Irena Kwiatkowska

Irena Kwiatkowska-Kielska(ur.17 września 1912 w Warszawie,zm.3 marca 2011 w Konstancinie-Jeziornie)polska aktorka teatralna,filmowa i telewizyjna,artystka kabaretowa.

Życiorys

Córka zecera Kryspina Stanisława Kwiatkowskiego i jego żony Marianny z Barabaszów.Absolwentka IX LO im.Klementyny Hoffmanowej w Warszawie.W 1935 r.ukończyła studia na Wydziale Aktorskim Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej,pod kierunkiem m.in.Aleksandra Zelwerowicza.Zadebiutowała w teatrze Cyrulik Warszawski,gdzie została zaproszona przez Fryderyka Jarossy'ego.Do wybuchu wojny grała w teatrach Powszechnym w Warszawie,Nowym w Poznaniu i Polskim w Katowicach.Podczas okupacji niemieckiej pracowała w kuchni ZASP-u,podejmowała się też innych prac dorywczych.Była żołnierką AK,uczestniczyła w powstaniu warszawskim.Po zakończeniu wojny,na prośbę Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego i Antoniego Bohdziewicza,wyjechała do Krakowa.Tam występowała w kabarecie Siedem Kotów,gdzie wiersze,piosenki oraz skecze dla niej pisał Gałczyński.Tutaj też w ramach Teatrzyku Zielona Gęś specjalnie dla Ireny Kwiatkowskiej stworzył postać Hermenegildy Kociubińskiej,poetki hermetyczno-sympatycznej.Od 1948 r.związana ze scenami warszawskimi.Zagrała ponad sto ról teatralnych,20 filmowych i telewizyjnych(m.in.jako matka Pawła w"Wojnie Domowej",kobieta pracująca w"Czterdziestolatku").Występowała w Kabarecie Dudek oraz Kabarecie Starszych Panów.Przez niemal 65 lat współpracowała z Polskim Radiem.Pracowała w nim jako spikerka,wzięła udział w nagraniu wielu audycji radiowych,zwłaszcza dla dzieci.Czytała im m.in.wiersze Jana Brzechwy i Juliana Tuwima(jej wykonanie„Ptasiego radia”Tuwima do dzisiaj uchodzi za jedną z najwybitniejszych interpretacji wiersza w XX wieku),kolejne odcinki"Przygód Plastusia"(Marii Kownackiej),"Przygód Tomka Sawyera"(Marka Twaina)oraz książki"Ania z Zielonego Wzgórza"(Lucy Maud Montgomery).Występowała także m.in.w"Podwieczorku przy mikrofonie".Polskie Radio nagrodziło ją Złotym i Diamentowym Mikrofonem oraz Wielkim Splendorem.Jej mężem był od 1948 r.Bolesław Kielski,spiker Polskiego Radia.Byli bezdzietni.
Śmierć i pogrzeb

Irena Kwiatkowska zmarła w Domu Aktora w Skolimowie.Pogrzeb artystki odbył się 14 marca 2011 w kościele św.Krzyża w Warszawie,gdzie mszy świętej przewodniczył ks.Wiesław Niewęgłowski,który odczytał list od metropolity warszawskiego kardynała Kazimierza Nycza.W ostatniej drodze aktorce towarzyszyła rodzina oraz licznie przybyli artyści m.in.Olgierd Łukaszewicz,Maja Komorowska,Barbara Krafftówna,Alina Janowska,Jerzy Gruza,Teresa Lipowska,Jerzy Połomski,Wojciech Młynarski,Stanisław Brejdygant,Jacek Kawalec,Jacek Bławut i inni.Obecny był również minister kultury Bogdan Zdrojewski,który wygłosił pożegnalne przemówienie.Irena Kwiatkowska pochowana została w kwaterze 189 u boku swojego męża na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Filmografia

Rok	Tytuł	Rola	Uwagi

1945 r."2 x 2 = 4"paniusia przed lustrem propagandowy,reżyseria:Antoni Bohdziewicz,Tadeusz Makarczyński

1953 r."Sprawa do załatwienia"pasażerka wagonu sypialnego komedia,reżyseria:Jan Rybkowski,Jan Fethke

1958 r."Żołnierz królowej Madagaskaru"Aniela Lemięcka komedia muzyczna,reżyseria:Jerzy Zarzycki

1959 r."Tysiąc talarów"Eulalia komedia,reżyseria:Stanisław Wohl

1961 r."Drugi człowiek"Gorzycka obyczajowy,reżyseria:Konrad Nałęcki

1962 r."I Ty zostaniesz Indianinem"redaktorka pisma„Kobieta Anioł”komedia sensacyjna,reżyseria:Konrad Nałęcki

"Klub kawalerów"swatka Dziurdziulińska komedia muzyczna,reżyseria:Jerzy Zarzycki

1963 r."Zacne grzechy"Firlejowa komedia,reżyseria:Mieczysław Waśkowski

1965–1966"Wojna domowa"Zofia Jankowska serial telewizyjny,reżyseria:Jerzy Gruza

1966 r."101 dalmatyńczyków"(film 1961 r.)

"Gęś"(polski dubbing)animowany,reżyseria:Maria Piotrowska

1967 r."Pchła Szachrajka"Pchła Szachrajka(głos)animowany,reżyseria:Zofia Ołdak

1968 r."Proszę słonia"(serial animowany)mama Pinia(głos)serial animowany,reżyseria:Piotr Paweł Lutczyn

1970 r."Dzięcioł"sanitariuszka komedia,reżyseria:Jerzy Gruza

1974–1977"Czterdziestolatek"Kobieta Pracująca serial telewizyjny,reżyseria:Jerzy Gruza

1976 r."Motylem jestem,czyli romans 40-latka"Kobieta Pracująca komedia,reżyseria:Jerzy Gruza

1978 r."Hallo Szpicbródka,czyli ostatni występ króla kasiarzy"Makowska musical,reżyseria:Janusz Rzeszewski,Mieczysław Jahoda

"Proszę słonia"mama Pinia(głos)animowany,reżyseria:Witold Giersz

1979 r."Tajemnica szyfru Marabuta"Molesta Zgrzypik,ciotka Malwinki(głos)animowany,reżyseria:Maciej Wojtyszko

1983 r."Lata dwudzieste...lata trzydzieste..."pani Aniela musical,reżyseria:Janusz Rzeszewski

1986 r."Zmiennicy"Maria Piórecka,matka Kasi serial telewizyjny,reżyseria:Stanisław Bareja

1988 r."Pan Kleks w kosmosie"kula informacyjna(głos)familijny,reżyseria:Krzysztof Gradowski

1991 r."Rozmowy kontrolowane"Lusia,ciotka Ochódzkiego komedia,reżyseria:Sylwester Chęciński

1993 r."Czterdziestolatek.20 lat później"Kobieta Pracująca(odcinki:2,7,8,12,14,15)serial telewizyjny,reżyseria:Jerzy Gruza

1993–1994"Bajki pana Bałagana"Babcia Ala serial animowany,reżyseria:Bronisław Zeman

1995 r."101 dalmatyńczyków"(film 1961 r.)animowany,reżyseria:Ewa Złotowska

2000 r."Kiedy noce robią się krótkie"(wycięty epizod)dramat,reżyseria:Mona J.Hoel

2000–2001"Graczykowie"wróżka(odcinki:34,39,40,52)serial telewizyjny,reżyseria:Krzysztof Jaroszyński

2002 r."Graczykowie,czyli Buła i spóła"wróżka(odcinek 39)serial telewizyjny,reżyseria:Krzysztof Jaroszyński

2008 r."Jeszcze nie wieczór"aktorka Irena dramat,reżyseria:Jacek Bławut

2009 r."Niania"matka Hieronima(odcinek 115)serial telewizyjny,reżyseria:Jerzy Bogajewicz

Nagrody i odznaczenia

1952 r.Dyplom Uznania Ministra Kultury i Sztuki 1953 r.Nagroda Państwowa II stopnia za działalność estradową„za wybitne osiągnięcia aktorskie w dziedzinie satyry,w szczególności w programach Teatru Satyryków i Teatru Syrena w Warszawie” 1954 r.Medal 10-lecia Polski Ludowej 1955 r.Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski 1965 r.Nagroda Przewodniczącego ds. Radia i Telewizji za wybitne osiągnięcia aktorskie w programach rozrywkowych telewizji 1967 r.Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego 1967 r.„Złota Maska”,nagroda redakcji„Expressu Wieczornego” 1968 r.„Złota Maska”,nagroda redakcji„Expressu Wieczornego” 1968 r.Laureatka plebiscytu na najpopularniejszą kobietę Warszawy 1969 r.„Złota Maska”,nagroda redakcji„Expressu Wieczornego” 1970 r.Nagroda Artystyczna Miasta Warszawy 1971 r.„Złota Maska”,nagroda redakcji„Expressu Wieczornego” 1971 r.Nagroda Artystyczna Miasta Warszawy 1973 r.„Złoty Mikrofon”za stworzenie postaci Plastusia i Pani Eufemii oraz za całokształt wybitnej twórczości aktorskiej w audycjach radiowych dla dzieci i dorosłych 1974 r.Medal 30-lecia Polski Ludowej 1976 r.Order Sztandaru Pracy II klasy 1987 r.Złota Odznaka Honorowa Towarzystwa Polonia 1993 r.„Wielki Splendor”,nagroda Teatru Polskiego Radia za kreacje radiowe 1994 r.Honorowa Odznaka Związku Niewidomych 1994 r.„Prometeusz”,nagroda za wybitne osiągnięcia estradowe 1995 r.„Diamentowy Mikrofon”Nagroda Honorowa z okazji 70-lecia Polskiego Radia 1995 r.„Złoty Wawrzyn Grzymały”,nagroda Bydgoskiego Towarzystwa Teatralnego dla najlepszych aktorów 1995 r.„Super Wiktor” 1995 r.„Warszawianka Roku 1995”,tytuł w plebiscycie„Expressu Wieczornego” 1998 r.Order Uśmiechu 2000 r.Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski 2002 r.„Gwiazda Telewizji Polskiej”,nagroda z okazji 50-lecia TVP za kreacje w Teatrze telewizji i kabarecie 2003 – Nagroda za całokształt twórczości artystycznej na IV Festiwalu Dobrego Humoru w Trójmieście 2003 r.Odcisk dłoni na Promenadzie Gwiazd podczas VIII Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach 2005 r.Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis 2007 r.Wawrzyn Mistrza Mowy Polskiej 2008 r.„Aktorka komediowa stulecia”nagroda w plebiscycie„Złote Kaczki” 2008 r.5 miejsce w ankiecie Polityki na najważniejszych aktorów polskich XX w. 2009 r.Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski

Książki o Irenie Kwiatkowskiej

Roman Dziewoński,"Irena Kwiatkowska i znani sprawcy"(Muza 2003 r.ISBN 83-7319-479-7) "Irena Kwiatkowska czyta"Dzieci z Bullerbyn"Astrid Lindgren"(zawiera m.in.sylwetkę aktorki;Biblioteka"Gazety Wyborczej"2007 r.ISBN 978-83-60225-79-0;seria:"Mistrzowie słowa")