Bogusław IV

Bogusław IV zwanym Ciało i Dusza(ur.między 1254 a 1255,zm.19 lutego 1309 w Wołogoszczy)książę pomorski i wołogoski z dynastii Gryfitów,syn Barnima I Dobrego,księcia księcia szczecińskiego i pomorskiego oraz Małgorzaty meklemburskiej.

Życie i panowanie

Od 1273 współrządził wraz z ojcem Księstwem Pomorskim,od listopada 1278,z kolei w imieniu swoich małoletnich,przyrodnich braci Barnima II i później Ottona I.Od 1280 zaczął powoływać się na ich konsens w wystawianych przez siebie dokumentach.Formalnie zostali oni dopuszczeni do współrządów w 1294.Później uzyskał dzielnicę kamieńską i ziemie na wschód od Odry.Od 13 czerwca 1283 znalazł się w ramach(zawartego w Roztoku)sojuszu antybrandenburskiego zawartego m.in.przez książąt meklemburskich z dynastii Niklotowiców,Wisława II rugijskiego,Jana I sasko-lauenburskiego oraz hrabiów Schwerina i Dannenbergu,a także miast:Lubeki,Wismaru,Strzałowa,Gryfii,Szczecina,Dymina i Anklamu.W konsekwencji,w latach 1283-1284 prowadził wojnę przeciwko Marchii Brandenburskiej.W jej trakcie,4 lipca 1283,zwrócił się do Lubeki o dalszą pomoc w prowadzeniu działań wojennych.Ułożenie pokoju z Brandenburgią(wspólnie z Wisławem II)nastąpiło 13 sierpnia 1284 na granicy pomorsko-brandenburskiej w ziemi wkrzańskiej(koło Vierraden lub Zweiraden;między Gardźcem a Świeciem Odrzańskim).23 listopada 1287,w Słupsku,zawarł przymierze z Przemysłem II i Mściwojem II,zwrócone przeciw Brandenburgii.Ostatecznie,8 września 1288 Bogusław sprzymierzył się wraz z braćmi z margrabiami brandenburskimi Ottonem IV ze Strzałą i Konradem w sprawach sukcesji w linii żeńskiej,dziedzictwa macochy Bogusława Matyldy askańskiej oraz przebiegu granicy między oboma państwami w ziemi wkrzańskiej.W związku ze śmiercią jednego z przyrodnich braci Barnima II zawarł 1 lipca 1295(w obecności wasali)z drugim,młodszym Ottonem,układ o podziale księstwa,który ostateczny kształt otrzymał w wyniku kolejnego układu podziałowego z 12 lipca oraz regulacji podziałowych w dniu następnym.W ich wyniku Bogusław zachował dla siebie Księstwo Wołogoskie.Obejmowało ono Greifswald,Wołogoszcz,Uznam,Wolin,Trzebiatów,Stargard oraz ziemię białogardzką,oddzieloną przez biskupstwo kamieńskie,które po podziale księstwa uważano za osobne państwo.Książęta pomorscy według założeń mieli stać się lennikami biskupa kamieńskiego,jednak nigdy do tego nie doszło.Ostatnia dekada życia księcia pomorskiego optowała wokół zapędom Brandenburgii do ziem pomorskich.Zbrojne starcie z Brandenburczykami doprowadziło do obopólnego porozumienia,które pozostawiły w jego rękach większość ziem Księstwa Wołogoskiego.Mimo,że z areny politycznej zszedł Przemysł II,który został zamordowany w Rogoźnie,linię polityki pomorskiej przejął Władysław I Łokietek.Tenże,z uwagi na wypadki na Pomorzu Gdańskim(1308)nie wykazał żadnych konkretnych działań,w celu zapobieżenia ustaleń podziałowych księstwa z 1295 które były krzywdzące dla Bogusława IV.

Rodzina

Małżeństwa i potomstwo

Bogusław IV był dwukrotnie żonaty.Jego pierwszą żoną była Matylda,córka Jana I,margrabiego brandenburskiego i Juty saskiej,drugą natomiast Małgorzata,córka Wisława II,księcia rugijskiego oraz Agnieszki brunszwickiej.Literatura przedmiotu z okresu XVI-XVIII w.przekazuje hipotetycznych potomków z pierwszego małżeństwa Bogusława IV,do których zaliczano:Anastazję żonę Henryka,księcia meklemburskiego na Werlach,Annę żonę Sambora,księcia rugijskiego oraz Helenę żonę Bernarda,księcia anhalckiego.Współczesne badania genealogiczne odrzucają te filiacje.
Z drugiego małżeństwa miał natomiast pięć córek oraz jednego syna:

• Małgorzatę(ur.najp.1287,zm.przed 25 lipca 1334)żonę Mikołaja I zwanego Dziecięciem,księcia meklemburskiego na Roztoku,oraz Jana,księcia głogowskiego na Ścinawie,
• Eufemię(ur.ok.1286–1288,zm.26 lipca 1330)żonę króla duńskiego Krzysztofa II,
• Judytę(Jutę)(ur.po 1289,zm.po 18 marca 1336)mniszkę klasztoru cysterek w Wolinie,ksienię w Krumminie,
• Warcisława IV(ur.w okr.11–27 maja 1291,zm.w okr.31 lipca–1 sierpnia 1326)księcia wołogoskiego,słupsko-sławieńskiego i rugijskiego,
• Katarzynę prawdopodobną żonę Zygfryda III,hrabiego anhalckiego,
• Elżbietę(ur.najp.1302,zm.po 16 października 1349)żonę Eryka I,księcia sasko-lauenburskiego na Ratzeburgu.

Genealogia

Bogusław II ur.w okr.1178–1184 zm.23 lub 24 I 1220 lub 1221

Mirosława ur.w okr.1190–1195 zm.p.przed 2 II 1237

Mikołaj I na Orlu(Werle)

Jutta von Anhalt

Barnim I Dobry ur.zap.ok.1210 zm.13 lub 14 XI 1278

Małgorzata meklemburska ur.zap.1232 zm.przed 25 V 1261

		1 Matylda ur.1256 zm.ok.1280OO  ok.1275–1278		Bogusław IV(Ciało i Dusza)(ur.w okr.1254–1255 zm.19 II 1309)		2 Małgorzata rugijska ur.w okr.1265–1271 zm.po 4 XII 1315,p.1317OO  p.przed 13 VIII 1284
	2		2		2		2		2
Małgorzata ur.najp.1287 zm.przed 25 VII 1334		Eufemia ur.ok.1286–1288 zm.26 VII 1330		Judyta(Juta)ur.po 1289 zm.po 18 marca 1336		Warcisław IV ur.w okr.11–27 V 1291 zm.w okr.31 VII–1 VIII 1326		Katarzyna
	2
Elżbieta ur.najp.1302 zm.po 16 X 1349

Śmierć

Pod koniec swojego życia,Bogusław IV czynił zapisy testamentowe(11 lutego 1309),prawdopodobnie na skutek choroby,po której spodziewano się jego śmierci.W literaturze przedmiotu istnieją rozbieżności,w kwestii dziennej datacji jego zgonu.Niektóre źródła oraz nowożytna historiografia przyjmowała datę 1 marca 1309,która była właściwie dniem jego pochówku.Współczesna genealogia przyjmuje datę 19 lutego za Kamieńską księgą zmarłych i za którą przemawiają czynności prawne jego syna Warcisława IV oraz przyrodniego brata Ottona I.Prawdopodobnie,27 lutego lub później,ciało zmarłego księcia zostało przewiezione do Szczecina,gdzie został pochowany w kościele NMP.W starszej literaturze przedmiotu podawana jest informacja,że ciało księcia wołogoskiego zostało złożone w katedrze kamieńskiej.