"Irydion"(dramat)

Dramat romantyczny Zygmunta Krasińskiego napisany w 1835 r.w Wiedniu,a wydany anonimowo w pierwszych dniach kwietnia 1836 r.w Paryżu.Obok"Nie-Boskiej komedii"najwybitniejszy dramat Krasińskiego,zaliczany do kanonu najwyższych i najciekawszych osiągnięć polskiej dramaturgii na równi z tragediami Słowackiego i "Dziadami"Adama Mickiewicza.Pomysł dramatu narodził się na przełomie 1832/1833 roku podczas pobytu autora w Petersburgu i powracał z rozmaitym nasileniem aż do połowy 1835 r.Proces powstawiania"Irydiona"przebiegał nieomal równolegle z pracami nad"Nie-Boską komedią"ukończoną w 1833 r.
Zarys fabuły
Akcja dramatu rozgrywa się około roku 222 n.e.w czasach panowania Heliogabala.Podstawowym motywem dramatu jest bunt Irydiona,syna Amfilocha przejrzysta aluzja do tragedii powstania listopadowego będący sprzecznością między słusznym celem,jakim jest obalenie despotyzmu,a nieszlachetną motywacją jego działań(zemsta) i środkami(podstęp,bezwzględność),które do tego celu prowadzą.Tragizm bohatera wynika z podjęcia przedwczesnych działań na rzecz ważnych idei,a także oddziaływania niszczycielskiego antycznego fatum.