na cmentarzu poległych w Brodnicy.Był również autorem projektu przebudowy ratusza w Ostrowie Wielkopolskim.Najważniejsze prace Ulatowskiego powstały w Toruniu.W tym mieście architekt wykonał kilkanaście projektów gmachów użyteczności publicznej,domów mieszkalnych,kościołów i pomników.Zrealizowane zostały następujące projekty:budynek Dyrekcji Lasów Państwowych(ul.Mickiewicza 9,1926-27),Kasa Chorych(ob.Miejska Przychodnia Specjalistyczna,ul.Uniwersytecka 17,1928 r.)hala wystawowa(ob.Centrum Targowe"Park",Szosa Bydgoska 3,1928 r.rozbudowana w latach 2005-06),kościół Chrystusa Króla(ul.Kościuszki 28,1929/1930),budynek Dyrekcji Dróg Wodnych(ob.Wojewódzki Szpital Obserwacyjno-Zakaźny,ul.Krasińskiego 4),dom własny(ul.Legionów 14)oraz domy przy Szosie Chełmińskiej 37 i Przy Rzeźni 33,a także pomnik poległych 63 Pułku Piechoty(zburzony w czasie wojny).Obiekty te zasadniczo reprezentują nurt uproszczonego klasycyzmu.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz