środa, 8 czerwca 2016

Aleksander Bardini

Ur.17 listopada 1913 w Łodzi,zm.30 lipca 1995 w Warszawie polski aktor,reżyser teatralny i filmowy oraz pedagog.

Życiorys
Urodził się w rodzinie żydowskiej jako syn Józefa Bardyniego i Marii z domu Grad.Jako nastolatek występował w kwartecie smyczkowym(skrzypce)oraz w awangardowym kabarecie„Ararat”,wystawiającym spektakle w jidysz.W latach 1932–1939 studiował aktorstwo i reżyserię w Państwowym Instytucie Teatralnym w Warszawie.Jego nauczycielami byli Leon Schiller i Aleksander Zelwerowicz.Przed II wojną światową występował w Teatrze Polskim w Warszawie.Obie okupacje:sowiecką i niemiecką spędził we Lwowie.Od września 1939 r.do czerwca 1941 r.pracował jako aktor i reżyser w Polskim Teatrze Dramatycznym we Lwowie.Po zajęciu miasta przez wojska niemieckie został przesiedlony do lwowskiego getta.Po ucieczce na aryjską stronę ukrywał się w prywatnym mieszkaniu.Pracę w teatrze wznowił po ponownym zajęciu Lwowa przez wojska radzieckie w lipcu 1944 r.W 1945 r.przeniósł się ze lwowskim zespołem do Katowic.Zrealizował tam swoje pierwsze większe przedstawienia,m.in."Dom otwarty"Michała Bałuckiego.Po pogromie kieleckim w 1946 r.wyemigrował z Polski.9 sierpnia 1945 roku we Lwowie urodziła się jego córka Malina.Jego żoną była Julia Aftanasow.Po powrocie do kraju w 1950 r.nawiązał współpracę z warszawskimi teatrami:Wielkim i Polskim.Zrealizował Intrygę i miłość Fryderyka Schillera i "Balladynę"Juliusza Słowackiego.Ważnym wydarzeniem stała się jego wystawiona w 1955 r.inscenizacja"Dziadów"Adama Mickiewicza.W tym okresie rozpoczął współpracę z telewizją,obejmując 1 grudnia 1956 stanowisko naczelnego reżysera programu TVP.W latach 1958–1960 dyrektor Teatru Ateneum.Był wieloletnim pracownikiem w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie(od 1953 r.profesor).W latach 70 prowadził popularne programy telewizyjne dla estradowców-amatorów w bloku programowym Studio 2.Nauczał na wydziale dramatycznym Uniwersytetu w Georgii i w Szkole Muzyczno-Dramatycznej w Sztokholmie.Po siedmiu sezonach pracy w Teatrze Polskim został kierownikiem artystycznym Teatru im.Stefana Jaracza w Łodzi.Był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Ateneum w Warszawie.Współpracował z Teatrem Współczesnym w Warszawie.Od połowy lat 60 gościnnie reżyserował przedstawienia w Teatrze Starym w Krakowie.Pod koniec lat 70 zrezygnował z reżyserii i zajęć ze studentami.Był członkiem Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego ITI i jurorem na wrocławskim Przeglądzie Piosenki Aktorskiej.Wśród spektakli,które reżyserował,na uwagę zasługują:"Balladyna","Henryk IV","Sen nocy letniej","Tango","Stara kobieta wysiaduje"oraz spektakle telewizyjne"Profesja pani Warren","Trzy siostry".Zrealizował też dzieła operowe m.in."Borysa Godunowa","Otella","Halkę","Straszny dwór".Grali u niego m.in.Andrzej Łapicki,Henryk Borowski,Bronisław Pawlik,Marek Walczewski,Piotr Fronczewski,Władysław Kowalski,Ewa Ziętek,Krystyna Janda,Joanna Szczepkowska.Bardini stworzył wiele kreacji aktorskich.Za najbardziej znaczące krytycy uważają rolę Peachuma w"Operze za trzy grosze" i Giri w"Karierze Artura Ui".Widzowie zapamiętali go z ról filmowych m.in.w"Sprawie Gorgonowej","Krajobrazie po bitwie","Spirali" i "Dekalogu".Pojawiał się w filmach(m.in.u Andrzeja Wajdy,Krzysztofa Zanussiego,Krzysztofa Kieślowskiego) i reżyserował przedstawienia telewizyjne.Zajął się także kształceniem młodzieży na przyszłych aktorów i reżyserów m.in.w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej i Teatralnej w Łodzi.W 1994 r.obchodził jubileusz 60-lecia pracy artystycznej i zarazem 80 urodzin.Był członkiem Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce.Zmarł w Warszawie.Jest pochowany w katakumbach na Starych Powązkach.
Filmografia(wybór)
  • 1938 r."Profesor Wilczur"jako lekarz
  • 1962 r."Jutro premiera"jako dyrektor teatru
  • 1962 r."Spóźnieni przechodnie"jako dyrektor szkoły
  • 1963 r."Mansarda"jako Struve
  • 1968 r."Zaliczenie"jako profesor Karol Krajewski
  • 1969 r."Urząd"jako adwokat Campilli
  • 1970 r."Krajobraz po bitwie"jako profesor
  • 1971 r."Markheim"jako antykwariusz
  • 1972 r."Ocalenie"jako profesor
  • 1974 r."Zabójstwo w Catamount"(Pittsville Ein Safe voll Blut)jako właściciel stacji benzynowej
  • 1976 r."Polskie drogi"jako naczelnik poczty
  • 1977 r."Sprawa Gorgonowej"jako mecenas Maurycy Axer,obrońca Gorgonowej
  • 1978 r."Spirala"jako ordynator
  • 1984 r."Bez końca"jako mec.Labrador
  • 1984 r."Baryton"jako Leon Stern
  • 1986 r."Utolsó kézirat",Az jako Mák
  • 1988 r."Dekalog II"jako ordynator
  • 1988 r."Dekalog IV"jako człowiek w windzie
  • 1988 r."Gdzieśkolwiek jest,jeśliś jest"jako profesor Steinberg
  • 1988 r."Dotknięci"jako doktor Kazimierz Czerwiński
  • 1989 r."Ostatni dzwonek"jako członek jury
  • 1990 r."Korczak"jako Adam Czerniaków
  • 1991 r."Podwójne życie Weroniki"(La Double vie de Véronique)jako dyrygent
  • 1991 r."Maria Curie"(Marie Curie,une femme honorable)jako Charles Bouvard
  • 1992 r."Dotknięcie ręki"(The Silent touch)jako profesor Kern
  • 1992 r."Kamienista dolina"(La Valle di pietra)
  • 1992 r."Beltenebros"jako Bernal
  • 1993 r."Obcy musi fruwać"jako widz na premierze
  • 1993 r."Trzy kolory.Biały"jako notariusz
  • 1993 r."Przeklęta Ameryka"(Auf Wiedersehen Amerika)jako pastor Ladislaus
  • 1994 r."Komisarz Rex"(pilot serialu)jako profesor,przyjaciel Richarda Mosera
Polski dubbing
  • 1965 r."Wątła nić"dr Coburn
Odznaczenia i nagrody
  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski(1993 r.)
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski(1959 r.)
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski(1954 r.)
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej(1955 r.)
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej
  • Nagroda na I Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych za reżyserię sztuki„Próba sił”Jerzego Lutowskiego(1951 r.)
  • Nagroda państwowa III stopnia(1953 r.)
  • Tytuł„Zasłużony Nauczyciel PRL”nagroda ministra kultury i sztuki(1973 r.)
  • „Złoty Szczupak”na Festiwalu TV w Olsztynie(1977 r.)
  • „Złoty Ekran”indywidualność telewizyjna(1977 r.)
  • Nagroda Przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji I stopnia za cykl programów telewizyjnych propagujących kulturę słowa i muzyki wśród młodzieży(1977 r.)
  • Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy(1982 r.)
  • „Wielki Splendor”nagroda Teatru Polskiego Radia za kreacje radiowe(1994 r.)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz